Co wpływa na właściwy wybór zawodu
„Tylko praca daje nam okazję odkryć nas samych, pokazać to, czym naprawdę jesteśmy, a nie tylko to, na co wyglądamy”.
Joseph Konrad
Podjęcie decyzji o wyborze określonego zawodu, często na całe życie stanowi dla każdego poważny problem. Aby wybrać odpowiednią decyzję należy zastanowić się nad 3 etapami:
a) podczas pierwszego etapu gromadzimy wiedzę, informacje - początkowo mogą wydawać się nam niepotrzebne i sprzeczne (np. informacje o nowych zawodach i rynku pracy)
b) kolejną rzeczą jest zrozumienie tychże informacji – jest to czas na uporządkowanie i zinterpretowanie wiedzy, którą posiadamy w odniesieniu do swojej osoby
c) wybór najlepszego rozwiązania – jest to czas, gdy oceniamy swoje koncepcje pod kątem stopnia pragnienia ich realizacji oraz możliwości ich zrealizowania (ocena obiektywna).
Dla zrozumienia bardziej tematu należy w tym miejscu podać przykład kobiety pracującej, jako lekarza, która odkryła po kilku latach coś dziwnego, a zarazem zaskakującego.
......Pewna kobieta 3 lata temu ukończyła z bardzo dobrym wynikiem studia medyczne. Jest lekarzem odnoszącym sukcesy w swojej pracy zawodowej. Z jej pracy zadowoleni są zarówno jej pacjenci, jak i przełożeni. Ona jednak odczuwa duży dyskomfort, zaczęła myśleć o zmianie zawodu. W trakcie pracy dokonała wielkiego odkrycia na swój temat...
- Jak myślicie, jakiego?
.....Nie lubi dotykać ludzi, co przecież stanowi nieodłączny element pracy lekarza. Gdy w szkole średniej dokonywała wyboru zawodu wiedziała, że chciałaby pomagać ludziom. Jedyna koncepcja, jaka wówczas się pojawiła, dotyczyła studiów medycznych. Przecież zawsze interesowało ją pomaganie innym i fascynowała ja umysł i budowa człowieka. Dopiero teraz uświadomiła sobie, że w kontakcie z ludźmi najbardziej ceni sobie rozmowę i bardziej odpowiadałoby jej doradzanie innym niż ich leczenie, jako lekarz medycyny. Te informacje na swój temat mogła uzyskać kilka lat wcześniej- na etapie podejmowania decyzji zawodowych, gdyby wykorzystała wyobraźnię i wczuła się w sytuacje związane z potencjalną pracą”.
Czyli ważne jest to, abyś wyobraził sobie SIEBIE wykonującego zadania i czynności danego zawodu.
Przyszedł teraz czas na to, aby się zastanowić nad tym, do czego praca może nam służyć, po co się ją wykonuje?
(1) Praca może zaspokajać podstawowe potrzeby - nie stwarzać niebezpieczeństwa, ale jeżeli nie stymuluje, nie daje perspektywy ani satysfakcji, staje się źródłem stresu i niezadowolenia. Wyróżnia się następujące grupy potrzeb:
a) p. fizjologiczne
b) p. samorealizacji
c) p. uznania i prestiżu
d) p. bezpieczeństwa
e) p. potrzeby i miłości
(2) Praca jako sposób zdobycia środków do życia – wszyscy podejmujemy pracę, aby uzyskać pieniądze. Dzięki niej uzyskujemy coś, czego w inny sposób nie moglibyśmy uzyskać i bez czego trudno nam żyć.
(3) Praca jako źródło zadowolenia i satysfakcji – jedną z przyczyn podejmowania przez nas pracy jest pragnienie osiągnięcia sukcesu. Może nam również przynieść źródło przyjemności i okazją do ćwiczenia zdolności oraz umiejętności. W tym przypadku wynagrodzenie za nią przestaje być aż tak ważne.
(4) Praca jako możliwość samorealizacji – osoby, którym nie uda się podjąć pracy czują się niezadowoleni, a zarazem sfrustrowani. Ci natomiast, którzy ją zdobyli mogą mieć świadomość tego, że końcu się w niej spełnią (będzie tu możliwość zrealizowania swych zdolności i predyspozycji). Decyzję o wyborze zawodu każdy młody człowiek musi podjąć samodzielnie. Pozostałe osoby, jak nauczyciele, rodzice czy przyjaciele mogą tylko pomóc.
(5) Istotne jest, aby przy wyborze zawodu, aby uzdolnienia pokrywały się z zainteresowaniami – wśród zdolności można wyróżnić:
A. Zdolności ogólne:
a) inteligencję
b) wyczuwalność
c) wyobraźnię
d) spostrzegawczość
e) spostrzegawczość
f) zręczność
B. Zdolności specjalne:
a) matematyczne
b) językowe
c) plastyczne
d) techniczne
e) sportowe
f) organizacyjne
Wybór zawodu jest tym trafniejszy, im lepiej potrafi się ocenić, w jakim stopniu zaspokoi nasze potrzeby, a to zależy od naszej wiedzy o sobie, wiedzy o zawodach i umiejętności oceny zdolności, zainteresowań i temperamentu. Prawidłowo i mądrze oceniany przez nauczyciela uczeń, wspierany przez rozumiejących go rodziców nie boi się wyboru szkoły i przyszłego zawodu. Wręcz przeciwnie, potrafi już obiektywnie ocenić swoje możliwości i predyspozycje potrzebne do wymarzonego zawodu.
BIBLIOGRAFIA:
1. Trzeciak W., Przygotowujemy się do wyboru zawodu, Warszawa 1988.
2. Tyszkowa M., Zdolności, osobowość i działalność uczniów, Warszawa 1990.
3. Krawczyk L., Kulpa A., Maicka M., Orientacja zawodowa, Warszawa 1999.