Autorski program koła języka angielskiego dla klas IV-VI szkoły podstawowej

AUTORSKI PROGRAM KOŁA JĘZYKA ANGIELSKIEGO
DLA KLAS IV-VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ

SPIS TREŚCI

I. WSTĘP........................................2
1. Ogólna charakterystyka programu i jego główne założenia ................................2
2. Charakterystyka uczniów w klasach 4-6 ........................................2
3. Warunki realizacji założeń programowych ........................................3
a) czas realizacji programu ........................................3
b) pomoce dydaktyczne ........................................3
c) sala lekcyjna i jej wyposażenie ........................................3

II. CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA ........................................3
1. Cele ogólne ........................................3
2. Cele szczegółowe ........................................4

III. TREŚCI NAUCZANIA - PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA ..................5

IV. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW ........................................7
1. Metody ........................................7
2. Formy pracy ........................................8
3. Techniki pracy ........................................8
a) słuchanie ........................................8
b) mówienie ........................................8
c) czytanie ........................................9
d) pisanie ........................................9
e) nauczanie słownictwa ........................................10
f) nauczanie gramatyki ........................................10
g) nauczanie zagadnień kulturowych ........................................11
h) inne techniki pracy uatrakcyjniające zajęcia .....................................11

V. OCENA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW ........................................12

VI. EWALUACJA PROGRAMU ........................................12

VI. BIBLIOGRAFIA ........................................13

I. WSTĘP

1.Ogólna charakterystyka programu i jego główne założenia.
Program jest przeznaczony do realizacji w szkole podstawowej na zajęciach pozalekcyjnych z języka angielskiego dla uczniów klas IV –VI, którzy chcieliby rozwijać i doskonalić swoje zdolności i umiejętności dotyczące znajomości języka angielskiego. Został on napisany w oparciu o nową podstawę programową oraz program nauczania języka angielskiego dla klas IV-VI szkoły podstawowej. Pod koniec II-ego etapu edukacyjnego uczniowie powinni osiągnąć co najmniej poziom zaawansowania odpowiadający poziomowi A1, w sześciostopniowej skali poziomów biegłości w zakresie poszczególnych umiejętności językowych zdefiniowanej przez Radę Europy (CEFR – Common European Framework of Reference for Languages). Jest to jednak minimalny stopień zaawansowania, jaki powinien osiągnąć przeciętny uczeń kończący szkołę podstawową. Wskazane jest, zgodnie z założeniami podstawy programowej, aby uczniowie osiągali poziom wyższy, jeśli tylko wykazują taką chęć i umiejętności. Cel ten będzie więc realizowany także dzięki prowadzeniu koła j. angielskiego na podstawie omawianego programu. Program ten to również szansa na należyte przygotowanie się do konkursów z języka angielskiego. Głównym założeniem programu jest wykorzystanie naturalnego zainteresowania dzieci i młodzieży innowacyjnymi technologiami do motywowania ich do nauki języka obcego. Program wprowadza propozycje rozwiązań metodycznych, których celem jest wykształcenie zachowań sprzyjających naturalnemu przyswajaniu języka obcego oraz posługiwania się nimi w praktyce. Ważnym funkcją programu jest wykształcenie w uczniach przeświadczenia, iż obecnie język angielski staje się także narzędziem umożliwiającym poznawanie otaczającego świata. Poza celami edukacyjnymi, w programie zawarto również cele wychowawcze, a więc rozwijanie zainteresowań uczniów, wzbudzanie szacunku i tolerancji dla innej kultury, otwarcie młodych ludzi na świat, nauka pracy w grupie, nauka systematyczności w przyswajaniu języka obcego.

2.Charakterystyka uczniów w klasach 4-6.
Realizacja programu opiera się na wykorzystaniu naturalnej dla wieku 10 -12 lat ciekawości poznawczej. Uczniowie w tej grupie wiekowej chętnie stawiają czoła nowym wyzwaniom w nauce, oczywiście na miarę swoich możliwości. Potrzebują oni praktycznych wskazówek co do efektywnych strategii przyswajania wiedzy. Ważne jest dla nich poczucie sukcesu i świadomość czynionych postępów. Duże znaczenie ma tu więc pozytywne wsparcie i informacja zwrotna ze strony nauczyciela prowadzącego. Wprowadzany materiał powinien być mocno osadzony w ogólnej, zdobytej wcześniej przez uczniów wiedzy. Ważne są częste powtórki i utrwalanie materiału. Ponadto uczniowie w tym wieku potrzebują widzieć życiową użyteczność zdobywanej wiedzy. Wreszcie należy pamiętać, że - podobnie jak uczniowie młodsi – także i 10-12- latkowie wciąż są dziećmi, a więc elementy gier i zabaw mają wciąż duże znaczenie w procesie przyswajania wiedzy. Uczniowie, do których adresowany jest program, należy jednak traktować jako niespójną grupę wiekową. W wieku 10 – 12 lat dokonuje się skok rozwojowy w sferze umysłowej, emocjonalnej, społecznej i oczywiście fizycznej. W obrębie grupy czy klasy widoczne są zatem nawet znaczne różnice w indywidualnym rozwoju uczniów. Wymaga to od nauczyciela elastyczności, umiejętności zróżnicowania podejścia do uczniów i własnego warsztatu pracy oraz zwykłego taktu i wyczucia tak, aby każde dziecko mogło rozwijać się według swoich indywidualnych możliwości.

3.Warunki realizacji założeń programowych.
a) czas realizacji programu

Program zakłada naukę w wymiarze jednej godziny tygodniowo w ramach zajęć pozalekcyjnych.
b) pomoce dydaktyczne
W realizacji niniejszego programu niezbędne będą:
• słowniki angielsko-polskie oraz polsko-angielskie;
• pomoce dydaktyczne samodzielnie przygotowane przez nauczyciela adekwatne do realizowanych treści;
• płyty CD oraz DVD;
• sprzęt audio-wizualny;
• plansze tematyczne, flashcards, plakaty tematyczne, mapy;
• komputery z dostępem do Internetu.

c) sala lekcyjna i jej wyposażenie
W celu stworzenia optymalnych warunków realizacji programu zajęcia powinny być prowadzone w przestronnej, jasnej sali lekcyjnej. Powinna ona być wyposażona w tablicę szkolną oraz tablicę służącą ekspozycji prac uczniowskich ( np. korkową ). Układ stolików i krzeseł musi umożliwiać nauczycielowi dokonywanie podziału na grupy, swobodne przemieszczanie się dzieci w trakcie prowadzonych zajęć oraz przestrzeń do wykonania prac projektowych. Ważne jest, aby uczniowie mieli jak najlepsze warunki do wyszukiwania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł, również z zastosowaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych. Ważne więc będą słowniki, czasopisma anglojęzyczne, encyklopedie a także pomoce wizualne, odtwarzacz płyt CD oraz komputery z łączem internetowym.

II. CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA

1. Cele ogólne :

• wykształcenie kompetencji komunikacyjnej umożliwiającej porozumiewanie się w różnych sytuacjach życiowych ;
• utrwalenie poznanych i zaznajomienie się z nowymi zagadnieniami gramatycznymi ;
• podniesienie kompetencji językowych, takich jak pisanie, mówienie, czytanie słuchanie ;
• wzbogacenie zasobu słownictwa ;
• umożliwienie uczniom zdobycia podstawowych informacji o kulturze i obyczajach krajów obszaru języka angielskiego ;
• kształtowanie w uczniach otwartości i ciekawości wobec innych kultur ;
• rozwijanie umiejętności pracy w grupie i zespole ;
• kształtowanie autonomii uczniów, ich samodzielności w pracy i odpowiedzialności za własne wyniki w nauce ;
• umacnianie w uczniach motywacji do nauki języka angielskiego ;
• promowanie wykorzystania technologii komputerowej w nauce języka obcego ;
• kształtowanie podstawy do kontynuacji nauki języka angielskiego ;
• rozwijanie uzdolnień.

2. Cele szczegółowe :

• wyposażenie uczniów w niezbędny zasób słów i zwrotów umożliwiających porozumiewanie się w prostych sytuacjach życia codziennego ;
• rozwijanie umiejętności :

- określania głównej myśli tekstu, intencji autora oraz kontekstu wypowiedzi,
- wyszukiwania w tekście określonych informacji,
- właściwego reagowania na polecenia,
- opisywania ludzi, przedmiotów, miejsc i czynności,
- opowiadania o wydarzeniach życia codziennego,
- przedstawiania faktów z przeszłości i teraźniejszości,
- wyrażania opinii, poglądów i uczuć, opisywania swoich upodobań ,
- opisywania intencji i planów na przyszłość,
- stosownego reagowania (np. udzielania informacji, przepraszania, dziękowania itp. ),
- interpretowania różnego rodzaju obrazów, tabel, planów lekcji itp.
- wyszukiwania informacji i korzystania z różnych jej źródeł (np. encyklopedii, mediów),
- wykorzystywania technik samodzielnej pracy nad językiem,

• zapoznanie uczniów ze strategiami pomocnymi w nauce języka ;
• zachęcanie uczniów do dokonywania samooceny ;
• zachęcanie uczniów do refleksji nad procesem nauki języka.

III. TREŚCI NAUCZANIA - PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA.


SŁOWNICTWO GRAMATYKA FUNKCJE JĘZYKOWE

Uczeń posługuje się bardzo podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych) w zakresie następujących tematów:

• dom – pomieszczenia, meble, elementy wyposażenia, czynności codzienne
• szkoła – akcesoria szkolne, przedmioty, rozkład zajęć
• żywność – warzywa, owoce, produkty żywnościowe, napoje, posiłki, dania
• kalendarz – godziny, dni tygodnia, miesiące
• dane osobowe – adres, wiek, data urodzenia, numer telefonu
• cechy osobowe – ubranie, wygląd zewnętrzny i cechy charakteru
• praca – popularne zawody
• relacje międzyludzkie – rodzina, przyjaciele
• zdrowie – zdrowa dieta i tryb życia, choroby i dolegliwości
• sport – dyscypliny i obiekty sportowe, sprzęt oraz umiejętności
• zainteresowania – kolekcje, zabawki, lektury, muzyka
• wakacje – podróżowanie, czynności czasu wolnego, gry i zabawy
• sklepy – rodzaje sklepów, produkty, cechy artykułów, ceny
• miasto – budynki, środki transportu
• wieś– elementy krajobrazu, zwierzęta gospodarskie
• pojęcia globalne – kontynenty, państwa, miasta, narodowości, flagi
• zjawiska kulturowe – styl życia, tradycje, legendy, zabytki, słynne osobistości
• uroczystości – święta, zwyczaje, przyjęcia
• środowisko naturalne – ekologia, zwierzęta, ich cechy, umiejętności, zwyczaje
• klimat – zjawiska atmosferyczne, pory roku,
• komputer – Internet, poczta elektroniczna
• telefon – telefony komórkowe, wiadomości SMS
• prasa – ogłoszenia, reklamy
• telewizja – programy telewizyjne
• kino – filmy, gatunki filmowe

Uczeń opanował bardzo podstawowe struktury gramatyczne i stosuje je w typowych kontekstach sytuacyjnych.

• odmiana czasownika to be
• konstrukcja there is/there are (not)
• tryb rozkazujący
• czasownik have got
• czasownik have to
• konstrukcja like/don’t like/love/hate/ + gerund
• konstrukcja would like + bezokolicznik
• konstrukcja Let’s + bezokolicznik
• czasowniki modalne: can/can’t, must/mustn’t, should/shouldn’t
• Present simple – czynności trwające stale lub powtarzające się
• Present continuous – czynności odbywające się w chwili mówienia
• Past simple (czasownik to be, czasowniki regularne i nieregularne) – czynności, które wydarzyły się w określonym momencie w przeszłości
• Past continuous – czynności, które trwały w przeszłości przez pewien czas lub trwały w chwili, gdy wydarzyło się coś innego
• Present perfect – opisywanie doświadczeń (z użyciem słów ever i never) i czynności, które wydarzyły się przed chwilą (z użyciem słowa just) oraz określanie długości trwania czynności lub stanu (użycie słówek for i since)
• Future Simple – przewidywanie, spontaniczne decyzje
• konstrukcja to be + going to – plany i zamiary
• liczba mnoga rzeczowników regularnych
• liczba mnoga wybranych rzeczowników nieregularnych
• rzeczowniki policzalne i niepoliczalne
• forma dzierżawcza rzeczownika (dopełniacz saksoński)
• określniki some, any, many, much, a lot of
• zaimki osobowe (I, you, he, she, it, we, they)
• zaimki wskazujace (this, these, that, those)
• zaimki pytające (where, what, how, who, when)
• zaimki dopełnieniowe (me, you, him, her, it, us, them)
• przymiotniki dzierżawcze (my, your, his, her, its, our, their)
• stopniowanie przymiotników jedno i wielosylabowych (regularne i niektóre formy nieregularne)

Uczeń posługuje się bardzo podstawowym zasobem środków językowych (zwrotów i wyrażeń), które realizują różnorodne funkcje językowe.

• przywitanie się i pożegnanie
• przedstawianie siebie, znajomych i członków rodziny
• podawanie danych osobowych – adresu, wieku, daty urodzenia, numeru telefonu itp.
• opisywanie wyglądu zewnętrznego osób
• opisywanie ubioru
• opisywanie przedmiotów
• określanie położenia przedmiotów, koloru
• opisywanie chorób i dolegliwości
• opisywanie uczuć
• opisywanie zainteresowań i hobby
• opisywanie umiejętności i zdolności
• wyrażanie stanu posiadania
• wyrażanie upodobań
• wydawanie poleceń i reagowanie na nie
• wyrażanie próśb, podziękowań i przeprosin
• wyrażanie preferencji
• pytanie o pozwolenie, udzielanie zgody, odmawianie
• wyrażanie propozycji
• wyrażanie zakazu i nakazu
• udzielanie porad
• literowanie wyrazów
• opisywanie planów wakacyjnych, weekendowych , itp.
• opisywanie miast i swojego miejsca zamieszkania
• opisywanie pogody, pór roku,
• opisywanie pomieszczeń i elementów wyposażenia mieszkania
• pytanie o cenę artykułów i jej podawanie
• podawanie przepisów kulinarnych
• opisywanie cech, zwyczajów i umiejętności zwierząt
• formułowanie krótkich listów i wiadomości SMS
• opisywanie materiałów, z których są zrobione przedmioty codziennego użytku
• nazywanie uroczystości, świąt
• opisywanie czynności dnia powszedniego
• opisywanie form spędzania czasu wolnego
• określanie częstotliwości zdarzeń i czynności
• posługiwanie się zegarem
• wskazywanie drogi
• opisywanie przedmiotów szkolnych i planu zajęć
• opisywanie czynności trwających w chwili obecnej
• opisywanie zakończonych czynności i zdarzeń przeszłych
• opisywanie czynności trwających w danej chwili w przeszłości
• opisywanie czynności i zdarzeń zakończonych przed chwilą – relacjonowanie wiadomości z ostatniej chwili
• wyrażanie planów, intencji, przewidywań

IV. PROCEDURY OSIAGANIA CELÓW

1. Metody.
Realizację założonych celów umożliwi zastosowane następujących metod :
Metoda komunikacyjna - Metoda ta łączy w sobie wiele cech metod konwencjonalnych i niekonwencjonalnych wykorzystujących w obrębie swojej koncepcji metodycznej liczne techniki wypracowane poprzez wcześniejsze metody. Celem nauki jest osiągnięcie kompetencji komunikacyjnej rozumianej jako umiejętność efektywnego porozumiewania się w sposób odpowiadając danej sytuacji. Aby to osiągnąć, trzeba oczywiście poznać formy gramatyczne danego języka, a także funkcje wypowiedzi oraz ich wzajemne zależności. Drogą do wykształcenia kompetencji komunikacyjnej jest uczestniczenie w możliwie wielu sytuacjach organizowanych przez nauczyciela tak, aby były one maksymalnie zbliżone do naturalnych sytuacji. Z tego powodu prezentacja nowego materiału językowego jest najczęściej sytuacyjna i wizualna, ogranicza się stosowanie języka ojczystego ucznia, a objaśnienia i komentarze sprowadza się do niezbędnego minimum. Ćwiczenia lekcyjne są tak zaprojektowane, by odzwierciedlały autentyczną komunikację językową. Ich celem nie jest wypowiadanie poprawnych zdań, ale przekazywanie pewnych treści i załatwianie określonych spraw. Stąd też mnogość dialogów, symulacji, odgrywanie ról, gier, zabaw, zgadywanek i dyskusji prowadzonych w parach i małych grupach. W podejściu komunikacyjnym po raz pierwszy zwrócono to uwagę na to, że w istocie nie chodzi o naukę samego języka jako systemu, ale o naukę umiejętności uzyskiwania i przekazywania informacji.
Metoda audiolingwalna - Metoda ta za podstawowy cel nauki uznaje opanowanie czterech sprawności językowych w kolejności od słuchania i mówienia do czytania i pisania. Opanowanie języka to w tej metodzie wykształcenie odpowiednich nawyków, czyli trwałych związków między bodźcem a reakcją. Nawyk językowy wyrabia się mechanicznie, bezrefleksyjnie poprzez wielokrotne powtarzanie, zapamiętywanie i utrwalanie ćwiczonego materiału (dryle językowe). Wielokrotna repetycja i memoryzacja wzoru zdaniowego odbywa się po to, aby uniknąć pojawienia się i ewentualnego utrwalenia błędu językowego. Błędu w tej metodzie unikać należy za wszelką cenę, gdyż taka reakcja językowa mogłaby utrwalić się jako nawyk.

Metoda dramy - Skutecznym sposobem zachęcania uczniów do komunikacji jest kreowanie sytuacji, które zachęcą uczniów do porozumiewania się języku angielskim. Uczniowie muszą widzieć konkretny cel zastosowania języka obcego. Oprócz powszechnie stosownych zadań opartych na lukach informacyjnych (‘information gap activities’), bardzo dobre efekty w nauczaniu języków obcych przynosi metoda dramy. Dzięki ćwiczeniom teatralnym uczniowie czynnie, twórczo i celowo operują językiem podczas odgrywania scenek, a także uczą się stosować właściwą intonację i tempo wypowiedzi, mimikę i gesty.

Metoda reagowania całym ciałem (TPR) - Metoda ta opiera się na założeniu, że uczeniu się i trwałemu zapamiętywaniu nowego materiału językowego sprzyjają dwa rodzaje zachowania ucznia – milczące przysłuchiwanie się i ruch fizyczny związany z treścią przekazu. Nauczanie w tej metodzie polega na prostych poleceniach wydawanych przez nauczyciela w języku obcym. Polecenia te, – których wykonanie demonstruje na początku nauczyciel, by wspomóc rozumienie – skonstruowane są tak, że można je wykonać bez słów. W każdym przypadku niezbędny jest ruch fizyczny i praca całym ciałem. Metoda ta nie operuje podręcznikiem; wykorzystuje zestawy rekwizytowe, by za ich pomocą tworzyć pozaklasowe sytuacje takie jak np.: zakupy w sklepie czy pobyt na plaży.

2. Formy pracy.

W celu urozmaicenia lekcji należy stosować odpowiednio zróżnicowane formy pracy. Mogą to być:

• praca z całą grupą (lockstep);
• praca indywidualna (kierowana przez nauczyciela lub samodzielna);
• praca indywidualna przechodząca w pracę w grupie (metoda kuli śnieżnej);
• praca w parach;
• praca w grupach;
• praca projektowa indywidualna i grupowa (wykonywana w szkole lub w domu).

3. Techniki pracy.

a) słuchanie
Sprawność słuchania kształcona jest poprzez maksymalne wykorzystanie języka angielskiego na zajęciach. Służą do tego teksty nagrane na płytach CD i wideo. Źródłem materiału do słuchania może być także nauczyciel czytający teksty i zwracający się do klasy w języku angielskim oraz sami uczniowie komunikujący się między sobą w tym języku. Słuchanie może służyć określaniu informacji głównej tekstu lub wyszukiwaniu informacji szczegółowej, która stanowić może również sposób wymowy i akcentacji. Doskonaleniu sprawności słuchania służyć będą następujące ćwiczenia :
• uzupełnianie brakujących informacji ;
• porządkowanie zdań, akapitów lub obrazków ;
• identyfikowanie właściwego obrazka ;
• zapoznanie się z poprawnymi wzorcami wymowy ;
• luka informacyjna ;
• porównywanie tekstów lub obrazków i wynajdowanie pomiędzy nimi różnic ;
• uzupełnianie tabel ;
• zadania wielokrotnego wyboru.

b) mówienie
Ćwiczenia sprawności mówienia i słuchania są ze sobą ściśle powiązane. W celu nauczania umiejętności mówienia rozumianej jako ustne porozumiewanie się lub tworzenie dłuższej wypowiedzi ustnej należy jak najczęściej stosować formy pracy w parze lub w małej grupie. Stanowi to symulację naturalnej sytuacji językowej. Nauczyciel nie bierze wówczas bezpośredniego udziału w zadaniach, lecz porusza się po klasie, orientując się, czy jest potrzebna jego pomoc w ewentualnych problemach, np. uczniowie przechodzą na język polski lub ich wypowiedziom brakuje komunikatywności. Sporadyczne wtrącanie słów polskich należy do strategii kompensacyjnych w komunikacji i nie jest wskazaniem do ingerencji w pracy uczniów. W ostatniej fazie zadania nauczyciel wyjaśnia problemy powstałe podczas wykonywania ćwiczenia. Prawdziwy poziom umiejętności komunikowania się w języku obcym daje się określić przy powtórzeniu zadania bez zapowiedzi, a także bez wspomagających ćwiczeń z zakresu słownictwa i gramatyki. Doskonaleniu sprawności mówienia służyć będą następujące ćwiczenia :
• wypełnianie ankiety w parze lub grupie ;
• odgrywanie ról, prowadzenie dialogu ;
• prezentowanie, opowiadanie ;
• opisywanie materiału wizualnego ;
• dryl powtarzany w parze lub grupie ;
• porównywanie tekstów lub obrazków i wynajdowanie pomiędzy nimi różnic ;
• luka informacyjna ;
• ćwiczenie wymowy dźwięków w kontekście ;
• ćwiczenie akcentu i intonacji ;
• piosenki, rapy i wyliczanki.

c) czytanie

Sprawność czytania potrzebna jest do zrozumienia informacji głównej bądź szczegółowej tekstu. Służy temu czytanie ciche. Należy podkreślić, że aby uzyskać dobry rezultat wyznaczonych zadań, czytanie jednego tekstu należy co najmniej raz powtórzyć. Niezwykle pomocne w prawidłowym rozwiązywaniu ćwiczeń w zakresie czytania są pewne techniki analizy tekstu, jak skimming czy scanning. Do zadań nauczyciela należy zaznajomienie ucznia z powyższymi technikami i wielokrotne ich przećwiczenie. Głośne czytanie jest sprawnością angażującą słuch, służyć może ćwiczeniu wymowy i intonacji. W każdej klasie mogą znaleźć się uczniowie z różnymi dysfunkcjami dyslektycznymi, dla których czytanie na głos przed innymi osobami jest przyczyna frustracji i demotywacji. Zdarza się, że dla tych uczniów nawet ciche czytanie stanowi źródło problemów. W takich przypadkach wskazana jest współpraca nauczyciela języka angielskiego i ucznia z psychologiem szkolnym w celu ustalenia optymalnego sposobu ćwiczenia umiejętności czytania. Kształceniu sprawności czytania służą następujące zadania :
• udzielanie odpowiedzi na pytania dotyczące tekstu ;
• zadania typu prawda / fałsz ;
• wyszukiwanie konkretnych informacji w tekście ;
• uzupełnianie luk ;
• dopasowywanie zdań, pełnych akapitów do obrazków ;
• wychwycenie błędnej informacji ;
• poprawianie błędnych informacji ;
• porządkowanie obrazków odnoszących się do treści tekstu.

d) pisanie

W przypadku ćwiczenia sprawności pisania nacisk położony jest na komunikatywność, poprawność językową, bogactwo językowe, formę i treść tekstu. Planując zadania wymagające wypowiedzi pisemnych, warto zwracać się ku standaryzacji, tj. możliwie ścisłemu, mierzalnemu wzorcowi pracy pisemnej. Już czwartoklasista jest w stanie pisać
teksty wedle wymogów dotyczących długości wypowiedzi oraz dostrzec różnicę pomiędzy typami zadań, np. kartka z wakacji a opisem obrazka. Sugeruje się zatem, aby stosować technikę pisania częściami – najpierw składa się zdania, potem je łączy w akapity, a następnie tworzy się pełny tekst. Daje to dobre efekty, gdyż duża część uczniów ma trudności z szybkim uchwyceniem całościowego charakteru pracy pisemnej. Prezentowane poniżej ćwiczenia maja na celu rozwijanie sprawności pisania :
• dopasowywanie słów z listy do właściwych obrazków ;
• konstruowanie zdań z wykorzystaniem podanych wyrazów ;
• uzupełnianie luk ;
• tworzenie opisu osoby lub miejsca ;
• pisanie na podstawie modelu ;
• układanie pytań do odpowiedzi, odpowiedzi do pytań ;
• pisanie kartek pocztowych, listów, e-maili, wiadomości SMS.

e) nauczanie słownictwa

Przy nauce języka obcego bardzo ważne jest uświadomienie uczniom znaczenia systematycznego uczenia się, powtarzania i utrwalania nowego słownictwa. Bez znajomości choćby podstawowych słów z różnych dziedzin życia, trudno jest mówić o jakiejkolwiek komunikacji. Dlatego tak ważne jest podsunięcie uczniom skutecznych strategii i technik zapamiętywania nowego słownictwa. Najbardziej przydatne techniki stosowane w klasie to:
porządkowanie słów na kategorie semantyczne;
• tworzenie map wyrazowych ;
• podawanie synonimów lub antonimów ;
• rozwiązywanie krzyżówek, rebusów i zagadek;
• uzupełnianie luk pojedynczymi wyrazami ;
• rozsypanka literowa (układanie wyrazów z rozrzuconych liter) ;
• grupowanie wyrazów według pisowni lub wymowy ;
• definiowanie słów ;
• dopasowywanie wyrazów do obrazków ;
• sporządzanie własnych słowniczków (również obrazkowych) ;
• skojarzenia i „haki pamięciowe”.

f) nauczanie gramatyki

Gramatyka jest cementem spajającym poznane słownictwo. Powoduje lepsze porozumienie pomiędzy nadawcą a odbiorcą komunikatu. Pomocna w nauczaniu gramatyki jest technika drylu językowego (technika typowa dla metody audiolingwalnej), która daje możliwość wielokrotnego przećwiczenia i powtórzenia tej samej struktury. Drilling należy rozpocząć od drylu mechanicznego (niewymagającego zrozumienia treści przekazu, ale za to pozwalającego na zautomatyzowanie danej struktury), poprzez dryl konstruktywny (wymagający zrozumienia zdania w celu stworzenia stosownej odpowiedzi), a skończyć na drylu komunikacyjnym (jest to nadal dryl kontrolowany, ale uczeń uzupełnia bodziec werbalny nauczyciela własnym zdaniem). Inne przydatne w nauczaniu gramatyki techniki to:
• przekształcenia zdań (np. zamiana zdania oznajmującego na przeczące), np.:
I like apples. I don’t like apples.

• podawanie właściwej formy czasownika,
np. Jane (have) _________________ a shower so she can’t answer the phone.
• tłumaczenie wyrażenia w nawiasie na język angielski,
np. You (nie wolno)__________ touch that plug!
• uzupełnianie luk, np. The film starts_____ six o’clock.
• technika wielokrotnego wyboru,
np. John is the_____________ in the class.
tall b) tallest c) taller
• rozsypanki wyrazowe, z których należy ułożyć poprawne zdania.

g) nauczanie zagadnień kulturowych

Zajęcia z języka angielskiego to nie tylko nauka języka. Narzędzie komunikacji jest nierozerwalnie związane z ludźmi, którzy się nim posługują, a zatem również ich kulturą, historią i zwyczajami. Dlatego nauczanie zagadnień kulturowych związanych z danym obszarem języka angielskiego stanowi integralna, nieodzowną część procesu nauczania języka. Ponadto, poprzez poznawanie historii, tradycji i zwyczajów w innych krajach, ze szczególnym uwzględnieniem państw anglojęzycznych, kształtujemy w uczniach świadomość językową, a jednocześnie postawy ciekawości, otwartości i tolerancji wobec innych kultur.
Do prezentacji i poznawania zagadnień kulturowych należy wykorzystać następujące techniki:
• czytanie i słuchanie tekstów zawierających informacje o krajach anglojęzycznych, w tym czasopism językowych, fragmentów literatury w wersji uproszczonej, zdjęć, filmów czy teledysków ;
• korespondencja w języku angielskim (w sposób tradycyjny lub drogą elektroniczną, np. poprzez czat, fora dyskusyjne, gry online, itp.) ;
• wykonywanie projektów (np. rysowanie map, przygotowywanie potraw ).

h) inne techniki pracy uatrakcyjniające lekcje

Niewątpliwie nadrzędnym celem zajęć z języka angielskiego jest przekazanie uczniom wiedzy – słownictwa, zasad gramatycznych, wyrażeń funkcjonalnych – oraz rozwijanie w nich sprawności językowych. Efektywna nauka pozwala uczniom również doskonalić umiejętności pozajęzykowe – m.in. współdziałanie, wyszukiwanie i krytyczne analizowanie informacji, logiczne myślenie – spekulowanie i wyciąganie wniosków. Uczniowie kształtują także pożądane postawy, umożliwiające sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie. Jednak, szczególnie w tej grupie wiekowej, ważna jest właściwa motywacja do nauki. Dlatego niezwykle ważne jest zaoferowanie uczniom 38 różnorodnych ćwiczeń, tematów, które ich zaintrygują i zadań, które będą stanowić wyzwanie i przynosić satysfakcję. Nie wolno również zapominać o uwzględnieniu elementów zabawy. Elementami, które uatrakcyjnią zajęcia będą :
• gry językowe ;
• ćwiczenia z wykorzystaniem tekstu ulubionych piosenek ;
• techniki teatralne, tzw. ‘drama’- odgrywanie różnego rodzaju scenek, dialogów i inscenizacji ;
• techniki multimedialne – wykorzystanie komputera, Internetu, DVD.

V. OCENA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW.

Ocenianie na zajęciach dodatkowych rozumiane jest jako bezustanne zbieranie informacji o przebiegu procesu uczenia się, a także jako swojego rodzaju sposób na zachęcanie i stymulowanie uczniów do ich dalszego rozwoju. Stosowane jest tu zatem ocenianie diagnostyczne mające na celu :
• monitorowanie postępów i rozwoju ucznia ;
• sprawdzenie skuteczności zastosowanych metod i technik nauczania ;
• rozpoznanie indywidualnych potrzeb każdego ucznia ;
• nakreślenie kierunku dalszej pracy.
Ocenianie ma więc tu charakter nieformalny i polega na obserwacji ucznia (jego zaangażowania w proces uczenia, aktywności, udzielanych odpowiedzi itp.). Kontrola i ocena uczniów dotyczy tu :
• aktywnego udziału w zajęciach ;
• umiejętności współdziałania w zespole ;
• umiejętności stawiania pytań , formułowania hipotez ;
• twórczego rozwiązywania problemów ;
• korzystania ze zdobytej wiedzy ;
• przestrzegania zasad bezpieczeństwa na zajęciach.

Uczniów na zajęciach należy oceniać słownie, pamiętając aby ocena była elementem wzmacniającym pozytywnie, ukazującym uczniowi jego możliwości, ale i jego braki. Autor programu nie przewiduje oceniania umiejętności uczniów poprzez stawianie stopni na zajęciach pozalekcyjnych. Uczeń nie może odczuwać lęku przed niepowodzeniem lub złą oceną. Ważnym elementem procesu oceniania jest zachęcanie uczniów do dokonywania samooceny. Przygotowując uczniów do samodzielnego uczenia się, należy również pokazać im sposoby kontrolowania efektów własnej pracy. Samoocena ucznia polega na systematycznej analizie umiejętności i zakresu materiału, który już opanował oraz na zauważaniu luk we własnej wiedzy i w związku z tym planowaniu kolejnego etapu nauki. Dzięki wykształceniu umiejętności samooceny zwiększa się samoświadomość ucznia względem własnych mocnych i słabych stron, a także efektywności stosowanych przez siebie technik uczenia się oraz innych aspektów procesu nauki języka. Do zadań nauczyciela w trakcie wdrażania uczniów do samooceny należy pokazanie, które zagadnienia powinny
podlegać ocenie oraz jakie kryteria stosować. Umiejętność samooceny można rozwijać także poprzez ćwiczenia wzajemnego oceniania się uczniów w parach, gdyż dzieci w jednej grupie wiekowej często maja podobne trudności językowe. Niezwykle istotne jest, aby dokładnie wytłumaczyć uczniom sens takich działań i stworzyć atmosferę zaufania na zajęciach.

VI. EWALUACJA PROGRAMU

Najistotniejszym elementem ewaluacji programu powinna być obserwacja postępów uczniów na zajęciach oraz wyników ich udziału w konkursach i olimpiadach przedmiotowych. Istotna jest też frekwencja uczestników na zajęciach koła, zaangażowanie uczniów w realizację przedsięwzięć koła oraz zainteresowanie rodziców. Istotnym elementem ewaluacji są także ankiety przeprowadzone wśród uczestników zajęć w połowie i na koniec roku szkolnego, co stanowić powinno materiał do wnioskowania i wprowadzania ewentualnych korekt.
Przykładowa ankieta ewaluacyjna dla uczestników koła :

Podkreśl właściwą odpowiedź :

1. Zajęcia podobały mi się, były ciekawe.
TAK / NIE
2. Ćwiczenia, które wykonywałem na zajęciach, pomogły mi przyswoić nowy materiał.
TAK / NIE
3. Ćwiczenia, które wykonywałem na zajęciach, pomogły mi utrwalić poznany materiał.
TAK /NIE
4. Tempo prowadzenie zajęć było dla mnie odpowiednie.
TAK / NIE
5. Nauczyciel wyjaśniał ponownie zagadnienie, jeśli go nie zrozumiałem.
TAK / NIE
6. Praca na zajęciach pomogła mi przygotować się do konkursów językowych.
TAK / NIE
7. Na zajęciach najbardziej podobało mi się :
........................................
8. Na zajęciach nie podobało mi się :
........................................

Opracowała : Beata Sadura

VII. BIBLIOGRAFIA

1. Nowa podstawa programowa z komentarzami, tom 3 – Języki obce Sztyber, E., Sztyber. T., Program nauczania języka angielskiego zgodny z nowa podstawą programową dla II-ego etapu edukacyjnego. Macmillan. 2012.
2. Ranus. R., Kondro. M., Program nauczania języka angielskiego. Kurs dla początkujących w klasach 4-6 szkoły podstawowej. Macmillan.
3. Arends, R.I., Uczymy się nauczać. Warszawa: WSiP S.A. 1994.
4. Barnes, D., Nauczyciele i uczniowie. Warszawa: WSiP S.A. 1998.
5. Komorowska, H., Metodyka nauczania języków obcych. Warszawa: Fraszka Edukacyjna .2002.
6. Komorowska, H., O programach prawie wszystko. Warszawa: WSiP S.A. 1999.
7. Niemierko, B., Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki. Warszawa: WSiP S.A. 2001.
8. Niemierko, B., Pomiar wyników kształcenia. Warszawa: WSiP S.A. 1999.
9. Ochenduszko, J., Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela. Bydgoszcz: Wydawnictwo WOM 1997.