Alkohol a dziecko - czyli Fetal Alcohol Syndrom - płodowy zespół alkoholowy

Alkohol a dziecko – czyli Fetal Alcohol Syndrom
– płodowy zespół alkoholowy

FAS / PZA czyli Fetal Alcohol Syndrom – Płodowy Zespół Alkoholowy. Z tym problemem na świecie rodzi się więcej dzieci niż z zespołem Downa (1991, Journal of Medical Association). Według międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów zdrowotnych ICD – 10 jest to jednostka chorobowa o kodzie Q86.0 i obejmuje zaburzenia jakie pojawiają się u dziecka podczas spożywania alkoholu przez matkę będącą w ciąży.
Według informacji z encyklopedii FAS „to zespół umysłowych i fizycznych zaburzeń, które mogą wyrażać się jako opóźnienie umysłowe, dysfunkcja mózgu, anomalie rozwojowe, zaburzenia w uczeniu się i zaburzenia psychologiczne. FAS jest skutkiem działania alkoholu na płód w okresie prenatalnym. Alkohol powoduje więcej szkód w rozwijającym się płodzie niż inne substancje łącznie z marihuaną, heroiną i kokainą. Efekty mogą być groźne lub średnio nasilone i wyrażają się obniżeniem IQ, zaburzeniami uwagi i zdolności uczenia się, aż do wad serca, dysfunkcji mózgu i śmierci włącznie. Wiele dzieci doświadcza wielu zaburzeń zachowania i funkcjonowania społecznego, które trwają całe życie.”
Według innych źródeł FAS jest zespołem nieprawidłowości diagnozowanym u niektórych dzieci. Nieprawidłowości te występują na skutek spożywania alkoholu przez kobiety będące w ciąży. W momencie spożycia alkoholu przez przyszłą matkę, alkohol przenika przez łożysko i jest wchłaniany całkowicie przez dziecko uszkadzając płód nieodwracalnie nawet kiedy matka tego nie odczuwa.
Zespół alkoholowy płodu wiąże się z fizycznymi, behawioralnymi i umysłowymi zaburzeniami.
O tej jednostce chorobowej w literaturze znajdujemy nikłą ilość informacji. Powodem jest zbyt późne rozpoczęcie badań nad Płodowym Zespołem Alkoholowym . Nikt wcześniej nie przypuszczał ile szkód dla płodu przysporzyć może wypicie najmniejszej nawet ilości alkoholu.
Po raz pierwszy na temat FAS można było usłyszeć i przeczytać w Stanach Zjednoczonych w XX wieku. Badaniami zajęli się Jones oraz Smith w 1973 roku, natomiast w 1976 r. został on opisany i wciągnięty na listę Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).
Wskaźniki FAS zostały określone dopiero w 1980 roku przez Fetal Alcohol Study Group (grupę badawczą zajmującą się FAS) z Research Society on Alcoholism (z Towarzystwa Badań nad Alkoholizmem), a następnie dopracowane w 1989 roku.
Badaniami tego problemu zajęto się również na terenie Europy. W 1968 roku we Francji badaniem i obserwacją osób z Płodowym Zespołem Alkoholowym zajął się Lemoine Paul. Prowadził on badania około 30 lat, a wyniki opisał w następujący sposób. Pośród 50 osób z pełnoobjawowym FAS 5 zmarło w dzieciństwie z powodu zaburzeń pracy serca i oddychania natomiast z 28 osób z umiarkowanym syndromem FAS, 2 osoby popełniły samobójstwo w wieku dorosłym a 5 z nich podejmowało takie próby. Według badacza nasilenie zaburzeń umysłowych i opóźnienia rozwojowe pojawiały się w wieku dorosłym.
Według rosyjskiego badacza tego tematu , który opublikował swoje badania w czasopiśmie pediatrycznym, wynika, że u dzieci które urodziły się zanim ich matki stały się alkoholiczkami występowały objawy nerwicowe, emocjonalne i behawioralne. Natomiast u dzieci matek nałogowo pijących alkohol dokonał bardzo dużego spustoszenia w płodzie i uszkadzał Ośrodkowy Układ Nerwowy, a u niemowląt można było zauważyć opóźnienie rozwoju.
Alkohol bardzo łatwo i szybko przenika przez łożysko do krwiobiegu dziecka wystarczy zaledwie od 40 do 60 minut od spożycia alkoholu przez matkę, a stężenie w jego krwi jest takie samo jak u matki. Alkohol krążący po całym organizmie matki jak i dziecka prowadzi do powstania wielu defektów w płodzie Alkohol uszkadza w szczególności mózg oraz zaburza liczne procesy neuro – i biochemiczne.
Spożywany alkohol przez cały okres ciąży wpływa negatywnie na dziecko i najczęściej uszkadza:
I trymestr:
- Mózg
- Osłabia rozwój komórek
- serce, nerki
- deformuje twarz
- powoduje poronienia

II trymestr:
- osłabia rozwój mózgu
- powoduje poronienie zagrażające życiu matki
- uszkadza mięśnie, skórę gruczoły, kości, zęby
III trymestr:
- osłabia rozwój mózgu i płuc
- prowadzi do zaburzeń rozwoju wzrostu.
Większość dzieci z FAS /PZA charakteryzuje się takimi fizycznymi cechami jak:
- niska waga urodzeniowa,
- mała waga w stosunku do wieku
- mała głowa
- niedobór wzrostu
- zaburzenia rozwojowe
- małe szeroko rozstawione oczy
- opadające powieki
-krótkowzroczność
- zez
-krótki zadarty nos
-brak rynienki podnosowej
-brak czerwieni wargowej
-spłaszczony środek twarzy
- słabo rozwinięta szczęka
- duże lub źle ukształtowane uszy
- wąskie czoło.
Wyżej wymienione cechy morfologiczne kształtują się między 2 a 10 rokiem życia i dotyczą zmian twarzy

Osoby z syndromem FAS przejawiają takie zaburzenia jak:
Niepowodzenia w porozumiewaniu, nierozwinięte paznokcie u rąk i nóg, krótka szyja, słaba koordynacja wzrokowo –ruchowa, problemy ze słuchem, problemy ze stawami i kośćmi, nadwrażliwość na bodźce, zaburzenia czucia, brak pamięci krótkotrwałej, hipotonia, problemy z koncentracją, zwiększona aktywność, trudności w uczeniu się, opóźniony rozwój mowy, słaby rozwój motoryki małej i dużej, trudności w rozumieniu pojęć abstrakcyjnych (praca tylko na konkretach), trudności w uczeniu się na błędach, brak umiejętności rozwiązywania problemów, słaba ocena sytuacji, nieadekwatne zachowania do wieku, słaba kontrola impulsów, brak „mowy wewnętrznej”. Natomiast niemowlęta borykające się z syndromem są bardzo rozdrażnione, nadwrażliwe na bodźce, nadpobudliwe. Ich rozwój psychomotoryczny bywa opóźniony , można zauważyć problemy ze snem i ssaniem. Uszkodzony OUN u niemowląt prowadzi do upośledzenia umysłowego.
Osoby z FAS często charakteryzują sie nie akceptowalnymi zachowaniami społecznymi , są także niezdolne do analizowania swoich zachowań, wykazują brak umiejętności odczytywania emocji z gestów i zachowań. Są także osobami bardzo ufnymi i łatwowiernymi, podatnymi na wpływ innych. Uczniowie z syndromem FAS wymagają stałego nadzoru ze strony osób dorosłych, a także odpowiedniego podejścia i terapii pedagogicznej i psychologicznej.
Pamiętajmy!!! Alkohol w czasie ciąży nie szkodzi matce, a szkodzi dziecku!!!