„Innowacja metodyczna w szkole zawodowej profil cukiernik- nauka przez doświadczenie”

SPIS TREŚCI


I Wstęp........................................ 3
II Zasady innowacji........................................ 4
III Ewaluacja........................................7
IV Bibliografia........................................8
V Załączniki........................................8
Zał.1. Plan wprowadzenia zmiany w metodyce nauczania przedmiotu........................................ .....9
Zał.2. Tematyka godzin z technologii cukiernictwa objętych działaniami innowacyjnymi......................10
Zał.3. Kwestionariusz rozmowy z rodzicem na temat stosunku dziecka do nauki....................................11
Zał.4. Kwestionariusz rozmowy z uczniem na temat stosunku do nauki........................................12
Zał.5. Arkusz oceny aktywności uczniów klasy II w czasie zajęć lekcyjnych........................................13





I Wstęp
Podstawę prawną innowacji stanowi Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki.
Działalność innowacyjna kierowana jest do uczniów obecnej klasy I o profilu cukiernik Zasadniczej Szkoły Zawodowej przy Ośrodku Szkolno-Wychowawczym
w Miłakowie. Innowacja oparta jest na programie nauczania zawodu cukiernik 741[01] /SZ, LZ/MEN/2000.11.10 .
Wprowadzenie innowacji nie prowadzi do zmiany typu szkoły i nie narusza uprawnień ucznia do bezpłatnej nauki i wychowania. Innowacja realizowana będzie
od 1 października 2009 roku do 31 marca 2010 roku w ramach 20 jednostek zajęć
z technologii cukierniczej w kl. II.
Działalność innowacyjna nie wymaga dodatkowego finansowania.
Pomysł opracowania niniejszej innowacji zrodził się w czasie realizacji zajęć pozalekcyjnych w ramach powiatowego grantu „Szkolna kawiarenka” w momencie omawiania fotograficznej dokumentacji pracy uczniów. Podczas tych zajęć uczniowie posługiwali się recepturą na wykonanie np. ciasta, robili zdjęcia w czasie swojej pracy
i na zakończenie zdjęcia swoich wyrobów. Z obserwacji wynikało, że oglądanie zdjęć
z poszczególnych etapów pracy powodowało utrwalenie wiedzy dotyczącej przebiegu procesów technologicznych oraz zapamiętanie istotnych parametrów produkcyjnych. Ponadto ten sposób prowadzenia zajęć był bardzo dobrze odbierany przez uczestników, ponieważ oprócz posługiwania się urządzeniami w pracowni cukierniczej, bardzo chętnie posługiwali się aparatem fotograficznym i komputerem. Te obserwacje stały się bodźcem do podjęcia poszukiwań nowych rozwiązań i metod nauczania, które doprowadzić miałyby do poprawy osiągnięć dydaktycznych, a nawet wzrostu efektywności działań wychowawczych w klasie. Zaobserwowałam, że taki sposób pracy z uczniem motywuje do nauki, integruje zespół klasowy oraz wpływa na rozwój emocjonalny. Szczególnie jest to istotne w pracy z uczniem z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, aby praca na lekcji przynosiła szybkie i widoczne efekty, co jest źródłem ogromnej satysfakcji ucznia, podwyższa jego samoocenę, rzutuje na rozwoju zainteresowań.
Uważam, iż posiadam przygotowanie merytoryczne niezbędne do przeprowadzania opracowanej innowacji. Jestem nauczycielem technologii cukiernictwa i piekarstwa. Posiadam kwalifikacje do nauczania tych przedmiotów. W realizacji działalności innowacyjnej pomocne będą mi również umiejętności merytoryczne
i metodyczne zdobyte w czasie następujących form kształcenia:
1. Kurs komputerowy – „Wykorzystanie technik multimedialnych w szkole”.
2. Szkolenie: „Planowanie w perspektywie całego etapu edukacyjnego. Obserwacja rozwoju umiejętności uczniów.”
3. Kurs „Metodyka tworzenia testów multimedialnych”.
4. Szkolenie „Agresja i przemoc w szkole – przyczyny i profilaktyka”.
Uczniowie klasy I ZSZ wykazują duże zainteresowanie przedmiotem technologia cukiernictwa. Jednak niepowodzenia wynikające z deficytów powodowanych niepełnosprawnością intelektualną bardzo często uniemożliwiają przyswajanie wiedzy teoretycznej przekazywanej w czasie zajęć. Uczniowie mimo utrwalania wiedzy poprzez powtarzanie nie są w stanie „ogarnąć” słowa pisanego. Większą efektywność nauczania
u dzieci z niepełnosprawnością intelektualną osiąga się poprzez działania praktyczne. Stąd też pojawił się pomysł połączenia trudnego procesu nauczania z atrakcyjną dla wychowanków zabawą aparatem fotograficznym i komputerem.

II Zasady innowacji
Podstawowym kryterium doboru innowacji metodycznej jest potrzeba pedagogiczna, a efektem powinno być polepszenie wyników działalności dydaktycznej
i wychowawczej.
Innowacja metodyczna „wiedza przez doświadczenie” to działanie celowe, które poprzez zmianę metod pracy ma doprowadzić do poprawy efektywności uczenia się młodzieży niepełnosprawnej umysłowo. Potrzebę pedagogiczną innowacji stanowią problemy z przyswajaniem przekazywanego materiału dydaktycznego w klasie I
co przekłada się na brak motywacji do nauki i niską samoocenę uczniów. Ponadto uczniowie naszej szkoły nie mają żadnej ulgi, jeśli chodzi o ilość materiału obowiązującego w programie nauczania zawodu cukiernik i obowiązuje ich egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe w formie przewidzianej dla uczniów z normą intelektualną. Istnieje więc uzasadniona konieczność uświadomienia uczniom potrzeby zdobywania wiedzy i umiejętności oraz wdrażania się do systematycznej nauki. Należy jednak umiejętnie dobierać metody nauczania poszukując rozwiązań umożliwiających dotarcie do każdego ucznia o specjalnych potrzebach kształcenia.

Nowatorstwo innowacji polega na połączeniu typowych działań dydaktycznych
z praktycznym działaniem ucznia, a spoiwem łączącym te działania będzie dokumentacja fotograficzna z zajęć praktycznych przetworzona przez uczniów w prezentację multimedialną prezentującą wybrane cukiernicze procesy technologiczne.

W czasie 20 godzin technologii cukierniczej (objętych działalnością innowacyjną) uczniowie:
- będą pracować z recepturą cukierniczą,
- samodzielnie wykonają produkty wg receptury,
- wykonają dokumentacje fotograficzną poszczególnych etapów produkcji,
- podsumują swoją pracę wykonując prezentację multimedialną obrazującą dany proces technologiczny.

Cele ogólne innowacji:
- poprawienie stopnia przyswajania materiału dydaktycznego,
- wzbogacenie procesu nauczania o metody uatrakcyjniające jego przebieg,
- wspieranie wychowanków w procesie edukacji,
- kształtowanie właściwych postaw ucznia względem obowiązku szkolnego,
- budzenie wrażliwości estetycznej, kształcenie wyobraźni,
- rozwijanie umiejętności posługiwania się sprzętem fotograficznym i programem
komputerowym PowerPoint,
- budzenie twórczej aktywności,
- integracja grupy.

W wyniku wprowadzenia innowacji uczniowie zyskają możliwości:
- uczestnictwa w zajęciach prowadzonych atrakcyjną dla nich metodą,
- rozbudzania zainteresowań,
- odczuwania odpowiedzialności za wyniki pracy całego zespołu,
- tworzenia i współtworzenia,
- rozwijania uzdolnień artystycznych,
- oceniania pracy własnej i innych,
- zaprezentowania wyników swojej działalności,
- rozwiązywania sytuacji problemowych.

Cele szczegółowe – czyli zakładane efekty, a zarazem wskaźniki oceny powodzenia wprowadzonych zmian:
Uczeń zna:
· sposoby uczenia się,
· swoje wady i zalety,
· pojęcia dotyczące sprzętu fotograficznego i komputera.
Uczeń rozumie:
· potrzebę zdobywania wiedzy i umiejętności,
· zasady współpracy,
· potrzebę utrwalania wiedzy i ćwiczenia pamięci,
· potrzebę samopoznania i samoakceptacji.
Uczeń potrafi:
· uczyć się skutecznie,
· motywować się do nauki,
· zaplanować działania (pracę, naukę),
· współpracować w grupie,
· dokonać samooceny,
· działać twórczo,
· opracować tekst do prezentacji,
· nazywać poszczególne etapy procesu technologicznego udokumentowane na wykonanych przez siebie zdjęciach.
Reasumując, samodzielne wykonanie powierzonego zadania dowartościowuje młodzież. Jest to sposób na zaktywizowanie grupy, kształcenie poczucia odpowiedzialności za powierzone zadanie i pracę w zespole. To też próby przełamywania wstydu i nieśmiałości. Warto towarzyszyć w tym młodemu człowiekowi.


III Ewaluacja
Wprowadzanie innowacyjnych metod nauczania wymaga systematycznej ewaluacji. Podstawowym zadaniem ewaluacji projektu „Innowacja metodyczna w szkole zawodowej profil cukiernik- nauka przez doświadczenie” będzie stwierdzenie: czy realizacja innowacji przebiega zgodnie z założeniami, czy uzyskuje się przewidywane efekty, czy należy dokonać weryfikacji innowacji.
Badanie efektów zakładanych zmian metodycznych przebiegać będzie w czasie i po zakończeniu realizacji innowacji pedagogicznej.
W wyniku ewaluacji zebrane zostaną informacje dotyczące:
- przydatności i trafności doboru zmiany metod pracy,
- sposobu realizacji projektu,
- skuteczności metod pracy,
- oceny projektu i zajęć przez uczniów,
- refleksje rodziców na temat wdrożonego projektu.

Poniższa tabela wskazuje osoby, które przeprowadzą ewaluację oraz metody, techniki i narzędzia badawcze, którymi się w niej posłużą.
Osoby badające Metody, techniki, narzędzia badawcze
Dyrektor SOSW w Miłakowie - przeprowadzenie hospitacji diagnozującej i doradczej zajęć objętych innowacją,
Autor i realizator innowacji - analiza wyników dydaktycznych uczniów, - opracowanie arkusza oceny aktywności uczniów klasy II w czasie zajęć lekcyjnych,- opracowanie kart ewaluacji dla uczniów biorących udział w zajęciach,- opracowanie kart ewaluacji dla rodziców,- opracowanie kwestionariusza rozmowy z rodzicem i uczniem na temat stosunku dziecka do nauki.

Analizy i weryfikacji zgromadzonych w czasie ewaluacji informacji i wniosków dokona autor i realizator projektu. Raport z przeprowadzonej działalności innowacyjnej przedstawi dyrektorowi szkoły, Radzie Pedagogicznej, Kuratorium Oświaty w Olsztynie, organowi prowadzącemu, rodzicom wychowanków. Opracowana zostanie również prezentacja multimedialna relacjonująca podjęte działania i oceniająca ich skuteczność.

IV Bibliografia
1. Brudnik Edyta, Moszyńska Anna, Owczarska Beata : Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie : przewodnik po metodach aktywizujących. - Kielce : Zakł. Wydaw. SFS, 2000
2. Program nauczania w Zasadniczej Szkole Zawodowej Specjalnej: zawód cukiernik, opracowany na podstawie programu nauczania 741[01]/SZ, LZ/MEN/2000.11.10
3. Dojutrek Czesław, Pietrzyk Andrzej: Ciastkarstwo. Technologia dla szkół zasadniczych. Wyd. WSiP 2000
4. Ambroziak Zygmunt: Produkcja piekarsko – ciastkarska. Cz. I i II, WSiP, W-wa 1999
5. Jadczak Maria, opracowanie zborowe : Interaktywne metody nauczania z przykładowymi konspektami. wyd. BEA, 2004
6. Opiat Jan; Kształcenie dzieci upośledzonych umysłowo, W-wa 1994
7. Hulk Aleksander: Pedagogika rewalidacyjna, PWN, W-wa 1988
Łaszczyk Jan, opracowanie zbiorowe: Komputer w kształceniu specjalnym. Wybrane zagadnienia. WSiP, W-wa 1998

V Załączniki
Zał.1. Plan wprowadzenia zmiany w metodyce nauczania przedmiotu
Zał.2. Tematyka godzin z technologii cukiernictwa objętych działaniami innowacyjnymi
Zał.3. Kwestionariusz rozmowy z rodzicem na temat stosunku dziecka do nauki
Zał.4. Kwestionariusz rozmowy z uczniem na temat stosunku do nauki
Zał.5. Arkusz oceny aktywności uczniów klasy II w czasie zajęć lekcyjnych
Zał.6. Arkusz analizy porównawczej wyników dydaktycznych w klasie objętej innowacją
pedagogiczną



Zał. 1.
PLAN WPROWADZENIA ZMIANY W METODYCE NAUCZANIA PRZEDMIOTU TECHNOLOGIA CUKIERNICTWA

Projekt innowacyjny „Innowacja metodyczna w szkole zawodowej profil cukiernik- nauka przez doświadczenie” obejmuje 20 jednostek godzin z technologii cukiernictwa.


HARMONOGRAM DZIAŁAŃ INNOWACYJNYCH

Działanie Terminrealizacji Sposób realizacji Osoba odpowiedzialna za realizację Adresaci działania Uwagi
1. Inicjacja projektu 01.10.2009r. - przeprowadzenie zajęć otwartych z udziałem rodziców - autor – realizator projektu - rodzice- uczniowie
2. Realizacja godzin z technologii cukierni-ctwa (20 jednostek lekcyjnych) od 01.10.2009r.do 31.03. 2010r. - przeprowadzenie zajęć według planu,-przeprowadzenie zajęć otwartych dla członków Rady Pedagogicznej, - autor -realizator projektu - uczniowie -Zajęcia wg rozkładu tematów z technologii cukiernictwa
3. Podsumowanie działań innowacyj-nych do 15.04.2010r. - opracowanie raportu,- opracowanie prezentacji multimedialnej, - autor -realizator projektu - dyrektor szkoły- organ prowadzący- nauczyciele- rodzice uczniów


Zał. 2.

TEMATYKA GODZIN Z TECHNOLOGII CUKIERNICTWA
OBJĘTYCH DZIAŁANIAMI INNOWACYJNYMI


1. Właściwości wypiekowe mąki pszennej.
2. Właściwości wypiekowe mąki żytniej.
3. Surowce i dodatki stosowane w cukiernictwie: substancje spulchniające.
4. Metody utrwalania żywności: mrożenie, pasteryzacja.
5. Produkty stosowane do dekoracji wyrobów cukierniczych: polewa kakaowa.
6. Produkty stosowane do dekoracji wyrobów cukierniczych: galaretki.
7. Produkty stosowane do dekoracji wyrobów cukierniczych: przetwory owocowe.
8. Produkty stosowane do dekoracji wyrobów cukierniczych: wyroby z czekolady.
9. Produkty stosowane do dekoracji wyrobów cukierniczych: karmel.
10. Dekorowanie – rysunek dekoracyjny, podstawowe zasady kompozycji. Dekoracja tortu z wykorzystaniem masy marcepanowej.
11. Dekorowanie ciastek.
12. Proces technologiczny wytwarzania masy serowej.
13. Proces technologiczny wytwarzania masy makowej.
14. Kremy cukiernicze – krem grzany.
15. Kremy cukiernicze – krem gotowany.
16. Kremy cukiernicze – krem na zimno.
17. Produkcja lodów.
18. Ciasto drożdżowe wytworzone metodą bezpośrednią.
19. Ciasto drożdżowe wytworzone metodą pośrednią (dwufazową).
20. Wyroby artystyczne z ciasta drożdżowego.


Zał. 3.
KWESTIONARIUSZ ROZMOWY Z RODZICEM
NA TEMAT STOSUNKU DZIECKA DO NAUKI

1. Czy wyniki nauczania dziecka satysfakcjonują Panią/Pana?

TAK NIE

2. Jeżeli nie, to co jest tego przyczyną?

........................................

3. Czy dziecko lubi uczęszczać do szkoły?

TAK NIE


4. Dlaczego tak/nie?

........................................

5. Czy dziecko chętnie uczy się w domu?

TAK NIE


6. Czy nauka jest dla dziecka atrakcyjna?

TAK NIE

7. Jakie zajęcie jest dla dziecka atrakcyjniejsze od nauki?

........................................

8. W jaki sposób motywuje Pani/Pan własne dziecko do nauki?

........................................











Zał. 4.
KWESTIONARIUSZ ROZMOWY Z UCZNIEM
NA TEMAT JEGO STOSUNKU DO NAUKI

1. Czy jesteś zadowolony/ zadowolona z własnych wyników nauczania?

TAK NIE

2. Jeżeli nie, to co jest tego przyczyną?

........................................

3. Czy lubisz chodzić do szkoły?

TAK NIE


4. Dlaczego tak/nie?

........................................

5. Czy chętnie uczysz się w domu?

TAK NIE


6. Czy nauka jest dla Ciebie atrakcyjna?

TAK NIE

7. Jakie zajęcie jest dla Ciebie atrakcyjniejsze od nauki?

........................................

8. W jaki sposób rodzice motywują Cię do nauki?

........................................



Zał. 5.

ARKUSZ OCENY AKTYWNOŚCI UCZNIÓW KLASY II
W CZASIE ZAJĘĆ LEKCYJNYCH


· Rodzaj zajęć:........................................
· Aktywność uczniów uczestniczących w innowacji klasy na prowadzonych przeze mnie zajęciach oceniam:
a) b) c)
- zawsze - zawsze - zawsze
wysoko - czasami średnio - czasami nisko - czasami
- nigdy - nigdy - nigdy
· Co jest przyczyną niskiej aktywności tych uczniów (– jeśli taka występuje)?
........................................
· Jakie formy i metody pracy najbardziej odpowiadają tym uczniom?
........................................