OPIS I ANALIZA PRZYPADKU
Zjawisko: Problem edukacyjny
Kogo dotyczy: Uczeń 7- letni w klasie drugiej
1. Identyfikacja problemu.
Analiza dotyczy ucznia klasy drugiej szkoły podstawowej. Chłopiec ma na imię Hubert i dołączył do klasy w drugim roku z powodu zmiany miejsca zamieszkania. Uczeń ma duże trudności w opanowaniu elementarnych umiejętności : pisania, liczenia i w dużym stopniu czytania. Głównymi objawami mówiącymi o istnieniu problemu są trudności w czytaniu, pisaniu (nieznajomość liter), liczeniu, bardzo duże kłopoty z koncentracją uwagi. Hubert w pracy indywidualnej wymaga pomocy i ukierunkowania ze strony nauczyciela. Czasami wydaje się być nieobecny myślami. Pochodzi z pełnej, przeciętnej rodziny, ma starszego brata. Rodzice pochłonięci pracą poświęcają synom niewiele uwagi.
2. Geneza i dynamika zjawiska.
Rok szkolny 2011/2012 rozpoczęłam od przeprowadzenia sprawdzianu diagnozującego dla uczniów klasy drugiej, by na samym starcie poznać, jakie umiejętności w klasie są dobrze opanowane, a nad jakimi muszę jeszcze popracować. Na podstawie wyników sprawdzianu zakwalifikowałam kilkoro uczniów na zajęcia wyrównawcze. Wśród nich był Hubert.
Uczeń miał problemy z rozpoznawaniem liter, z dokonywaniem analizy wzrokowej i syntezy wyrazów. W pisaniu popełniał liczne błędy, skracał wyrazy gubiąc litery. Hubert posiadał dość duży zasób wiadomości ogólnych o sobie i otaczającym świecie. Bardzo chętnie wypowiadał się na zajęciach, mimo dość ubogiego zasobu słownictwa. Dodawał i odejmował jedynie na konkretach. Często miał braki w zadaniach domowych, a gdy chorował nie nadrabiał zaległości w domu. Tempo pracy miał wolne, nie nadążał za innymi dziećmi.
Nawiązałam kontakt z mamą, która za zaistniałą sytuację winiła syna, który celowo nie zabierał do domu zeszytów, kart pracy i podręcznika. Mówił rodzicom, że nie ma nic zadane, a w szkole wykręcał się różnymi wymówkami.
Przeprowadziłam wywiad w celu prześledzenia postępów w edukacji przedszkolnej i realizowania nauki w I klasie. Okazało się, że wychowawca w przedszkolu zasugerował mamie wcześniejsze posłanie Huberta do klasy I, co było według mnie błędną decyzją. Potwierdziło się to już w I klasie, gdzie Hubert wyraźnie nie radził sobie emocjonalnie , jak i w nauce. Dowodem na to jest ocena opisowa na świadectwie ukończenia klasy I z poprzedniej szkoły. Zaległości więc ciągnęły się dalej.
Współpracowałam z pedagogiem szkolnym, poprosiłam , by w mojej klasie przeprowadził cykl zajęć dotyczących radzenia sobie z emocjami. Przekonałam również mamę o konieczności wykonania badań w PPP.
Opinia potwierdziła moje wszystkie dotychczasowe spostrzeżenia. Zawierała następujące zalecenia: udział w zajęciach dydaktyczno - wyrównawczych w celu prowadzenia systematycznych ćwiczeń doskonalących tempo i technikę głośnego czytania, sprawdzanie poziomu zrozumienia czytanego tekstu, prowadzenie ćwiczeń doskonalących pisanie; udział w zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych w celu usprawniania zdolności koncentracji uwagi na zadaniu i usprawnianiu grafomotoryki.
3. Znaczenie problemu.
Pisanie, czytanie i liczenie to podstawowe umiejętności, które powinien posiąść uczeń w klasach młodszych szkoły podstawowej. Nieopanowanie ich w stopniu zadowalającym, powodować może narastające trudności w uczeniu się wszystkich przedmiotów, a w rezultacie niemożliwość poznawania wiadomości na kolejnym etapie edukacji. Trudności w opanowaniu umiejętności mogą przekładać się również na złe funkcjonowanie ucznia w szkole, a przede wszystkim w grupie rówieśniczej. Doświadczenie ciągłych rozczarowań wywołuje u dziecka brak wiary w osiąganie pozytywnych wyników w nauce. Może spowodować niechęć do pokonywania trudności. My nauczyciele powinniśmy pomóc pokonać dziecku trudności, stwarzać sytuacje, w których będzie miało możliwość pokazania swoich mocnych stron. Również brak systematycznej pracy w domu utrudnia osiąganie postępów w nauce.
4. Prognoza
Negatywna:
w przypadku zaniechania dalszych działań diagnostycznych w PPP, terapeutycznych w zespole wyrównawczym, pomocy podczas zajęć szkolnych, nastąpi nasilenie trudności w czytaniu i pisaniu, co wpłynie na utratę wiary we własne siły
chłopiec może stracić motywację do dalszych działań i pokonywania trudności
problemy w czytaniu, pisaniu, liczeniu rzutują potem na opanowanie wiadomości z historii, przyrody, matematyki w późniejszych latach.
Pozytywna:
Po wdrożeniu właściwych metod i technik pracy dostosowanych do możliwości chłopca, uczeń:
będzie pisał kształtnie i poprawnie ortograficznie
usprawni umiejętność czytania i rozumienia przeczytanego tekstu
usprawni myślenie logiczno - abstrakcyjne
wyrówna braki w wiadomościach i umiejętnościach
osiągnie zadowolenie z podejmowanej aktywności, dzięki osiąganiu sukcesów w nauce
poradzi sobie na następnych szczeblach edukacji
5. Propozycje rozwiązań.
Chcąc pomóc Hubertowi w przezwyciężaniu trudności edukacyjnych podjęłam następujące działania:
skierowanie Huberta do PPP,
realizacja zaleceń Poradni,
skierowanie na zajęcia psychoedukacyjne do psychologa szkolnego,
podjęcie ścisłej współpracy z rodzicami,
zapewnienie Hubertowi ogólnego wsparcia emocjonalnego poprzez stwarzanie atmosfery bezpieczeństwa i zaufania,
ułatwienie dziecku opanowania umiejętności czytanie i pisania poprzez ćwiczenie koncentracji uwagi, rozwijania spostrzegawczości, usprawniania zaburzonych funkcji,
wyrabianie właściwej motywacji do nauki,
pokonywanie trudności edukacyjnych.
Cel pracy:
stały kontakt rodziców z wychowawcą , pedagogiem i psychologiem,
systematyczne utrwalanie wiadomości przez Huberta w domu,
usprawnienie i wzmocnienie sfery percepcyjno-motorycznej, umiejętności czytania i wypowiadania się poprzez uczestniczenie w zajęciach wyrównawczych i korekcyjno-kompensacyjnych,
pozytywny wpływ na rozwój emocjonalno- społeczny chłopca poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych.
6. Wdrażanie oddziaływań
W klasie drugiej po sprawdzianie diagnozującym objęłam ucznia działaniami naprawczymi. Nawiązałam kontakt z rodzicami w celu zebrania informacji o chłopcu i przekazaniu rodzicom wskazówek do pracy z synem. Zmotywowałam rodziców do wykonania badań w PPP. Po zapoznaniu się z opinią z Poradni stosowałam się do wskazówek w niej zawartych.
Po dokonaniu diagnozy wstępnej zakwalifikowałam Huberta na zajęcia wyrównawcze. Odbywały się one 1 raz w tygodniu po 1 godzinie. Oprócz zajęć wyrównawczych Hubert brał udział w zajęciach psychoedukacyjnych i korekcyjno-kompensacyjnych. O sytuacji Huberta rozmawiałam z pedagogiem i psychologiem szkolnym. W trakcie zajęć, podczas pracy, często ukierunkowywałam Huberta, naprowadzałam . Niekiedy przygotowywałam karty o mniejszym stopniu trudności, by chłopiec miał poczucie sukcesu. Nagradzałam za poprawne wykonywanie zadań. Zadania błędnie wykonane wspólnie poprawialiśmy.
7. Efekty oddziaływań
Prowadzone przeze mnie oddziaływania dydaktyczne i wychowawcze miały na celu wprowadzenie zmian w sytuacji dydaktycznej i społecznej Huberta.
Tak jak przewidywałam, poprawa nie nastąpiła szybko. Proces naprawczy powinien trwać nadal. Natomiast w sytuacji społecznej nastąpiły większe zmiany. Hubert jest pewniejszy siebie, chętniej zgłasza się, bierze udział w uroczystościach klasowych. Mogę powiedzieć, że chłopiec polubił szkołę. Dydaktycznie postęp jest widoczny. Hubert poprawnie czyta, choć wolno. Potrafi zrozumieć krótki tekst. Lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem zadań tekstowych, choć przy obliczeniach pamięciowych popełnia jeszcze błędy.
Efektów , które osiągnął w klasie drugiej nie można zmarnować. Wierzę, że jeśli Hubert będzie miał zapał do pracy na lekcjach, ale i także po nich w domu, to na pewno postęp będzie zauważalny. Na bazie tego , co osiągnie w I etapie edukacyjnym będzie przecież pracować w klasach starszych.