Jak pomóc nowo przybyłej uczennicy w integracji z zespołem? - opis i analiza przypadku

OPIS I ANALIZA PRZYPADKU

I. Identyfikacja problemu

Jak pomóc nowo przybyłej uczennicy w integracji z zespołem? Byłam wychowawczynią klasy, która nie nastręczała trudności wychowawczych. Moi wychowankowie dobrze rozumieli, czego od nich wymagam i jakiej pomocy mogą ode mnie oczekiwać. Pojawienie się nowej uczennicy zburzyło dotychczasową atmosferę. Przypadek Ani (imię zostało zmienione) pomógł mi zrozumieć psychologiczne aspekty relacji między jednostką a grupą. Być może na początku popełniłam błąd nie pomagając uczennicy.

II. Geneza i dynamika problemu

Anna F. przybyła do gimnazjum, gdzie wcześniej pracowałam w połowie roku. Została przydzielona do mojej klasy, która tworzyła zespół dobrze funkcjonujący i zżyty. Pierwsze dni minęły bez kłopotów. Uczniowie zauważali Anię, rozmawiali z nią. Po miesiącu spostrzegłam, że dziewczynka nie została zaakceptowana przez grupę. Nie przyszła na klasową imprezę, nie wybrała się z nami do kina, podczas przerw nie dołączała do żadnej z grup, sama wychodziła ze szkoły. Przeprowadziłam w klasie badania socjometryczne. Wyniki potwierdziły moje obserwacje. Moi uczniowie nie zaakceptowali nowej koleżanki. Nikt nie wybrał Ani jako partnera do realizacji projektów, nie wskazywano jej jako koleżanki z ławki.
Przy ocenie prac uczniowie poddawali Anię ostrej krytyce. Dziewczyna niewiele mówiła, wzruszała ramionami. W rozmowie ze mną powiedziała: „Muszę chyba stąd odejść”.
Prowadziłam rozmowy z rodzicami Ani, z Anią, odbyłam konsultacje z psychologiem i z nauczycielami. W efekcie podjętych działań uzyskałam następujące informacje:
- Ania przybyła z dużego miasta, w pierwszych kontaktach z nowymi kolegami z lekceważeniem mówiła o nowej szkole.
- Krytykowała styl ubierania się kolegów i koleżanek.
- Popisywała się znajomością muzyki młodzieżowej.
- Uczniowie postanowili ukarać wyniosłość koleżanki. Tworzyli sytuacje izolujące ją.

Problemem dla mnie było, jak pomóc Ani w integracji z grupą.

III. Znaczenie problemu i prognoza rozwoju sytuacji

Izolacja Ani była powodem braku motywacji do nauki. Osiągała niskie wyniki ze sprawdzianów, nie wykonywała prac domowych. Konsekwencją takiej sytuacji mogło być zbliżenie do grup spoza szkoły, do rówieśników ze środowiska trudnej młodzieży.

Założyłam, że przygotowany przeze mnie program działań naprawczych spowoduje akceptację Ani przez zespół klasowy.

IV. Propozycje rozwiązania problemu – planowanie działań
Sporządziłam harmonogram działań.
Podjęłam więc działania naprawcze mające na celu:

I. Ukazać klasie prawdziwe walory Marty.
Chciałam to osiągnąć poprzez:
1.Włączenie dziewczynki do grupy przygotowującej program artystyczny.

2. Zorganizowanie w klasie dyskoteki , gdzie DJ-em byłaby Ania.
Skutki:
a. Uczniowie dostrzegają uzdolnienia muzyczne i aktorskie Marty.

b. Przekonanie klasy, że Ania naprawdę zna się na muzyce.

II. Uświadomić uczniom psychologiczne aspekty integracji z zespołem klasowym oraz izolacji od grupy.
Chciałam to osiągnąć poprzez:
1. Zorganizowanie spotkania klasy z psychologiem.

2. Przeprowadzenie dwóch godzin do dyspozycji wychowawcy klasowego na temat postaw klasy i Ani – „godzina szczerości”
Skutki:

a. Zrozumienie przez uczniów postawy Ani

b. Uzyskanie efektu szczerości w kontaktach Ani z klasą.

III. Włączyć Martę do grupy nieformalnej w klasie poprzez:
1.Tworzenie sytuacji wychowawczych wymagających włączenia Ani do zespołu zadaniowego.

2. Współdziałanie z nauczycielami w zakresie włączania Ani do grupy w czasie lekcji.

3. Powierzanie dziewczynce zadań wymagających współpracy z grupą.

4. Zorganizowanie wycieczki klasowej.
Skutki:

a. Powstanie więzi w zespole zadaniowym.

b. Zdobycie umiejętności pracy w grupie.

c. Stwarzanie nowych więzi Marty z klasą.

Na bieżąco chciałam:
III. Zyskać pomoc rodziców w pokonywaniu trudności Marty w integracji z klasą poprzez:

1.Informowanie rodziców o sytuacji Marty w klasie.

2. Uświadomienie rodzicom potrzeby zmiany postawy dziewczynki w integracji.

3. Wskazanie rodzicom stosownych lektur.
Skutki:

a. Zrozumienie przez rodziców błędów Ani.

b. Pomoc dziewczynce w przełamywaniu barier.

Podjęłam więc działania profilaktyczne mające na celu:

I. Kształcenie u uczniów postaw ułatwiających integrację z grupą poprzez
1.Organizowanie warsztatów – zajęcia z psychologiem na temat postaw wobec nowej grupy.

2. Skompletowanie biblioteczki publikacji z zakresu psychologii grupy.

Skutki:

1. Uczniowie zdobędą umiejętności integracji z grupą.

2. Wzbogacę swoją wiedzę o działaniach profilaktycznych wobec izolacji.

V. Wdrażanie rozwiązania i jego efekty

Podjęte działania przyniosły oczekiwane rezultaty. Z początkiem nowego roku szkolnego Ania była chętnie włączana do prac różnych grup. Potrafiła prosić o pomoc innych, chętnie udzielała pomocy. Z przydomkiem „Nowa” oswoiła się . Zaakceptowała klasę, tak jak klasa zaakceptowała ją.

Rozwiązanie problemu nie było sprawą łatwą. Najbardziej przydatne okazały się klasowe godziny do dyspozycji wychowawcy klasowego. Jedną z nich prowadziłam metodą sytuacyjną. Uczniowie wcielali się w rolę „nowej” w klasie. Przedstawiali się, przeprowadzali pierwsze rozmowy i opowiadali o sobie. Poznali w ten sposób problemy, przed którymi stanęła Ania. Przydatne okazały się także zlecane zadania poszczególnym grupom w klasie i włączanie Ani do zespołu. Działania ułatwił mi fakt, że dziewczynka miała uzdolnienia muzyczne i aktorskie. Sama wiele się nauczyłam. Byłam zmuszona sięgnąć do literatury psychologicznej.