Analiza przypadku

1. Identyfikacja problemu

Wiktoria jest uczennicą klasy pierwszej gimnazjum. Obserwując Wiktorię od początku roku szkolnego odniosłam wrażenie, że trudno jest jej skupić uwagę przez dłuższy czas. Łatwo się rozpraszała, zaprzestawała wykonywania zadania i zajmowała się czymś zupełnie innym lub rozpoczynała rozmowę na temat zupełnie nie związany z lekcją Dopiero po zwróceniu uwagi uczennica wracała do wykonywania zadania. Zapytana, dlaczego nie pracuje , odpowiadała, że nie wie jak ma zrobić dane zadanie. Zdarzało jej się nie odrabiać prac domowych oraz być nie przygotowaną do testów. W związku z czym nie uzyskiwała dobrych wyników w nauce. Uważałam, że gdy tylko Wiktoria zacznie lepiej skupiać uwagę na lekcjach, być bardziej aktywną podczas lekcji oraz więcej i efektywniej pracować w domu, jej wyniki w nauce znacznie się poprawią

2. Geneza i dynamika zjawiska

Wiktoria jest jedynaczką wychowywaną tylko przez mamę. Mama pracuje zawodowo. Mama przychodzi do szkoły na każdy dzień otwarty szkoły.
Po trzech miesiącach nauki mama w jednej z rozmów wyraziła obawę,
czy Wiktoria poradzi sobie z nauką języka angielskiego na tle grupy, która była grupą zaawansowaną i jako jedna z nielicznych nie uczęszczała na żadne dodatkowe zajęcia pozalekcyjne z języka angielskiego. Mama stwierdziła, że nie może pomóc dziewczynce, ponieważ sama nie zna angielskiego i zapytała, czy nie powinna posłać Wiktorii na prywatne lekcje. Uznałam, że nie ma takiej potrzeby, ponieważ nie zauważyłam, żeby Wiktoria odstawała od grupy w zakresie znajomości materiału. Po I semestrze odbyłam rozmowę z mamą uczennicy, w której mama wyjawiła, że dziewczynka boi się chodzić na angielski, ponieważ twierdzi, że „jest najgorsza w klasie” i coraz bardziej zniechęca się do nauki tego języka, ponieważ nie uzyskuje zadowalających ją ocen.

3. Znaczenie problemu

Sytuacja taka bardzo mnie zaniepokoiła, ponieważ nie jest mi obojętne jak uczniowie czują się na moich lekcjach. Zawsze staram się, żeby moje zachowanie nie budziło w nich lęku ani niechęci do mnie, a co za tym idzie do przedmiotu. Uznałam, że problem jest bardzo poważny, ponieważ jeśli nie zostanie rozwiązany może negatywnie wpłynąć na stosunek Wiktorii do języka angielskiego. Bałam się, że Wiktoria niesłusznie przekonana o braku kompetencji językowych, może zniechęcić się całkowicie do nauki języka. Zrozumiałam, że jej małe zaangażowanie na lekcjach wynika z braku koncentracji uwagi, co z kolei skutkowało brakiem pewności siebie i wiary we własne możliwości. Cieszyłam się, że mała poinformowała mnie o tej poważnej sytuacji, ponieważ mogłam od razu podjąć odpowiednie działania.

4. Prognoza

Planując swoje działania założyłam prognozę pozytywną:
- Wiktoria nauczy się przez dłuższy czas koncentrować na zadaniu
- Bardziej zaangażuje się w pracy na lekcji
- Zacznie osiągać sukcesy
- Nabierze pewności siebie i wiary we własne kompetencje językowe
- Zmieni swój stosunek do lekcji angielskiego

Gdybym nie podjęła żadnych działań, mogłaby się sprawdzić prognoza negatywna:
- Pogłębi się niechęć dziewczynki do uczestnictwa w lekcjach, a w efekcie do przedmiotu i samego języka, co mogłoby rzutować na jej dalszą naukę
- Nasili się jej bezpodstawna wiara w brak kompetencji językowych
- Nie będzie wykazywała zainteresowania lekcją, ani zaangażowania w pracę

5. Propozycja rozwiązań

Cele, jakie wyznaczyłam to:
- Doprowadzenie do zmiany stosunku Wiktorii do lekcji angielskiego
- Wzbudzenie w dziewczynce wiary we własne umiejętności językowe
- Pobudzenie jej aktywności i zaangażowania na zajęciach
- Wydłużenie okresów koncentracji uwagi

Chcąc zrealizować powyższe cele, konieczne było wykonanie następujących zadań:
- Nawiązanie dobrego kontaktu z Wiktorią i zaskarbienie jej zaufania
- Nawiązanie ścisłej współpracy z mamą uczennicy w celu bieżącej kontroli problemu i wskazania technik pracy nad koncentracją uwagi w domu
- Stworzenie Wiktorii bezpiecznej pozycji w grupie
- Zauważanie nawet najdrobniejszych osiągnięć uczennicy
- Częste wzmacnianie dziewczynki za pomocą pochwał
- Przeciwdziałanie występującej u Wiktorii skłonności do rozpraszania się
i przerywania zadania

6. Wdrażanie oddziaływań

Wdrażanie działań rozpoczęłam po rozmowie z mamą dziewczynki, zaraz po tym jak dowiedziałam się o zaistniałej sytuacji. Wytłumaczyłam Wiktorii, że jest dobrą uczennicą, wcale nie gorszą od reszty grupy i nie ma się czego obawiać. Wyjaśniłam jej, że nie zauważyłam, żeby różniła się poziomem wiedzy od swoich rówieśników i że powinna uwierzyć we własne umiejętności, bo jest bardzo inteligentną dziewczynką. Wyjaśniłam jej też, że jej problemy biorą się z tego, iż nie kończy rozpoczętych zadań, bo rozprasza się często w trakcie lekcji, ale można sobie z tym poradzić i ja jej w tym pomogę. Ustaliłyśmy, że jeśli na tyle zdekoncentruje się na lekcji, że nie będzie czegoś rozumiała lub nie będzie wiedziała jak zrobić zadanie domowe, to powie mi o tym i zostanie na dodatkowych konsultacjach, żeby wyjaśnić jej jeszcze raz co i jak należy zrobić w domu.
Pomyślałam, że dobry efekt może też przynieść stworzenie Wiktorii bezpiecznej pozycji w grupie. Posadziłam ją w ławce ze słabszą uczennicą, ponieważ stwierdziłam, że korzystnie na nią wpłynie, kiedy będzie mogła wyjaśniać koleżance niezrozumiałe dla niej zadania i jednocześnie będzie mogła zobaczyć, że inni uczniowie też się mylą, potrzebują dodatkowych wyjaśnień czy nie znają odpowiedzi na jakieś pytanie. Chciałam, żeby Wiktoria zauważyła, że poziom jej wiedzy nie odbiega od poziomu wiedzy innych osób w klasie, a drogą do sukcesu jest kończenie rozpoczętych zadań i ćwiczenie angielskiego w domu poprzez odrabianie prac domowych.
Pracę z Wiktoria zindywidualizowałam dobierając zadania krótkie, które wiedziałam, że wykona do końca, następnie wydłużając je, aby wydłużał się czas jej koncentracji na zadaniu.
Starałam się zauważać każde najdrobniejsze osiągnięcia uczennicy i chwalić ją za nie.
Często podchodziłam do ławki Wiktorii i sprawdzałam jak pracuje, wzmacniając ją pochwałami.
Starałam się również zminimalizować jej skłonność do rozpraszania się i przerywania zadania. Gdy widziałam, że zaczyna zajmować się czymś innym podchodziłam do niej i w sposób niewerbalny (np., postukanie w zeszyt lub książkę lub krótką wypowiedź typu „Wiktoria, ćwiczenie”) sygnalizowałam,
że należy powrócić do zadania. Wiedziałam, że jeśli Wiktoria będzie się rozpraszała i nie będzie uważała na lekcji, nie będzie wiedziała jak wykonać zadanie, a co za tym idzie, znów zniechęci się do pracy.
Współpracowałam również z mamą dziewczynki, wskazując jej metody pracy z Wiktorią w domu wydłużające jej okresy koncentracji uwagi.

7. Efekty oddziaływań

Stwierdzam, że moje oddziaływania przyniosły oczekiwany efekt. Wiktoria stała się bardziej aktywna podczas lekcji, chętnie wykonuje zadania na tablicy interaktywnej, w książce i zeszycie ćwiczeń. Jest bardziej odprężona i uśmiechnięta i chętnie zabiera się do wykonywania zadań. Jeśli czegoś nie rozumie bez obaw zadaje pytanie i prosi o pomoc, po wyjaśnieniach kontynuuje zadanie. Bardzo chętnie przychodzi na konsultacje i sama prosi o zadania dodatkowe.
Podczas lekcji pracuje wytrwale, aż do ukończenia zadania.
Wiktoria uwierzyła w swoje umiejętności językowe i w siebie. Dziewczynka zrozumiała, że sukces jest uzależniony od wkładu jej własnej pracy.
Uczennica znacznie poprawiła oceny w drugim semestrze w związku z czym ocena roczna jest wyższa niż śródroczna.
Mama Wiktorii również zauważyła zmianę stosunku dziewczynki do zajęć języka angielskiego i poprawę koncentracji uwagi. Wiktoria chce również przyjąć do siebie osobę w ramach wymiany uczniów w programie Comenius i sama chce zaangażować się w pracę grupy. Zgodnie stwierdziłyśmy z mamą Wiktorii, że jest to bardzo dobry sposób na zmotywowanie dziewczynki do jeszcze większej pracy.
Myślę, że dalsze wzmacnianie i motywowanie Wiktorii przyniesie bardzo dobre rezultaty.