Sztuka użytkowa - wykonanie figury szachowej. Scenariusz lekcji plastyki w kl. IV

Joanna Trybuła- Jargiło
Zaklików

LEKCJA PLASTYKI W KL. IV

Temat: Sztuka użytkowa- wykonanie figury szachowej.

Treści:
1.Rozwijanie percepcji w zakresie kształtu;
2.Wzbogacanie wiedzy ucznia dotyczącej rzemiosła artystycznego;
3.Wprowadzenie pojęć: sztuka użytkowa, rękodzieło;
4.Analiza wazy z wieńcem figur Jana Szczepkowskiego (funkcjonalność i estetyka);
5.Analiza wybranych przykładów sztuki użytkowej;
6.Projektowanie prostych form użytkowych (figury szachowej), z wykorzystaniem zdobytych informacji, wykorzystanie wyobraźni.

Cele:
Potrafi odnaleźć w najbliższym otoczeniu przedmioty rzemiosła artystycznego;
Opowiada o ich estetyce i funkcjonalności;
Opisuje wazę z wieńcem figur Jana Szczepkowskiego, zwracając uwagę na funkcjonalność i estetykę;
Projektuje i wykonuje proste formy użytkowe- figurę szachową z plasteliny;
Potrafi wykonać pracę plastyczną w konkretnej technice plastycznej;
Tworzy własną interpretację tematu na podstawie zdobytych informacji;
Kształci swoją wyobraźnię oraz twórcze myślenie;
Wie, co oznaczają pojęcia: sztuka użytkowa i rękodzieło;
Przygotowuje się do bezpośredniego obcowania z dziełami sztuki.

Metody: pogadanka, pokaz, ćwiczenie praktyczne.
Materiały: plastelina.
Forma pracy: indywidualna.


Przebieg lekcji:

1.Czynności organizacyjne, przygotowanie warsztatu pracy.

2. Pogadanka. Szczególne zwrócenie uwagi na przedmioty rzemiosła artystycznego w naszym otoczeniu
a) oglądanie, wypowiedzi, uwagi i spostrzeżenia uczniów dotyczące przyniesionych przez nich z domu „ładnych przedmiotów”;
b) wyszukiwanie przykładów sztuki użytkowej w naszym otoczeniu

3. Wspólne zdefiniowanie pojęć; Sztuka użytkowa i rękodzieło
a) sztuka użytkowa- to sztuka projektowania pięknych przedmiotów codziennego użytku;
b) rękodzieło- to niepowtarzalne przedmioty wykonane przez samego artystę.

4. Opis i wspólna analiza wazy z wieńcem figur Jana Szczepkowskiego, zwrócenie uwagi na estetykę naczynia i jego funkcjonalność.
a) opis wazy ( kształt, kolorystyka, ornament rzeźbiarski, przedstawienie postaci w ruchu);
b) zwrócenie uwagi na fakt, że postaci okalające wazę nie tylko ją ozdabiają, ale pełnią także funkcję uchwytów;
c) ocena walorów estetycznych wazy- wypowiedzi uczniów;

5. Podanie tematu lekcji, prezentacja dotycząca szachów oraz sformułowanie zadania plastycznego.
a) historia szachów i „Bajka o królu, szachach i ziarnach pszenicy”
    Gra zwana szachami powstała w trzecim ćwierćwieczu VI wieku naszej ery w Indiach
    Dawno, dawno temu żył sobie król, który się strasznie nudził. Nie bawił go fechtunek, ani jazda konna, ani nawet turniej rycerski. Był tak znudzony, że rozesłał wici po całym kraju i do państw przyjaznych - kto przyniesie interesującą grę, tego nie minie wysoka nagroda.
Pewnego dnia zjawił się na zamku starszy człowiek, cudzoziemiec. Przedstawił królowi swoją
grę (szachy), a ten tak się nią zachwycił, że postanowił ofiarować autorowi wszystko, czego ten zażąda. Autor poprosił o pozornie skromną nagrodę - aby na pierwsze pole szachownicy położono 1 ziarno pszenicy, na drugie 2 ziarna, na trzecie 4 ziarna i na każde następne pole dwa razy więcej ziaren niż na pole poprzednie. Król się tylko zaśmiał i powiedział, żeby ów starszy człowiek podał mu po prostu liczbę worków z ziarnem, bo worki wygodniej liczyć, ale autor się uparł na dokładnie taką liczbę ziaren - ani mniej ani więcej. Nieco rozbawiony takim zachowaniem król poszedł więc do swoich matematyków, żeby mu obliczyli, ile mniej więcej worków ziarna żąda ów cudzoziemiec. Gdy matematycy podali mu wynik, to zrzedła mu mina - okazało się, że tyle ziarna, to nie ma ani w jego królestwie, ani nawet na całym znanym świecie.

    Myślicie, że wtedy znano niewielką część Ziemi lub uprawiano mało zboża? Ale w dzisiejszych czasach również byłyby kłopoty ze spełnieniem takiego żądania, nawet dla USA...
Zobaczmy, ile ziaren chciał ten spryciarz:
na pierwszym polu kładziemy 1 ziarno
na drugim polu - 2 ziarna
na trzecim - 4 ziarna itd.
W sumie otrzymamy (ponad 18 trylionów)
A ile to jest worków?

Zakładając, ze w jednym worku mieści się milion ziaren (może ktoś wie ile ich tak na prawdę się mieści?), to worków byłoby ponad 18 bilionów... liczba trudna do wyobrażenia....
Jeśli w wagonie mieści się 100 worków, a każdy pociąg ma 100 wagonów, to takich pociągów z ziarnem musiałoby być ponad 184... To już łatwiej sobie wyobrazić, ale trudniej zebrać taką ilość ziarna...
b) budowa szachownicy;
c) nazwy figur i przypisane im ruchy ( król, królowa, laufer (biegacz), koń, wieża)
d) sformułowanie zadania plastycznego- zadaniem uczniów jest wykonanie ciekawej figury szachowej.

6. Twórcza praca uczniów- korekta nauczyciela w czasie pracy.

7. Wystawa i podsumowanie:
a) zwrócenie uwagi na ciekawe rozwiązania (czy forma figur nie przeszkadza w pełnieniu ich funkcji);
b) swobodne wypowiedzi uczniów i refleksje, formułowanie wniosków, wskazywanie najbardziej oryginalnych rozwiązań.