WARSZTATY DLA UCZNIÓW SZKOŁY ZAWODOWEJ SPECJALNEJ
– SKUTECZNA KOMUNIKACJA
Cele:
-integracja młodzieży szkolnej
-rozwijanie umiejętności skutecznej komunikacji
-wdrażanie pozytywnych wzorców zachowania
-kształtowanie umiejętności zachowań asertywnych
-rozwijanie odpowiedniej postawy wobec presji rówieśniczej
-ewaluacja realizowanego w klasie III ZSZ programu własnego "U progu dorosłości"
Przebieg zajęć:
1. Zabawa integracyjna – pytania i odpowiedzi.
Uczestnicy siedzą w kręgu na krzesełkach. Każdy z nich otrzymuje kartkę , na której pisze dowolne pytanie, zagina kartkę tak, by nie było widać, co napisał i przekazuje osobie siedzącej obok (zgodnie z ruchem wskazówek zegara). Na kartce , którą z kolei on otrzymał ,pisze odpowiedź na pytanie, które sobie zadał. Znów zagina kartkę i przekazuje dalej. Pisanie pytań i odpowiedzi trwa do momentu, kiedy cała kartki są zapełnione. Potem uczestnicy odczytują ich treść- są nimi "dziwne rozmowy" Prowadzący nawiązuje do tematu warsztatów.
2. Warunki skutecznej komunikacji – burza mózgów
Wszystkie pomysły uczestnicy zapisują na dużym brystolu, np.
słuchanie siebie nawzajem w rozmowie
okazywnie szacunku osobie , z którą rozmawiam
postawa akceptacji, albo chociaż tolerancji wobec rozmówcy
pozytywne myślenie, czyli nieupatruwanie u osoby, z którą rozmawiam złych intencji, zamiarów
wyrażanie zrozumienia tego, co czuje rozmówca
wyrażanie własnych uczuć i emocji w sposób nie raniący drugiej osoby
asertywna postawa
3. Odgrywanie scenek – skutecznie komunikujemy się (praca w grupach)
SCENKA 1
Oddajesz koleżance książkę, którą długo przetrzymywałaś i nawet uważałaś, że już jej oddałaś.
Książka jest dość poniszczona. Koleżanka jest wściekła.
SCENKA 2.
Po szkole wraz z kolegami czekasz na autobus. Obok ciebie siada dziewczyna, która nie jest specjalnie lubiana. Zauważasz, że inni się śmieją, gdy zaczynacie rozmawiać.
SCENA 3
Kolega z klasy wciąż dokucza koleżance: wyzywa ją, obraża i poniża. Lubię go, ale jego zachowanie wobec koleżanki jest okropne. Postanawiam mu powiedzieć , co o tym myślę.
SCENA 4
Dowiedziałam się, że koleżanka z ławki obmawia mnie za moimi plecami. Kiedy rozmawiamy jest serdeczna i miła. Postanowiłam to wyjaśnić.
SCENA 5
Gram z kolegą w jednej drużynie w piłkę. Nie jestem dobrym zawodnikiem i drużyna kilkakrotnie przegrała przeze mnie. Kolega wciąż mi dogaduje, chce, bym wypisał się z zajęć SKS, bo jego zdaniem się nie nadaję. Ja lubię grać i chciałbym właśnie poprzez zajęcia nabyć więcej doświadczenia. Ataki kolegi są dla mnie ciężkie. Postanawiam z nim o tym pogadać.
4. Asertywność i jej typy – prezentowanie sytuacji przez uczniów klasy III ZSZ.
Pogadanka:
Prowadzący przypomina, że na naciski grupy można odpowiadać na trzy sposoby:1
1) zgadzać się na to , czego inni oczekują czyli ulegać; podporządkowywać swoje prawa
prawom innych.– typ uległy (U).
zupełnym podporządkowaniem swoich praw prawom innych.
2) atakować innych , nie liczyć się z nimi, występować przeciwko na zasadzie "kto-kogo
(pokona)" - typ agresywny (AG).
3) mówić "nie" z poszanowaniem poglądów innych na zasadzie "i ty, i ja", czyli moje prawa są
tak samo ważne jak twoje. – typ asertywny (AS).
Ani zachowania agresywne, ani uległe nie są właściwe. W pierwszych nie liczymy się z drugą osobą, w drugich- nie szanujemy siebie. Postawę właściwą prezentują zachowania asertywne.
SYTUACJE
REAKCJE
OCENA ZACHOWANIA
Podczas lekcji kolega prosi cię, byś pożyczył mu kartkę.
"Ty ciągle coś wyłudzasz"
Ktoś ci przerywa, kiedy mówisz.
"Przepraszam, ale chciałbym skończyć swoją wypowiedź"
Ktoś żartuje z ciebie na przerwie.
"Zamknij się, bo drogo cię mogą kosztować takie żarty..."
Czekasz w kolejce, kiedy ktoś wpycha się przed ciebie i zostaje obsłużony
Nie mówisz nic, tylko głośno wzdychasz.
Jeden z graczy twojej drużyny oskarża cię, że nie wysiliłeś się zbytnio podczas ostatniego meczu.
"Sądzę, że jesteś niesprawiedliwy. Wydawało mi się, że gram dobrze".
Kolega ma problem i prosi cię
o radę.
"Skąd mam wiedzieć co robić? To twoja sprawa"
Chcę skorzystać z toalety, ale zajmuje ją grupka palaczy. Jeden z nich pyta: czego?
"niczego, przyjdę później"
Miesiąc temu pożyczyłeś płytę koledze, który miał ją zwrócić po dwóch tygodniach.
"Przykro mi, że nie oddałeś jeszcze tej płyty. Czy możesz mi ją jutro zwrócić?"
5. Odgrywanie scenek – jesteśmy asertywni
Prowadzący zapoznaje uczestników z modelem asertywnych wypowiedzi:
W (wyraź) O (opisz) P (podaj zmianę) S (sformułuj skutki)
odczuwam... kiedy ty .... wolałbym..... jeśli zrobisz....
Na podstawie scenek z ćwiczenia 5 uczestnicy formułują wypowiedzi asertywne wg modelu
WOPS.
np.: Denerwuję się, kiedy ciągle ode mnie coś pożyczasz. Wolałbym, żebyś sam też nosił torbę
i przybory szkolne.
6. Postawa wobec presji grupy – ćwiczenia grupowe.
SCENKA 1
Grupa uczniów dokucza koleżance – śmieją się z jej zachowań, nie akceptują jej w klasie. Wiem, że choć ona nic nie mówi i pokornie to znosi, jest jej bardzo prykro. Co zrobić?
SCENKA 2
Spotykam się pod blokiem ze znajomymi. Wszyscy palą papierosy. Jeden z nich mówi: "Nie pasujesz do nas taka niepaląca. Zapal jednego, korona ci z głowy nie spadnie!"
SCENKA 3
Kolega niesłusznie został oskarżony o kradzież w szkole. Grupa chłopców zwaliła winę na niego, by odsunąć podejrzenia od siebie. Oczekują ode mnie, że ich poprę. To silna, szkolna paczka. Co zrobić?
7. Zabawa kończąca zajęcia – POZYTYWNE KOMUNIKATY
Uczestnicy w kręgu mówią osobie, obok której siedzą pozytywne, budujące zdanie:
Podoba mi się twoje .......
Lubię w tobie ......
Cieszę się, kiedy ty .....