Program zajęć pozalekcyjnych koła historycznego dla uczniów klas V – VI

Wstęp

Proponowany program koła historycznego przeznaczony jest dla uczniów klasy V i VI Szkoły Podstawowej w Wysokienicach, którzy poznali już pewne fragmenty dziejów ludzkości i wyrażą chęć udziału w zajęciach.
Głównym celem tegoż programu jest rozwijanie zainteresowań historycznych uczniów ze szczególnym uwzględnienie historii własnego regionu oraz rozbudzanie ich ogólnej ciekawości poznawczej. Realizacja programu pomoże wybranym uczniom rozwijać umiejętność pracy w zespole oraz korzystania z wiedzy innych ludzi i różnych typów źródeł historycznych.
Na zajęcia te przeznaczę jedną godzinę tygodniowo, którą poprowadzę społecznie.
Praca uczniów na zajęciach koła będzie brana pod uwagę przy ustalaniu oceny przedmiotowej.

Cele programu:
- rozbudzanie zainteresowań przeszłością i rozwijanie myślenia historycznego;
- poszerzanie wiedzy na temat przeszłości swojego regionu;
- uświadomienie uczniom związku między dziejami własnej miejscowości a dziejami ogólnokrajowymi;
- kształtowanie umiejętności poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji dostępnych w różnych źródłach;
- rozwijanie krytycznego i twórczego myślenia;
- pożyteczne zagospodarowanie wolnego czasu.

Treści programowe:
1) Historia mojej rodziny.
2) Historia mojej miejscowości.
3) Historia mojej miejscowości na tle wydarzeń ogólnokrajowych.
4) Zabytki mojego regionu.
5) Wybitni przedstawiciele mojej „małej Ojczyzny”.

Program koła historycznego rozszerza treści edukacyjne „Programu nauczania historii i społeczeństwa dla klas 4 – 6 szkoły podstawowej. Społeczeństwo wczoraj i dziś” Z. Kozłowskiej, J. Kuźniecowa, A. Landau-Czajka, W. Mędrzeckiego, K. Zielińskiej (DKW – 4014-71/00). Zawiera także treści wynikające z autorskiej idei rozwijania i pogłębiania umiejętności i zainteresowań historycznych uczniów.

Wskaźniki skuteczności programu:
- wzrost umiejętności zdobywania, gromadzenia i krytycznej analizy materiałów źródłowych,
- poszerzona i ugruntowana wiedza dotycząca własnej rodziny i regionu,
- umiejętność przeprowadzania wywiadów,
- samodzielność ucznia w przygotowaniu prac o historii jego miejscowości,
- umiejętność organizacji pracy samodzielnej i w zespole,
- wykorzystywanie nabytej wiedzy i umiejętność dzielenia się nią z innymi.

Procedury osiągania celów:
Warunkiem koniecznym pomyślnej realizacji programu jest zapoznanie uczniów z podstawami warsztatu pracy historyka. Na tym etapie nauczyciel stosując rozmowę nauczającą, operując przykładami powinien zapoznać uczestników koła ze sposobami poszukiwania informacji na dany temat, oceną ich autentyczności i rzetelności.
Moje działania zmierzać będą do motywowania uczniów do samodzielnego opracowania drzewa genealogicznego, albumu oraz przeprowadzenia wywiadu z seniorem rodziny.
Uczestnicząc w działaniach mających na celu napisanie prac o historii swojej miejscowości uczniowie będą doskonalić umiejętność współdziałania i komunikowania się w grupie (2 – 3 osobowej). Uczestnicy koła, przed przystąpieniem do napisania prac, przedstawią zgromadzony materiał i z pomocą nauczyciela pogrupują go według następującego schematu:
1. Dzieje mojej miejscowości na tle historii Polski.
2. Zabytki mojej miejscowości.
3. Wybitni przedstawiciele mojej „małej Ojczyzny”.
Pod kierunkiem nauczyciela zorganizowane zostaną wycieczki w celu zwiedzania zabytków i zapoznania się z lokalnymi miejscami pamięci narodowej. Wycieczka powoduje emocjonalne przeżycia i budzi zainteresowania. Stwarza także okazje do poznawania rzeczy nieznanych oraz pozwala na konfrontację posiadanej wiedzy z zabytkami i otaczającą nas rzeczywistością.
Uczniowie w trakcie prac koła wykonywać będą gazetki związane z tematyką zajęć.

Ewaluacja programu:
Dla dokonania ewaluacji programu zajęć koła historycznego wykorzystam przede wszystkim metodę obserwacji pracy uczniów na zajęciach, ich zaangażowania, a także ocenię treść i formę wykonanych prac. Bardzo ważna będzie dla mnie również analiza wyników ankiety dla uczniów uczęszczających na zajęcia, dotyczącej oceny tychże zajęć i ewentualnych propozycji na przyszłość.
Wzrost zainteresowań historią regionu oraz umiejętność poszukiwania, gromadzenia i wykorzystywania źródeł dotyczących tej problematyki, będą, moim zdaniem, najważniejszymi kryteriami dla oceny przydatności mojego programu.

Bibliografia:
1. Biskupska E., Sokołowska K., Edukacja regionalna ”Dziedzictwo kulturowe Bełchowa i okolic”. Program dla szkoły podstawowej (klasa IV-VI), Zeszyt Metodyczny Nr 96 ODN w Skierniewicach, Skierniewice 1999.
2. Dąbrowa M., Szkolne wycieczki historyczne, Warszawa 1975.
3. Gierymski M., Osiąganie celów wychowawczych przez emocjonalne aktywizowanie uczniów w procesie nauczania historii, Lublin 1984.
4. Irla E., Rawa Mazowiecka moja mała ojczyzna. Regionalna ścieżka dydaktyczna dla klasy czwartej, Zeszyt Metodyczny Nr 108 ODN w Skierniewicach, Skierniewice 2001.
5. Krzyżewski H., Regionalizm w nauczaniu historii, Warszawa 1962.
6. Majerska J., Samokształcenie kierowane w procesie nauczania historii, Bydgoszcz 1981.
7. Maternicki J., Szkolne kółka historyczne, Warszawa 1966.
8. Maternicki J., Majorek Cz., Suchański A., Dydaktyka historii, Warszawa 1993.
9. Praca nad źródłami. Konspekty i scenariusze lekcji dla nauczycieli, pod red. Melanii Sobańskiej-Bondaruk i Stanisława Lenarda, Warszawa 1999.