Poetyckie igraszki - fraszki Jana Kochanowskiego. Scenariusz lekcji

Temat: Poetyckie igraszki – fraszki Jana Kochanowskiego.

Cele: poznanie wybranych fraszek Jana Kochanowskiego; określenie znaczenia słowa ‘fraszka’; poznanie cech fraszki jako gatunku literackiego i ćwiczenie umiejętności wskazywania ich w przeczytanych utworach; kształcenie umiejętności wskazywania i komentowania puenty utworu; doskonalenie umiejętności prezentowania i uzasadniania własnego zdania.
Metody i formy pracy: metoda ćwiczeń praktycznych, elementy heurezy, metoda oglądowa, praca indywidualna, mapa skojarzeń.
Środki dydaktyczne: multibook (+ komputer i projektor), podręcznik WSiP „Bliżej słowa”, zeszyt ćwiczeń, karty pracy.

Ogniwa lekcji:
I Czynności organizacyjne.
II Podanie i zapisanie tematu na tablicy.
III Opracowanie nowego materiału.
• Nauczyciel podaje cele lekcji oraz informację, że fraszki Jana Kochanowskiego są ujęte w podstawie programowej.
• Prowadzący zajęcia przypomina, że sylwetce pisarza i jego utworom były poświęcone dwie lekcje w I semestrze, dlatego dziś biografia autora zostanie jedynie przypomniana.
• Korzystając z multibooka, nauczyciel prezentuje sylwetkę Jana Kochanowskiego, a następnie wprowadza pojęcie fraszki. Wraz z uczniami ustala też wyrazy bliskoznaczne do słowa ‘fraszka’.
ZAPIS: Jan Kochanowski – (1530 – 1584) wybitny poeta epoki renesansu, autor m.in. pieśni, fraszek, trenów.
• W zeszycie ćwiczeń uczniowie wykonują ćw. 1/ 91, zapisując dwa znaczenia poznanego terminu. W ćw. 2/91 podkreślają wyrazy bliskoznaczne do słowa ‘fraszka’.
• Korzystając z multibooka, nauczyciel prezentuje uczniom interpretacje fraszek J. Kochanowskiego.
• Uczniowie analizują budowę i tematykę utworów.
• Nauczyciel wyjaśnia znaczenie słowa puenta (multibook), uczniowie zapisują definicję w zeszytach i odnajdują przykładowe puenty w tekstach.
• Na tablicy i w zeszytach uczniowie wraz z nauczycielem tworzą mapę skojarzeń wokół słowa fraszka, np.:
miłość, młodość,
fałszywa pobożność, wady ludzkie

lekka tematyka Włochy drobiazg, gałązka

J. Kochanowski fraszka żart

liryka krótka forma puenta

• Uczniowie, pracując indywidualnie, wykonują zadania z kart pracy: uczniowie z opinią PPP układają prawidłowy tekst jednej z omówionych fraszek z pomieszanych słów; pozostali uczniowie – na podstawie propozycji nauczyciela – tworzą przepis na fraszkę.
• Jako zakończenie nauczyciel odczytuje tekst fraszki „Raki” wspak, odkrywając drugi sens utworu, a jednocześnie wyjaśniając znaczenie tytułu.
IV Podsumowanie rozważań.
V Ocena pracy uczniów.
VI Podanie i zapisanie pracy domowej.
Praca domowa: Wykonaj obowiązkowo ćw. 3/91, a następnie wybierz jedno z podanych ćwiczeń i wykonaj je w zeszycie ćwiczeń. Do wyboru ćw. 4/91 lub 8/93

Propozycje zagadnień dodatkowych ( w przypadku nadwyżki czasowej):
• Prezentacja i omówienie fraszek Jana Sztaudyngera.
• Porównanie z fraszkami J. Kochanowskiego.
• Próba stworzenia własnych fraszek.


KARTA PRACY - ODTWARZAMY TEKST FRASZKI
Polecenie:
Przypomnij sobie treść fraszek Jana Kochanowskiego zamieszczonych w podręczniku.
Spróbuj ułożyć z pomieszanych słów właściwy tekst. Zapisz go w zeszycie.
żeby młodzi nie szaleli / Jakoby też rok / Którzy chcą / bez wiosny mieć chcieli.
jako mi powiadasz /Czego się, miła, Jeśli nie grzeszysz / tak często spowiadasz?

KARTA PRACY – TWORZYMY PRZEPIS NA FRASZKĘ
Wykreśl sformułowania, które uznasz za nieprawdziwe, i stwórz przepis na fraszkę.
PRZEPIS NA FRASZKĘ:
- weź garść rymów
- sięgnij po rondel epiki
- posmaruj bardzo bogatą treścią
- rozpuść w dobrym pomyśle
- dopraw szczyptą humoru
- opowiadaj długo na wolnym ogniu
- odparuj, by ująć treść w krótką formę
- na koniec dopraw puentą
- posyp mieszanką wielu bohaterów i zdarzeń
- podawaj na półmisku zaskoczenia