Reakcje chemiczne jako zjawiska przyrodnicze - utrwalenie wiadomości

Przedmiot: chemia
Data: 23.05.2013 r.
Nauczyciel prowadzący: Agnieszka Jelonek
Klasa: I b gimnazjum


Temat: Reakcje chemiczne jako zjawiska przyrodnicze - utrwalenie wiadomości

Metody: praca w grupach pod kontrolą nauczyciela (praktyczna, ćwiczeniowo – utrwalająca)
Pomoce i środki dydaktyczne: zestawy zadań dla poszczególnych grup, zestawy do doświadczeń, zestawy modeli atomów.

Uczeń:

- Wskazuje prawidłowości w procesach, w funkcjonowaniu układów i systemów
(uzupełnia zdania dotyczące naturalnych składników powietrza; analizuje właściwości pierwiastka; posługuje się właściwościami odmian alotropowych węgla; wykonuje doświadczenie, które pozwoli mu na wykrycie skrobi w produktach)
- Posługuje się językiem symboli i wyrażeń algebraicznych
( zapoznaje się z rysunkiem przedstawiającym model cząsteczki i model reakcji chemicznej; oblicza wzór sumaryczny tlenku, znając wartościowość pierwiastka E; wybiera odpowiednie równanie reakcji; projektuje modele atomów)
- Posługuje się funkcjami
(zapoznaje się z przedstawionym wykresem; wskazuje poprawne stwierdzenie, dotyczące rozpuszczalności; ustala, które zdanie jest prawdziwe)
- Stosuje zintegrowaną wiedze do objaśniania zjawisk przyrodniczych
(analizuje tekst dotyczący skutków promieniowania, wykorzystuje treści w nim zawarte do odpowiedzi na pytania; analizuję skalę pH, odpowiada na pytania dotyczące prawidłowego rozwoju roślin o różnych wymogach pH gleby)


Cel ogólny – wskazywanie i opisywanie faktów, związków, zależności, w szczególności
przyczynowo – skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych
– reakcje chemiczne jako zjawiska przyrodnicze


Przebieg lekcji:

1. Czynności organizacyjno – porządkowe.
2. Zapisanie tematu lekcji.
3. Podział klasy na 4 grupy, każda grupa siada przy jednym stoliku i opracowuje przygotowane polecenia . Po upływie 5 minut grupy prezentują swoją pracę i otrzymują kolejny zestaw zadań (w sumie 4 zestawy) Wymieniane są uwagi i spostrzeżenia uczniów, korygowane są błędy. Nauczyciel nadzoruje przez cały czas prace uczniów, służy pomocą w razie potrzeby.
4. Samoocena uczniów – według arkusza samooceny.


ARKUSZ SAMOOCENY UCZNIA

Zagadnienie

słabo
średnio
bardzo dobrze

- Umiem pracować w grupie

- Umiem budować modele cząsteczek, korzystając z przygotowanych zestawów

- Umiem pisać wzory sumaryczne tlenków

- Umiem bilansować równania reakcji

- Umiem odczytać informacje przedstawione w formie wykresu

- Umiem udzielić odpowiedzi na pytania, dotyczące przeczytanego tekstu

- Umiem przeprowadzić proste doświadczenie i wyciągnąć wnioski


- Znam zastosowanie odmian alotropowych węgla – diamentu i grafitu


- Znam skutki promieniowania

- Wiem jak wygląda skala pH

- Wiem, jak odczytywać informacje, korzystając ze skali pH


- Umiem porównywać informacje (dot. rozpuszczalności substancji)



Uczeń wskazuje prawidłowości w procesach, w funkcjonowaniu układów i systemów

Zadanie 1.

Gospodarka prowadzona przez człowieka wpływa na ilość naturalnych składników powietrza. Uzupełnij następujące zdania:

1.Zmniejszenie obszarów leśnych wpływa na zmniejszenie zawartości ............................. w powietrzu.

2.Spalanie dużych ilości paliw zwiększa ilość........................................ w powietrzu.


Zadanie 2.

Zapoznaj się z opisem właściwości chloru.

Jest to gaz barwy zielonożółtej, o ostrym, nieprzyjemnym zapachu. Działa silnie drażniąco i żrąco na drogi oddechowe człowieka. Jest pierwiastkiem reaktywnym: z wodorem tworzy chlorowodór, a metalami – chlorki. Działa niszcząco na drobnoustroje i barwniki.

Uzupełnij poniższy tekst, wpisując odpowiednie właściwości chloru.
Chlor jest stosowany jako:

1. gaz bojowy, ponieważ ........................................
2. odkażacz wody pitnej, ponieważ ........................................
3. wybielacz, ponieważ ........................................


Zadanie 3.

Diament i grafit, choć są odmianami alotropowymi tego samego pierwiastka – węgla, mają odmienne właściwości. Diament odznacza się nadzwyczajną twardością, przezroczystością i brakiem zdolności do przewodzenia prądu elektrycznego. Natomiast grafit przewodzi prąd elektryczny, jest nieprzezroczysty i bardzo miękki.
Posługując się terminami „diament” i „grafit”, uzupełnij poniższe zdania:

1. ........................................stosowany jest do cięcia metali,
2. ........................................stosowany jest do wyrobu wkładów do ołówków
3. ........................................stosowany jest do wyrobu elektrod w ogniwach


Zadanie 4.

Jodyna pozwala wykryć skrobię w różnych produktach, ponieważ tworzy z nią związek o charakterystycznym, niebieskim zabarwieniu. Powstaje on po dodaniu jodyny do:
a. białka,
b. oleju,
c. mąki,
d. masła
wskaż poprawne stwierdzenie.


Uczeń posługuje się językiem symboli i wyrażeń algebraicznych


Zadanie 1.

Zapoznaj się z rysunkiem przedstawiającym modele różnych cząsteczek:

I wybierz z niego modele przedstawiające:

1. trójatomową cząsteczkę pierwiastka ........................................
2. trójatomową cząsteczkę związku chemicznego, składającą się z atomów dwóch różnych pierwiastków ........................................
3.trójatomową cząsteczkę związku chemicznego, składającą się z atomów trzech pierwiastków........................................


Zadanie 2.

Zapoznaj się z rysunkiem przedstawiającym model reakcji chemicznej



i wybierz dla niej odpowiednie równanie chemiczne:


Zadanie 3.

Pierwiastek E wykazuje w związkach z tlenem wartościowość III. Który wzór jest wzorem chemicznym tlenku pierwiastka E?

a. EO c. EO3
b. E2O3 d. EO2
Uczeń posługuje się funkcjami


Zadanie 1

Zapoznaj się z przedstawionym wykresem i wskaż poprawne stwierdzenie dotyczące rozpuszczalności CuSO4 w wodzie.


a. w temperaturze 10 0 C w 50 g wody można rozpuścić 12 g tej soli,
b. w temperaturze 20 0 C w 50 g wody można rozpuścić 15 g tej soli,
c. w temperaturze 50 0 C w 25 g wody można rozpuścić 8,5 g tej soli,
d. w temperaturze 60 0 C w 25 g wody można rozpuścić 15,5 g tej soli,


Zadanie 2.

Zapoznaj się z wykresami przedstawiającymi zależność rozpuszczalności substancji od temperatury i ustal, które z poniższych zdań jest prawdziwe (napisz wtedy „prawda”), a które fałszywe (napisz wtedy „fałsz”)


a. więcej CuSO4 rozpuszcza się w wodzie o temperaturze 50 oC niż o temperaturze
30oC.............................
b. więcej CO2 rozpuszcza się w wodzie o temperaturze 50 oC niż o temperaturze
30oC.............................
c. więcej CuSO4 rozpuszcza się w wodzie o temperaturze 70 oC niż NaCl w tych samych
warunkach ..........................

Uczeń stosuje zintegrowaną wiedzę do objaśniania zjawisk przyrodniczych


Zadanie 1.

Jądra atomowe pierwiastków promieniotwórczych ulegają samoistnemu rozpadowi, któremu towarzyszy promieniowanie. To promieniowanie, w zależności od dawki, może mieć różny wpływ na organizm człowieka. Napromieniowanie pracowników elektrowni jądrowej, która uległa awarii, spowodowało u nich bardzo ciężkie choroby, tymczasem napromieniowanie pacjentów chorych na nowotwory może uratować im Zycie.

Odpowiedź na pytania:

a. Dlaczego promieniowanie okazało się szkodliwe dla pracowników elektrowni atomowe?
........................................
b. Dlaczego to samo promieniowanie okazuje się pożyteczne dla chorych na nowotwory?
........................................


Zadanie 2.

Skala pH wygląda następująco:


0 7 14
roztwór kwaśny roztwór obojętny roztwór zasadowy


Rośliny do prawidłowego rozwoju wymagają różnego pH gleby.

a. uprawa ziemniaków wymaga pH 5,5 – 6,5,
b. buraki powinny mieć glebę o pH 6,5 – 7,5,
c. uprawa żyta wymaga pH 4 – 5

Odpowiedz na pytania:

1. Która z wymienionych upraw wymaga najbardziej kwaśnej gleby ?
2. Która z wymienionych upraw wymaga najbardziej zasadowej gleby?