Bajkoterapia jest odmianą szerzej rozumianej biblioterapii, która ma na celu poprzez odpowiednio dobraną literaturę wzmacniać i wzbogacać zasoby osobiste jednostki, bądź je modyfikować oraz obniżać nieprzyjemne napięcia emocjonalne. Odpowiednio dobrane bajki i baśnie terapeutyczne obniżają napięcia emocjonalne u dziecka i pomagają opanowywać lęki, które towarzyszą mu w różnych okolicznościach i różnych okresach życiowych. Dobra znajomość objawów lęku i psychologicznych mechanizmów jego powstawania jest niezbędna, by zrozumieć zasady oddziaływania bajkoterapii i skutecznie ją stosować.
Ten rodzaj terapii stosujemy głównie u dzieci młodszych, w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
Wyróżniamy trzy rodzaje bajek terapeutycznych:
• Bajka relaksacyjna- powinna uczestnika sesji wprowadzić w stan relaksu, odprężenia. Powinna rozrywać się w miejscu znanym i bezpiecznym dla dziecka. Bohater bajki powinien mieć cechy zbliżone do uczestnika terapii. Bajka powinna być krótka, a sesja kilkuminutowa. Osoba opowiadająca bajkę powinna być odprężona, w jej głosie i ruchach nie powinno wyczuwać się napięcia. Wykorzystanie odpowiedniej do tekstu muzyki relaksacyjnej wprowadzi uczestnika sesji w jeszcze większy relaks.
• Bajka psychoedukacyjna- ma ona nieco inny wymiar terapeutyczny. Celem tego typu bajek jest nauczenie dziecka sposobów zachowania się w różnych sytuacjach życiowych, zwłaszcza w sytuacjach trudnych. Mają one przygotować dziecko na sytuacje, z którymi mogą spotkać się w swoim życiu i nauczyć odpowiedniego działania, tak by zredukować lęk grożący dziecku, gdy nie wie , co zrobić w danych okolicznościach. Bohater bajki psychoedukacyjnej ma podobne problemy do tych , z którymi styka się dziecko. Nie daje on jednak gotowych rozwiązań, tylko uczy różnych strategii radzenia sobie z problemami.
• Bajka psychoterapeutyczna- ma nieco szerszy zasięg oddziaływania na dziecko. Jej zadaniem jest obniżenie lęku, dowartościowanie dziecka, które jest w trudnej sytuacji, pokazanie, że inni maja podobne problemy, budowanie pozytywnych emocji, przekazywanie odpowiedniej wiedzy o sytuacji lękowej i wskazanie sposobów radzenia sobie z nią. Po wysłuchaniu bajki , dziecko albo ją przyjmie, albo odrzuci. Jeżeli treść bajki budzi żywe zainteresowanie dziecka, to znak, że silnie utożsamia się z jej bohaterem. Bajki te mają bardziej rozbudowaną fabułę.