Andy Warhol - papież pop - artu

Istnieje myśl plastyczna różna
od myśli matematycznej,fizycznej,
biologicznej,czy też politycznej.
Pierre Francastel

Do narodzin pop - artu przyczyniły się różnorodne doświadczenia artystyczne.Pojawienie się pop-artu jest związane w dużej mierze z doświadczeniem dwóch artystów neodadaistów Jaspera Johnsa (ur.1930)
i Roberta Rauschenberga (1925-2008).Obaj sięgają do ikonografii popularnej.W latach 50-tych XX wieku artyści ci wprowadzają do sztuki przedmioty codziennego użytku-bezpośrednio lub ich wyobrażenia.Johns wykonuje rzeżby w brązie imitujące puszki do konserw oraz inne przedmioty z życia codziennego-odwołuje się w ten sposób do twórczości słynnego dadaisty Marcela Duchampa i dadaistów(przadmiot staje się dziełem sztuki).Jest jednak różnica,mianowicie Johns osobiście tworzy swe dzieła,podczas gdy dadaiści przedstawiali tzw.reday mades-rzeczy gotowe,wyprodukowane przemysłowo.Począwszy od roku 1953 Johns tworzy wiele kolaży,natomiast Rauschenberg jest wynalazcą tzw.combine paintings polegającym, na umieszczaniu różnych przedmiotów na pomalowanej płaszczyżnie(np.butelki,szyldy,kapsle itp.).
Pojawiają się różne wyjaśnienia słowa" pop".Do literatury zostało wprowadzone jako skrót powstały od angielskiego określenia "popular culture",co oznacza kulturę popularną.
Nazwane zostało w ten sposób postępowanie artystów krytycznie podchodzących do stereotypów popularnej kultury mass-mediów i masowej konsumpcji.W połowie lat 50-tych określenie "pop"oznacza styl dość szeroko związany ze współczesną kulturą masową.Zasadnicze tematy pop-artu to reklama i gwiazdy środków masowego przekazu.Typowe dla pop-artu jest zainteresowanie techniką oraz reklamą,odwołanie do sfery seksu,upodobanie do stereotypów,widowiskowości i komiksów(Roy Lichtenstein)zabarwione swoistym poczuciem humoru(wynikającym własnie z pomieszania różnych gatunków i rodzajów).Pop-art rodzi się na początku lat 60-tych.Młode pokolenie artystów z entuzjazmem przyjmuje twórczość Johnsa i Rauschenberga i pragnie na swój sposób ukazać wartości kultury popularnej Ameryki,przeżywającej pełny rozwój ekonomiczny.Artyści ukazują rzeczywistość nie atakując ani nie oskarżając(np.problem nierówności społecznej czy dyskryminacji rasowej).Determinującym elementem amerykańskiego pop-artu staje się happening.
Najbardziej znaczącą i rozpoznawalną postacią pop-artu staje się Andy Warhol(1928-1987).
Był synem czeskiego emigranta,absolwentem Carnegi Institute of Technology,rysownikiem,projektantem,malarzem,grafikiem,twórcą filmów i reklam.Był przede wszystkim ucieleśnieniem pewnego symbolu establishmentu.Całe jego twórcze życie otaczał pewien mit a nawet charyzma,o czym mówili tuż po jego śmierci m.inn.David Salle ,Keiht Haring czy Jean-Michel Basquiat.Andy Warhol miał bardzo bogatą biografię artystyczną.Zaliczany przez krytyków do twórców najwyższej klasy,porównywany był do Picassa,Duchampa,Pollocka i Beuysa.Przejawiał również działanie na polu muzyki.Był inicjatorem i założycielem legendarnej formacji Velvet Undeground z Lou Reedem i Nico.Przyjażnił się z Mickiem Jaggerem.To dla niego zakomponował słynny rozporek na okładce płyty Sticky Fingers.W jego pracowni-fabryce Factory spotykała się nowojorska awangarda.
Niełatwo jest określić sztukę Andy Warhola.
Na pierwszych wystawach zaprezentował obrazy butelek po coca-coli,puszek po zupie pomidorowej Campbell,banknotów,ustawiał w sali sterty pudełek,podejmując próbę stworzenia obrazu antysztuki.Mocno sprecyzował te pojęcia sztuki,które wiążą się z nietrwałością przedmiotu,opakowania.Utożsamiał nieatrakcyjne wizerunki bezosobowych wyobrażeń z przedmiotem,osobą.Cała seria serigrafii(technika graficzna przypominająca rysowanie z użyciem szablonu.Pozwala ona powielać dzieła w nieskończoność)z Marilyn Monroe,Jacqueline Kennedy,Presleya miała symbolizować przemijalność idoli Ameryki.Mówił:"Sam fakt życia oddziałuje na mnie bardziej niż jakakolwiek osoba,malarz.Nienawidzę tylko przedmiotów,one nie wywołują we mnie żadnego zainteresowania,tak,że maluję je,wyciągam z nich wszystko co się da,bez żadnego sentymentu " .
Andy Warhol był uważany za proroka(papieża)nowej sztuki,który poszerzył tradycyjne myślenie o sztuce.
Zmarł w wieku 58 lat w trakcie operacyjnego zabiegu wycięcia woreczka żółciowego,niemal pod nożem chirurga,na skutek niewydolności układu krążenia.
WYBRANE DZIEŁA ARTYSTY
Dyptyk Marilyn - 1962 r.
208,3 x 144,8 cm
akryl i serigrafia na płótnie
Waszyngton
Puszka zupy Campbells -1962 r.
51 x 40,5 cm
Londyn
Most Wanted Man (poszukiwany) - 1963 r.
seria 13 fotografii najbardziej poszukiwanych przestępców z listów gończych FBI
serigrafia na płótnie
122 x 101,5 cm
Waszyngton
Autoportret-1967
4 panneaux
182,9 x 182,9 cm
Waszyngton

Tekst opracowałam na podstawie Encyklopedii Multimedialnej oraz czasopism o sztuce.