Wpyw wydarzeń historycznych na ewolucję systemów zdrowotnych na świecie

W zależności od wydarzeń historycznych ewolucja systemów opieki zdrowotnej zmieniała się w różnym czasie i okolicznościach. Systemowe rozwiązania nad opieką ludności zaczęły pojawiać się w ostatnich 150-200 latach .
Wpływ historii na systemy zdrowotne:
USA-1776 rok-wojna o niepodległość i przejęcia przez państwo odpowiedzialności za zdrowie społeczeństwa
Francja 1789-rewolucja francuska-szpitale oraz placówki leczące przechodzą w ręce świeckie, samorządy oraz państwowe
Wojna krymska- 1853-56-ustanowienie nowego zawodu medycznego-pielęgniarki, dzięki Florencji Nightingale
Klasyczne systemy zdrowia opierają się na kilku rodzajach :
-Bismarkowski - ubezpieczenia zdrowotne
-Siemaszki - centralnie planowany
-Beveridge’a - narodowa służba zdrowia
-Wolnorynkowy - tzn. zdrowie= towar
Niemcy wprowadziły ubezpieczenia zdrowotne:
I ustawa – 1883r.- ubezpieczenia chorobowe,
II ustawa 1884r.- ubezpieczenie ofiar wypadków przy pracy,
III ustawa 1889r.- ubezpieczenia osób starszych i inwalidów
Przez następne 20 lat wprowadzano obowiązek ubezpieczenia wszystkich grup zawodowych, oraz zasady zapobiegające wypadkom i urazom.
Główne założenia systemu bismarkowskiego( Wprowadzony w Niemczech, Francji, Belgii, Austrii, Holandii, Japonii, Izraelu, w międzywojennej Polsce)

-finansowanie oparte na składkach obowiązkowych dla pracodawców i pracowników (zmienne proporcje) uzupełniane dotacjami państwa,
-zarządzanie przez niezależne od rządu instytucje typu kas chorych
-kontraktowanie świadczeń
System centralnie planowany-zwany systemem Siemaszki:
Nikołaj Aleksandrowicz Siemaszko, lekarz, rewolucjonista rosyjski, współpracownik Lenina, pierwszy Komisarz Ludowy ds.Zdrowia. Powołał w 1918r. Państwowy Instytut Naukowy ds. Organizacji Ochrony Zdrowia (dzisiaj Instytut Siemaszki). Siemaszko był twórcą nowego, socjalistycznego modelu opieki zdrowotnej. Proces ten trwał 20 lat. W Rosji przed rewolucją było 21 tys. lekarzy, w 1928r. 63 tys. lekarzy, a w 1980r. -1120 tys.. System Siemaszki oparty był o 5 letnie plany rozwoju. Państwo utrzymywało całą infrastrukturę , produkowało aparaturę, kształciło kadry. Sektor ochrony zdrowia uznawany był jednak za nieproduktywny, mniej ważny. System panował mniej więcej do lat 90tych i różne jego modyfikacje były przeniesione do innych krajów, w Polsce jednak nie był on w pełni zastosowany. Głównymi założeniami tego systemu była kontrola przez państwo, finansowanie przez rząd, pełna dostępność świadczeń zdrowotnych, zatrudniany personel medyczny był przez państwo i też przez nie opłacany.
System Beveridge’a:
W 1942 roku na zlecenie Wilsona Churchila został opracowany raport o ubezpieczeniach społecznych i służbach pokrewnych, a także zasad odszkodowań dla robotników. Służb pokrewne były to sprawy zdrowotne, które ważne były w zapewnieniu społeczeństwu zdolności ekonomicznych i społecznych, aktywności i zdolności do pracy. Raport opracował Wiliam Henry Beveridg. W 1948 roku w Wielkiej Brytanii został wprowadzony raport jako podstawa narodowej służby zdrowia oraz funkcji opiekuńczej państwa.
Główne założenia systemu beveridg’a:
-finansowanie przez budżet państwa, z podatków ogólnych,
-pełna kontrola systemu przez rząd lub jego agendy,
-pełna dostępność dla wszystkich obywateli,
-personel opłacany wg. pensji lub liczby obywateli,
-udział pacjentów kosztach,
-udział sektora prywatnego.
Został wprowadzony przez kraje: Danii, Finlandii, Grecji, Hiszpanii, Irlandii, Kanadzie, Norwegii, Portugalii, Szwecji, we Włoszech, oczywiście z pewnymi modyfikacjami.
System rynkowy:
Podobnie jak poprzedni system swoje korzenie ma w USA. Powstał z raportu Roosvelta w 1943 roku, o polityce pomocy społecznej i bezpieczeństwa pracy. Jeśli chodzi o świadczenia zdrowotne, to zostały one sformułowane tak, że są towarem jak każdy inny przedmiot handlu, mogą być przedmiotem transakcji, mogą być sprzedawane i kupowane w zależności od możliwości nabywczej kupującego. Kolejni prezydenci USA podejmowali próby reformy świadczeń zdrowotnych, jednak bez większego powodzenia.
W USA zostały wprowadzone:
-Medicare – rządowy program ubezpieczeń zdrowotnych dla osób starszych i niepełnosprawnych,
-Medicaid – rządowy program objęcia świadczeniami medycznymi osób biednych finansowany wspólnie przez rząd federalny i rządy stanowe,
-prywatne ubezpieczenia zdrowotne oferowane przez coraz liczniejsze towarzystwa ubezpieczeniowe,
Kolejnym bardzo ważnym zdarzeniem w ewolucji systemów opieki zdrowotnej było utworzenie Światowa Organizacja Zdrowia (ŚOZ) –WHO, gdzie Polska przystąpiła do niej w 1948 roku, a po wystąpieniu ponownie w 1957 roku. Ostatni z systemów, czyli rynkowy mamy chyba dzisiaj także w Polsce przy np. kontraktowaniu świadczeń zdrowotnych przez np. lekarzy rodzinnych, a także szpitali, laboratoriów, zakładów rehabilitacji.