Program własny zajęć dodatkowych z historii dla uczniów klas IV-VI "Historia moją pasją"

Program własny
zajęć dodatkowych
z historii
dla uczniów klas IV-VI

„Historia moją pasją”


Program został opracowany zgodnie z Rozporządzeniem Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 21 czerwca
2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczenia do użytku szkolnego podręczników (DzU z 2012, poz.752)

Program nauczania jest zgodny z założeniami podstawy programowej opracowanej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, zawartymi w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2012 r.

OPRACOWAŁA
MGR ANETA NOWAK
NAUCZYCIEL
SZKOŁY PODSTAWOWEJ
IM. KRÓLOWEJ JADWIGI W TAPINIE

Spis treści:
I. Wprowadzenie do programu:
1. Charakterystyka programu;
2. Metryczka programu;
3. Uzasadnienie powstania programu;
4. Założenia programu;
5. Użytkownicy programu;
6. Warunki realizacji programu.

II. Cele programu

1. Cele ogólne
2. Cele operacyjne

III. Treści nauczania

1. Treści programowe do realizacji w ciągu roku szkolnego.

IV. Procedury osiągania celów:

1. Metody i formy pracy
2. Pomoce dydaktyczne

V. Opis założonych osiągnięć uczniów.

VI. Ocena osiągnięć uczniów.

VII. Założenia ewaluacyjne

VIII. Bibliografia


Wprowadzenie do programu:

1. Charakterystyka programu:
Program zajęć dodatkowych z historii jest zgodny z podstawą programową z historii dla szkoły podstawowej, Programem Wychowawczym, Statutem Szkoły, Szkolnym Zestawem Programów Nauczania.
Cele ogólne programu, a więc:
1. zapoznanie uczniów ze specyfiką nauk społecznych,
2. wyjaśnianie otaczającej uczniów rzeczywistości społecznej i kulturowej,
3. stworzenie podstaw do rozwijania wiedzy historycznej na kolejnych poziomach kształcenia.
będą precyzowane poprzez cele szczegółowe i operacyjne, będą możliwe do osiągnięcia dzięki odpowiedniemu doborowi metod i treści nauczania. Program zawiera też treści programowe oraz przewidywane osiągnięcia jego uczestników. Treści programowe będą realizowane w ramach przewidzianych godzin: 1 godzina w tygodniu.
Zajęcia będą odbywały się raz w tygodniu w sali wyposażonej w komputer, projektor, dostęp do Internetu.
2. Metryczka programu
• typ zajęć- zajęcia dodatkowe z historii,
• typ szkoły- podstawowa,
• etap nauki- drugi etap, klasa IV-VI, dla zainteresowanych uczniów
• wymiar godzin- jedna godzina tygodniowo
• informacje o autorze programu- nauczyciel mianowany z dziesięcioletnim stażem pracy; ukończone studia magisterskie na Uniwersytecie Rzeszowskim- kierunek nauczanie początkowe oraz studia podyplomowe z historii ukończone w roku 2006

3. Uzasadnienie powstania programu
Historia i społeczeństwo to przedmiot nauczania, który odgrywa ważną rolę
w systemie kształcenia. Jej zadaniem jest między innymi przekazywanie wiedzy
o mechanizmach funkcjonowania społeczeństw i państw w przeszłości, wprowadzenie uczniów w krąg wartości narodowych, kształtowanie postaw patriotycznych. Wiedza
i umiejętności zdobyte przez uczniów w procesie nauczania tego przedmiotu umożliwiają im kształtowanie własnych systemów wartości i postaw obywatelskich. Jako przedmiot obowiązkowy, ten, którego trzeba się uczyć, trzeba poznawać różne dzieje te odległe nie tylko w czasie, ale również w przestrzeni nas otaczającej, zapamiętywać fakty, a przede wszystkim pamiętać wielką ilość dat, stanowi dla uczniów niezbyt atrakcyjny obowiązek.
Tymczasem okazuje się, że chodzimy różnymi drogami, mijamy różne budowle,
w życiu codziennym posługujemy się różnymi przedmiotami, albo te przedmioty leżą gdzieś obok nas. Nie zwracamy na to większej uwagi. Jednak wiele z nich stanowi dobra naszej historii kultury. Niejednokrotnie bardzo cennej, ale zaniedbanej. Wystarczy zebrać o nich informacje i sposób patrzenia na to wszystko zmienia się diametralnie. Coś, co było czymś nic nieznaczącym wokół nas staje się bardzo atrakcyjne, a przede wszystkim ciekawe. Wystarczy zainteresować tym uczniów, aby ich spojrzenie na historię było zupełnie inne, stało się bardziej atrakcyjne i wciągające.
Dzieci w szkole podstawowej nie mają nauczyć się historii czy wiedzy
o społeczeństwie. Na opanowanie konkretnych terminów, dat czy szczegółowych wiadomości o wydarzeniach historycznych przyjdzie czas na kolejnych etapach edukacji. Dlatego też niniejszy program nie kładzie nacisku na wiedzę faktograficzną i pamięciowe przyswajanie definicji.
Program przeznaczony jest dla uczniów zainteresowanych poznawaniem przeszłości swojego kraju oraz swojej „małej ojczyzny”. Podczas zajęć uczniowie będą poznawać warsztat pracy historyka i przygotowywać się do udziału w konkursach historycznych poprzez zgłębianie zagadnień przeszłości. Celem zajęć jest także sprawienie młodzieży przyjemności z odkrywania historii i zapoznanie z jednym z najbardziej godziwych
i pożytecznych sposobów spędzania wolnego czasu.

4. Założenia programu
Głównym założeniem programu jest zapoznanie uczniów z różnorodną i bogatą tematyką historyczną ze szczególnym uwzględnieniem historii najbliższego otoczenia oraz wpajanie poprzez to uczniom ciekawości poznawczej, aktywnej postawy wobec rzeczywistości oraz podstawowych wartości humanistycznych i patriotycznych. Przygotowanie uczniów do konkursów historycznych.
5. Użytkownicy programu:
• uczniowie klas IV-VI, którzy wykazują zainteresowanie historią i wyrażą chęć uczestniczenia w zajęciach
• wykwalifikowany nauczyciel, który w oparciu o program realizuje założone cele, układa plan wynikowy, trafnie dobiera i stosuje środki i materiały dydaktyczne
• rodzice, którzy wspierają dziecko w jego zainteresowaniach

6. Warunki realizacji programu
Jedna godzina lekcyjna tygodniowo, odbywająca się w sali wyposażonej w komputer oraz możliwość korzystania z map.


II. Cele programu

1. Cele ogólne:
* Rozwijanie wiedzy o kulturze własnego regionu, zainteresowanie jego przeszłością.
* Zachęcenie do zbierania pamiątek z przeszłości – gablota historyczna.
* Doskonalenie umiejętności interpretacji tekstów źródłowych.
* Rozwijanie myślenia historycznego zwłaszcza zdolności do globalnego ujmowania zjawisk politycznych, społecznych, kulturalnych.
* Pogłębienie postaw historycznych; poszanowania tradycji i symboli narodowych.
* Próby wykorzystania wiedzy z różnych dyscyplin w nauce historii.
* Kształtowanie umiejętności samodzielnej oceny wydarzeń historycznych.
* Rozwijanie umiejętności współdziałania w grupie, jako całościowego przygotowania do pełnienia różnych ról społecznych w przyszłym życiu.
* Przygotowanie uczniów do udziału w konkursach historycznych.
* Sporządzanie gazetek historycznych.
* Organizacja uroczystości historyczno - patriotycznych.
2. Cele szczegółowe (wynikające z podstawy programowej)
WIEDZA:
- Uczeń zna historię swojego regionu, miejscowości,
- zna terminologię historyczną, operuje podstawowymi kategoriami historycznymi - czas, przestrzeń, ciągłość zmienność,
- wymieni teksty źródłowe jakimi posługuje się historia.
- posiada podstawową wiedzę z dziejów Polski i dziejów historii powszechnej,
- posiada podstawową wiedzą dotyczącą aktualnej sytuacji w Polsce.

UMIEJĘTNOŚCI:
- Uczeń potrafi analizować teksty historyczne,
- potrafi śledzić bieżące wydarzenia w kraju i wyciągać wnioski,
- zbiera informacje, które potrafi wykorzystać przy sporządzaniu gazetek,
- podejmuje próby opisania przynoszonych przedmiotów,
- posiada umiejętność oceny przydatności zebranych materiałów,
- potrafi pracować z mapą, tekstami historycznymi i zebranymi materiałami,
- posiada umiejętność wielostronnego scharakteryzowania regionu, dostrzegając jego specyfikę,
- potrafi przeprowadzić wywiad z uczestnikami ważnych wydarzeń historycznych,
- posiada umiejętność porządkowania i wykorzystywania różnych informacji,
- potrafi rozwiązywać problemy w sposób twórczy,

POSTAWY:
- Uczeń posiada poczucie silniejszego związku z własnym regionem, miejscowością, krajem,
- potrafi zachować się w różnych sytuacjach, darzy szacunkiem starszych, dorobek przeszłych pokoleń,
- uwidacznia przywiązanie do tradycji historycznej (uczestniczy w uroczystościach historyczno - patriotycznych),
- potrafi krytycznie spojrzeć na wydarzenia historyczne,
- posiada umiejętność współdziałania w grupie i dzielić się posiadaną wiedzą z innymi.


III. Treści nauczania:
Realizacja programu może być wzbogacona o propozycje i inwencje uczniów.
Program/harmonogram jest elastyczny i w zależności od sytuacji, potrzeby
kolejność zagadnień może być zmieniona.

Zagadnienia/ Tematyka/ Sposoby realizacji/ Liczba godz. zajęć
1.Historia moją pasją 1.Spotkanie organizacyjne.
Przedstawienie tematów, wskazanie celowości gromadzenia odpowiednich materiałów na kolejne zajęcia
- zachęcanie do tworzenia portfolio. 1
2. Historia rodziny i mojej miejscowości 2./3. Moja rodzina – pochodzenie i losy
- wykonanie drzewa genealogicznego - zebranie piosenek śpiewanych podczas uroczystości rodzinnych, piosenka biesiadna 2
4.Praca i zawody członków rodziny
- „praca moich rodziców” – rysunek techniką dowolną - dyskusja na temat: zawody wykonywane dawniej i dziś 1
5. Uroczystości rodzinne - wyszukiwanie pamiątek rodzinnych
– wystawa 1
6. Pochodzenie nazwy miejscowości
- poznanie historii Tapina 1
7./8/ Symbole regionu -wykonanie herbu Tapina-propozycje uczniów
- poznanie herbów najbliższych wiosek oraz miast 2
9/10/11. Dzieje mojej miejscowości - konkurs znajomości historii wsi i regionu
- stworzenie przewodnika ilustrowanego po Tapinie i Gminie Rokietnica – praca w grupach
- reklama naszej gminy 3
2. Historia, tradycje, obyczaje 12. Rodzina w Tapinie dawniej i dziś
- rysunek przedmiotów używanych dawniej i dzisiaj, - wywiady ze starszym pokoleniem (rodzice, dziadkowie)
1
13. Święta Bożego Narodzenia i związane z nimi zwyczaje
- opowiadanie o zwyczajach związanych ze świętami, - przepis na wybrana potrawę bożonarodzeniową 1
14. Wierzenia, wróżby, przysłowia
- gromadzenie starych przysłów i tworzenie nowych - opracowanie kalendarza przysłów, przepowiedni i przesadów 1
3. Historia i funkcja szkoły 15/16
Nasza szkoła w przeszłości - poznanie historii szkoły
- przedmioty nauczane dawniej i dziś
- dyscyplina w dawnej szkole
- kronika naszej szkoły 2
17/18/19
Nasza patronka-Królowa Jadwiga - poznanie życiorysu Królowej Jadwigi i najważniejszych wydarzeń w Jaj życiu
- czytanie legend o Królowej Jadwidze
- wykonywanie ilustracji do legend 3
Historia Polski 20.Początki państw polskiego - oglądanie filmu edukacyjnego 1
21.Narodziny Polski - słuchowisko historyczne
- uzupełnianie kart pracy 1
22. Społeczeństwo średniowiecza - oglądanie filmu edukacyjnego 1
23. Dzieje polskich symboli narodowych
-poznanie rodzajów i historii polskich symboli
narodowych
- zmiany kształtów polskiego orła 1
24/25Słuchowiska historyczne - Zjazd Gnieźnie
- Ostatni Piastowie
- Na sejmiku
- Wolna elekcja
-Wielkie odkrycia geograficzne
- uzupełnianie kart pracy 2
26. Archeologia.
- poznanie specyfiki pracy archeologa
- w krainie polskich piramid
(Wietrzychowice) 1
27. Historia pisma.
- poznanie różnych rodzaje pisma (obrazkowe,
klinowe, alfabetyczne)
- materiały piśmienne
używane w przeszłości 1
28/29. Najcenniejsze zabytki Polski.
-poznanie najcenniejszych zabytków polskich zarówno historyczne jak i pomniki przyrody 2
31/32/33. Wielcy Polacy. - poznanie życiorysów i zasług wybitnych postaci: Kazimierz Wielki, Jan III Sobieski, Józef Piłsudski, Lech Wałęsa, Jan Paweł II 3
34/35. Ważne święta państwowe - geneza świąt: - Święto Niepodległości,
- Konstytucja III Maja, 2
36/37. Polscy nobliści Poznanie sylwetek Polaków, którzy otrzymali Nagrodę Nobla 2
38/39/40Słuchowiska historyczne -Ci, co się modlą
- Ci, co walczą
- Ci, co pracują
-Ostatni Piastowie
- W jedności siła
- Zwycięstwo nad Krzyżakami
- Wielkie odkrycia geograficzne 3
IV. Procedury osiągania celów

1. Metody i formy pracy
* Praca w grupie.
* Dyskusja
* Aktywne czytanie.
* Rozmowa nauczająca.
* Obserwacja w otoczeniu naturalnym - wycieczki ( np. miasto, region, muzeum, miejsca pamięci ).
* Gry dydaktyczne, inscenizacje.
* Burza mózgów.
* Drzewo decyzyjne
* Drama
* Debata „za i przeciw”
* Analiza SWOT
* Prace plastyczne np. plakaty, rysunki, komiks, ekspozycja.
* Uczeń w roli nauczyciela.
* Wywiady, ankiety
* Konkursy, krzyżówki, zagadki.
* port folio
* praca z atlasem historycznym,
* praca z tekstem źródłowym,
* wywiady, ankiety,
* samodzielna praca uczniów,
W zależności od możliwości, zdobytych doświadczeń organizować będziemy różnego rodzaju działania, w które angażować będziemy całą społeczność uczniowską naszej szkoły.
Wśród nich będą:
• apele,
• przygotowanie wystaw tematycznych, plastycznych i albumów,
• organizowanie konkursów tematycznych i wiedzy,
• gromadzenie eksponatów do gabloty historycznej,
• pokaz multimedialny
Podsumowaniem programu będzie szkolny pokaz multimedialny- „Historia moją pasją” oraz wystawa prac uczniów.

V. Opis założonych osiągnięć uczniów

Niniejszy program będzie realizowany na zajęciach z grupą uczniów, którzy będą chcieli poszerzyć i ugruntować swoją wiedzę. Dzięki różnorodnym metodom i formom pracy będę się starała, aby mój przedmiot, czyli historia stał się jeszcze bardziej atrakcyjniejszy dla uczestników tych zajęć. Spodziewam się, że uczniowie będą chętniej brali udział w różnego rodzaju konkursach historycznych, a przede wszystkim ugruntują swoją wiedzę o swojej „małej ojczyźnie” oraz, że przyszłości historia stanie się ich prawdziwą pasją. Spodziewam się, że uczestnicy programu będą posiadali poczucie silniejszego związku z własnym regionem, miejscowością, krajem, będą potrafi zachować się w różnych sytuacjach, będą darzyć szacunkiem starszych, dorobek przeszłych pokoleń. Spodziewam się, że uwidoczni się ich przywiązanie do tradycji historycznej (będą chętnie uczestniczyli w uroczystościach historyczno - patriotycznych).

Osiągnięcia uczniów

PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA:
• zna warsztat pracy historyka
• umie zdobywać , gromadzić i krytycznie analizować materiały źródłowe,
• umie przeprowadzać wywiady,
• próbuje pisać prace z bibliografią, przypisami, materiałem ilustracyjnym ,
• potrafi prezentować swoje prace np. występuje przed grupą, broni swojego stanowiska, dyskutuje na różne tematy,
• ma poszerzoną i ugruntowaną wiedzę z wybranych obszarów, rozwija swoje zainteresowania,
• odnosi sukcesy w konkursach i olimpiadach,
• umie pracować w zespole i samodzielnie, potrafi organizować swoją pracę,
• uczestniczy w działaniach na rzecz szkoły i lokalnego środowiska,
• zna i współdziała z instytucjami kulturalnymi w swoim regionie,
• wyrabia w sobie takie cechy jak: dociekliwość , poszanowanie prawdy, tolerancja , poszanowanie opinii innych ludzi, rzetelność, obiektywizm, patriotyzm, poszanowanie zasad demokracji.

VI. Ocena osiągnięć uczniów:
Ocenianie osiągnięć uczniów jest monitorowaniem zmian zachodzących w rozwoju ucznia. Proponuję podniesienie oceny. Na zajęciach przewidziana jest pochwała słowna przy grupie uczniów. Za wyróżniające wyniki na etapie okręgowym przewiduję wystawienie oceny celującej.
VII. Założenia ewaluacyjne
•opinie i ankiety uczniów,
• ocena rezultatów pracy,
• opracowania historyczne i udostępnienie ich w bibliotece szkolnej,
• konkursy szkolne i międzyszkolne,
• zaświadczenia o organizowaniu uroczystości i wystaw,
• wystawy prac plastycznych i pisemnych.

VIII. Bibliografia
Jasińscy J.,T. Wybór źródeł do nauki historii starożytnej i średniowiecznej. Warszawa 1999.
Pacholska M., Poźnikiewicz R. Historia - poradnik dla nauczyciela. Poznań 2001
Interaktywne metody nauczania z przykładowymi konspektami. Opracowanie zbiorowe pod redakcją Marii Jadczak Toruń[...].
Malec I. Drama w szkolnej edukacji historycznej Toruń2002.
Mulkowski P. ,Historia i społeczeństwo. Wybór tekstów źródłowych
Ćwiczenia ze źródłami na lekcjach historii i społeczeństwa w klasie VI.Poznań2001.
Projekt edukacyjny i inne formy uczenia się współpracy. Praca zbiorowa pod redakcją Danuty Kitowskiej Piła2003.
Racinowski D., Moja mała ojczyzna. Zbiór ćwiczeń i zadań do między
Przedmiotowej ścieżki regionalnej realizowanej w klasach IV-VI szkoły podstawowej.Płock2002.
RepińskaR.,
Rodzina, tradycja, obrzędowość w zajęciach świetlicowych (zbiór scenariuszy i konspektów) .Bydgoszcz1994.
Suchański A., Środki audiowizualne w nauczaniu i uczeniu się historii.Warszawa1987.
Szeweluk6WyrwaB.,Surdyk-Fertach W.,
Uroczystości szkolne (apele, konkursy, pantomima, teatr) w szkole podstawowej VI. Praca zbiorowa pod redakcją Barbary Bleja! Sosny Toruń2000.
Wybór lekcji historii metodą dramy. Praca pod redakcją Barbary Blei Toruń1998

Strony internetowe

http://www.rokietnica_ug.republika.pl/stara/rokietnica.html
http://www.tapinsp.cba.pl/tapin.html
http://www.archiwa.gov.pl/,
http://historicus.pl/index.htm
http://www.muzeum.narodowe.gda.pl/,.
http://www.profesor.pl/
http://www.wiw.pl/historia/,
http://www.zabytki.pl/,



.