Indywidualny program terapeutyczny

Indywidualny program terapeutyczny
TERAPIA LOGOPEDYCZNA

Dane personalne ucznia:
..................–uczeń klasy....... gimnazjalnej (integracyjnej)

Charakterystyka ucznia:
Chłopiec ze zdiagnozowanym autyzmem wczesnodziecięcym. Aktualna sprawność umysłowa chłopca jest na pograniczu upośledzenia umysłowego stopnia lekkiego i umiarkowanego. W czasie zajęć kontakt z dzieckiem utrudniony. Występuje nadpobudliwość psychoruchowa, problemy z koncentracją uwagi. Przejawia cechy podwyższonego napędu psychoruchowego i skłonności do stereotypów ruchowych. Chłopiec wymaga dodatkowej pomocy i stymulacji.

Zakres oddziaływań terapeutycznych dotyczy następujących zadań:
•mowy werbalnej
•rozwijania i pogłębiania kontaktu z dzieckiem
•budowania więzi emocjonalnej z dzieckiem
•usprawniania psychoruchowego
•poprawy spostrzegania, odbioru i przetwarzania bodźców z zewnątrz
•umożliwienia dziecku spontanicznego wyrażania własnych przeżyć
•stopniowego eliminowania zachowań bezsensownych na korzyść celowych
•nagradzania zachowań celowych i zamierzonych
•zmniejszania występowania zachowań stereotypowych
•redukcji zachowań trudnych
•motoryki małej i dużej.

Propozycje form oddziaływań terapeutycznych:
•ćwiczenia oddechowe
•ćwiczenia fonacyjne
•ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mownym
•ćwiczenia percepcji słuchowej
•ćwiczenia percepcji wzrokowej
•ćwiczenia rozwijające ekspresję słowną dziecka.

Przykładowe zestawy ćwiczeń na zajęcia rewalidacji indywidualnej:

1.Ćwiczenia usprawniające wargi i policzki:
•wymawianie na przemian „a”„o" przy maksymalnym oddalaniu od siebie wargi górnej i dolnej
•oddalanie od siebie kącików ust, jak przy wymawianiu „i”
•zbliżanie do siebie kącików ust, jak przy wymowie „u”
•cmokanie
•parskanie
•dmuchanie na płomień świecy, na watę lub kulę z papieru
•ssanie wargi górnej a potem dolnej
•nabieranie powietrza pod wargę górną, potem pod dolną
•utrzymanie ołówka na wardze górnej
•układanie ust - wymowa samogłosek ustnych z przesadną artykulacją warg
•nadymanie policzków
•nadymanie policzków - zatrzymanie powietrza w jamie ustnej przez około 5 sekund
•wciąganie policzków do jamy ustnej
•przy zaciśniętych zębach zwieranie i rozwieranie warg
•zaokrąglanie i spłaszczanie warg przy zwartych szczękach
•chwytanie dolnymi zębami górnej wargi
•podsuwanie dolnej wargi pod górne zęby
•utrzymywanie wargami lizaka lub rurki
•masowanie warg.

2 Ćwiczenia usprawniające język:

•dotykanie końcem języka kącików rozchylonych warg
•dotykanie językiem do nosa, do brody, w stronę ucha lewego, potem prawego
•przesuwanie języka poziomo z jednej strony w drugą
•przesuwanie języka wokół szeroko otwartych ust (oblizywanie dolnej i górnej wargi)
•wysuwanie języka na zewnątrz i cofanie w głąb jamy ustnej
•mlaskanie czubkiem lub środkiem języka
•dotykanie czubkiem języka na zmianę do górnych zębów, a następnie do górnej wargi
• dążenie do wykonania rurki z wysuniętego języka
•oblizywanie zębów i zewnętrznej powierzchni dziąseł pod wargami
•przesuwanie czubka języka od zębów do dziąseł
•gwizdanie
•układanie języka w kształcie łyżeczki (język za górnymi siekaczami)
•przyciśniecie grzbietu języka do podniebienia twardego - artykulacja samogłosek „i”, „y", „e”
•uderzanie wielokrotnie językiem o górne dziąsła wymawiając „t"
3. Ćwiczenia usprawniające podniebienie miękkie:
•wywołanie ziewania przy nisko opuszczonej szczęce (język spoczywa na dnie jamy ustnej)
•płukanie gardła ciepłą wodą
•kaszlenie z wysuniętym językiem
•chrapanie na wdechu i wydechu
•głębokie oddychanie przez jamę ustną przy zaciśniętych nozdrzach i przez nos przy zamkniętych ustach
•wymawianie głosek tylnojęzykowych z samogłoskami np. ga, go, gu, ge, gi, gą, gę. tak samo z głoską „k”
•wypowiadanie sylab w połączeniu z głoską „k” potem z głoską „g”
•nabieranie powietrza nosem i zatrzymywanie w jamie ustnej

4. Ćwiczenia żuchwy:
•opuszczanie i unoszenie żuchwy (wymawianie głoski „a” potem łączenie jej z głoską „s")
•chwytanie dolnymi zębami górnej wargi
•ruch żuchwy w prawo i w lewo
•markowanie ziewania
•duży wdech nosem i wydech ustami z jednoczesną wymową głoski „a'” tak samo z wymową głoski „o”.
5. Ćwiczenia słuchowe:
•uwrażliwianie na dźwięki otoczenia
•różnicowanie dźwięków pod względem ich cech (natężenia, wysokości, barwy, czasu trwania )
•uwrażliwianie na rytm i tempo
•systematyczne kształcenie uwagi słuchowej
•różnicowanie i identyfikacja głosów osób z najbliższego otoczenia dziecka
•różnicowanie i identyfikacja słów dobrze znanych dziecku
•uwrażliwianie na suprasegmentalne cechy mowy ( recytowanie wierszyków, opowiadanie bajek )
•kształcenie słuchu fonemowego.
6. Programowanie rozwoju języka:
•poszerzanie słownictwa i kształcenie rozumienia pojęć
•ćwiczenia nazywania i opisywania przedmiotów(nazwy przedmiotów i osób związanych z najbliższym otoczeniem dziecka: zabawki, żywność, odzież, zwierzęta domowe, rodzina, dom i jego wyposażenie, pojazdy)
•ćwiczenia nazywania czynności
•ćwiczenia stymulujące spontaniczne wypowiedzi
•nauka wierszy i piosenek
•wdrażanie do używania poprawnych form gramatycznych, budowania zdań zgodnie z przyjętymi regułami
•stymulacja prowadzenia sensownego dialogu
•doskonalenie techniki czytania ze zrozumieniem
- słownik słów kluczowych
- układanie planu
- odpowiedzi na pytania
- mowa opowieściowa
•aranżacja sytuacji komunikacyjnych
•porządkowanie pojęć wg określeń nadrzędnych ( np. owoce, zwierzęta, pojazdy, ludzie, itp.)
•zabawy przyporządkowujące - ćwiczenia rozwoju zasobu słownikowego i logicznego myślenia
•sprawdzanie rozumienia pytań poprzez wybór właściwej odpowiedzi
•uzupełnianie zdań.
Zalecenia ogólne do powyższych ćwiczeń:
•forma zajęć zabawowa i atrakcyjna
•systematyczność w prowadzeniu ćwiczeń korekcyjnych
•zauważać każdy sukces dziecka i odpowiednio go wzmacniać
•dostarczać dziecku właściwych wzorców mowy
•nie tolerować błędów.
Powyższy program terapeutyczny oparty został na dokładnej analizie zdolności i stopnia komunikatywności mowy, poziomu rozwoju słownictwa, sprawności narządów artykulacyjnych i wrażliwości słuchowej. Jest on na bieżąco modyfikowany i dostosowywany do aktualnych możliwości psychofizycznych dziecka. Dodatkowo do terapii wprowadzone zostały ćwiczenia rytmiczne, ćwiczenia sprawności ruchowej, koordynacji wzrokowo – ruchowej, percepcji wzrokowej, orientacji przestrzennej, relaksacyjne, oraz ilustracyjno-taneczne.