Niosę pomoc - program własny dla uczniów klas zawodowych

Program własny „Niosę pomoc” dla uczniów Zasadniczej Szkoły Zawodowej z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim.

Autorka programu:

Elżbieta Mędrzycka
nauczyciel w Zespole Placówek Szkolno – Wychowawczych
w Iławie

Iława 2013r.
„Otwórz szeroko oczy i rozejrzyj się czy ktoś nie potrzebuje trochę czasu, trochę uwagi. Może jest to człowiek samotny albo zgorzkniały, albo chory, albo niedołężny. Może starzec, a może dziecko. Nie pomiń okazji, gdy możesz coś z siebie ludziom ofiarować jako człowiek.”
Albert Schweitzer

I WSTĘP

Każdy z nas może być uczestnikiem lub świadkiem tragicznego zdarzenia. Do wypadków dochodzi niespodziewanie i w rozmaitych okolicznościach – w domu, pracy, szkole, na wycieczce lub podczas podróży. Czas biegnie wówczas dramatycznie szybko i zmusza nas do natychmiastowego działania. Bierne oczekiwanie na profesjonalną pomoc ratowników może się źle skończyć dla osoby poszkodowanej. Dlatego często zachodzi potrzeba udzielania pierwszej pomocy, zanim przyjedzie fachowa, specjalistyczna pomoc medyczna. Za wieloma obco brzmiącymi hasłami, jak udrożnienie dróg oddechowych, czy pozycja boczna ustalona (zwana też pozycją boczną bezpieczną), kryją się w istocie proste nieskomplikowane czynności, które jednak mają ogromne znaczenie dla ratowania życia rannego człowieka. Dlatego każdy człowiek, czy też mały, czy duży, powinien nauczyć się podstawowych zasad udzielania pierwszej pomocy. Ważne jest, aby na miarę swoich możliwości być do tego odpowiednio przygotowanym na tyle, by w razie potrzeby udzielania pierwszej pomocy zachować spokój i opanowanie. Program ten został stworzony, by dać możliwość młodym ludziom nauczenia się pomocy przedmedycznej, uświadomić o grożących niebezpieczeństwach, uwrażliwić ich na dbałość o własne zdrowie i innych oraz o konsekwencjach prawnych wynikających w przypadku nieudzielenia pierwszej pomocy osobom poszkodowanym.

Program „Niosę pomoc” przeznaczony jest do realizacji w klasach Zasadniczej Szkoły Zawodowej w Zespole Placówek Szkolno – Wychowawczych w Iławie w okresie od września 2013r. do maja 2014r. Program jest skorelowany z programem wychowawczym i profilaktycznym szkoły. Zakres treści kształcenia został dostosowany do wieku, możliwości psychofizycznych i rozwojowych uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim.
Realizacja programu przewiduje współpracę z nauczycielami techniki, pielęgniarką szkolną, ratownikiem medycznym oraz pedagogiem szkolnym, jak również z wychowawcami klas.
II CELE PROGRAMU:

Cel ogólny:
Celem programu jest zapoznanie uczniów z podstawową wiedzą z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej oraz nauka podejmowania działań interwencyjnych zgodnie z obowiązującą procedurą oraz kształtowanie postawy wyrażającej się w gotowości niesienia pomocy innym.

Cele szczegółowe:
- kształtowanie postawy gotowości niesienia pomocy innym
- poznanie podstawowych pojęć w zakresie ratownictwa
- nabycie umiejętności niezbędnych przy udzielaniu pierwszej pomocy
- kształtowanie prawidłowych reakcji i zachowań wobec osób poszkodowanych
- nabycie umiejętności kolejności postępowania na miejscu zdarzenia
- kształtowanie w uczniach poczucia własnej wartości i odrębności, indywidualności i niepowtarzalności, przy jednoczesnym poszanowaniu odrębności innych
- kształtowanie postawy właściwego reagowania w sytuacjach trudnych, właściwego wyrażania ocen i sądów aprobujących lub negujących zachowania swoje lub innych osób
- zapoznanie ze sposobami zapobiegania wypadkom
- wyrabianie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających życiu
- kształtowanie u uczniów zachowań bezpiecznych na drodze, w domu, w podróży, podczas wypoczynku
- kształtowanie potrzeby i umiejętności dbania o własne zdrowie i sprawność fizyczną
- kształtowanie postawy odpowiedzialności w stosunku do powierzonych zadań i osób z którymi uczeń współpracuje
- umiejętność stosowania zasad BHP w pracy zawodowej
- budowanie własnej hierarchii wartości w oparciu o ogólnie akceptowane normy moralne
- rozumienie swoich praw i obowiązków, wywiązanie się z obowiązków wobec szkoły, rodziny, najbliższego otoczenia oraz państwa
- dostrzeganie pozytywnego wpływu innych osób na kształtowanie swojej osobowości i drogi życiowej
- kształtowanie pozytywnej samooceny i budowanie poczucia własnej wartości
- rozwijanie umiejętności dokonywania świadomych wyborów dotyczących własnego zdrowia
- wychowanie do samodzielnego podejmowania decyzji i dokonywania właściwych wyborów dotyczących rodzaju i jakości kontaktów z innymi ludźmi, pełnienia ról społecznych
- współpraca z rodzicami w celu wymiany poglądów, uwrażliwiania, uczulania na problemy, a także angażowanie ich w realizacje zadań szkoły wynikających z programu wychowawczego i profilaktycznego szkoły

III TREŚCI KSZTAŁCENIA:

1. Wyposażenie apteczki pierwszej pomocy.
Uczeń:
- zna podstawowe wyposażenie apteczki domowej, samochodowej oraz znaczenie jej posiadania
- wie, co powinno znajdować się w poszczególnych apteczkach
- zna przeznaczenie środków znajdujących się w apteczce
- zna zasady przechowywania środków leczniczych i opatrunkowych
2. Kolejność postępowania czyli - zanim zaczniesz ratować.
Uczeń:
- zna podstawowe zasady udzielania pomocy przedlekarskiej oraz zasady zachowania bezpieczeństwa na miejscu zdarzenia
- rozumie konieczność niesienia pomocy osobie poszkodowanej
- wie, jakie znaczenie ma pierwsza pomoc przedlekarska
- potrafi ocenić i zabezpieczyć miejsce zdarzenia
- wie, jak zadbać o bezpieczeństwo swoje i poszkodowanego
- potrafi ocenić stan poszkodowanego
- zna numery telefonów alarmowych
- potrafi wezwać odpowiednią pomoc i przekazać niezbędne informacje o wypadku

3. Zaburzenia podstawowych funkcji organizmu.
Uczeń:
- potrafi ocenić stan poszkodowanego: sprawdzi stan przytomności, oddychania, tętna itd.
- potrafi udrożnić drogi oddechowe i wie, jakie mogą być przyczyny ich niedrożności
- wie, kiedy należy ułożyć poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej
- potrafi ułożyć osobę poszkodowaną w pozycji bocznej ustalonej
- wie, jak postępować z poszkodowanym, u którego istnieje podejrzenie złamań czy urazu kręgosłupa

4. Utrata przytomności (resuscytacja krążeniowo – oddechowa).
Uczeń:
- wie, jakie mogą być objawy i przyczyny utraty przytomności
- potrafi dokonać wstępnej oceny stanu poszkodowanego
- potrafi ocenić stan poszkodowanego: zna różne sposoby sprawdzania oznak życiowych
- potrafi ułożyć poszkodowanego w odpowiedniej pozycji przed rozpoczęciem resuscytacji
- potrafi ustalić miejsce ucisku na mostek poszkodowanego
- potrafi ułożyć poszkodowanego w odpowiedniej pozycji przed przystąpieniem do sztucznego oddychania
- potrafi wykonać sztuczne oddychanie metodą usta-usta, usta-nos.
- wie, ile oddechów i ucisków należy wykonać w ciągu minuty u dorosłego i dzieci i jakie są różnice
- wie, co jaki czas należy kontrolować czynności życiowe poszkodowanego
- wie, jakie znaczenie ma ułożenie poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej

5. Krwotoki i rany.
Uczeń:
- zna rodzaje krwotoków i ich konsekwencje
- zna zasady postępowania przy różnego rodzaju zranieniach
- zna sposoby opatrywania ran poszczególnych części ciała
- wie, jakiego rodzaju bandaży użyć w poszczególnych przypadkach i co robić w przypadku ich braku
- wie, w jakiej pozycji ułożyć poszkodowanego i jak zaopatrzyć ranę do czasu przyjazdu profesjonalnej pomocy

6. Urazy kości i stawów.
Uczeń:
- zna rodzaje złamań, objawy i sposoby postępowania przy złamaniach
- potrafi wykonać unieruchomienie złamanej kończyny dolnej i górnej
- wie, przy jakich złamaniach wykonuje się unieruchomienie oraz potrafi je wykonać
- potrafi unieruchomić uszkodzone stawy
- wie, w jaki sposób ułożyć poszkodowanego do czasu przybycia pomocy, w zależności od doznanego urazu

7. Wypadek drogowy.
Uczeń:
- wie, jak zapewnić bezpieczeństwa sobie i uczestnikom wypadku
- wie, jak istotnie jest określenie stanu poszkodowanych, ich ilości i wieku (czy w wypadku uczestniczyły dzieci itp.)
- wie, w jaki sposób wydobyć poszkodowanego z auta, zna podstawowe zasady i umie praktycznie zastosować chwyt Rauteka
- zna zasady zdejmowania hełmów ochronnych
- wie, jak zabezpieczyć miejsce zdarzenia

8. Opieka nad poszkodowanym do czasu przybycia pomocy medycznej.
Uczeń:
- wie, jak zadbać o bezpieczeństwo swoje i osób, którym udziela pomocy
- zna podstawy udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej
- zna podstawowe działania mające na celu wsparcie psychiczne poszkodowanego i zapewnienie mu poczucia bezpieczeństwa
- rozumie konieczność prowadzenia resuscytacji do czasu przybycia pomocy medycznej
- zna pozostałe rodzaje ułożeń i wie, jakie zastosować w jakich sytuacjach (np. pozycja boczna ustalona, ułożenie na wznak, boku, na wznak z wałkiem pod kolanami, ułożenie przeciwwstrząsowe, ułożenie półsiedzące itp.)

IV METODY I FORMY PRACY ORAZ ŚRODKI REALIZACJI PROGRAMU:
Program realizowany będzie za pomocą następujących metod pracy:
- podające: pogadanka, praca z planszami, historyjki obrazkowe
- aktywizujące: domino z zasadami udzielania pierwszej pomocy
- pokaz – np. prezentacja podręcznej apteczki
- inscenizacja pomocy
- ćwiczenie praktycznych umiejętności, np. rozmowy z operatorem
- indywidualna, grupowa, w parach
- aktywności twórczej – podejmowanie decyzji
- problemowe (sytuacyjne),np. burza mózgów
- scenki rodzajowe
- praktyczne – ćwiczeniowe
Formy pracy:
- indywidualna, grupowa, w parach
Proponowane środki dydaktyczne:
- apteczka pierwszej pomocy z wyposażeniem
- aparaty telefoniczne
- fantomy dorosłej osoby i dziecka
- filmy instruktażowe
- plansze, broszury z zasadami udzielania pierwszej pomocy
- testy sprawdzające nabytą wiedzę
- karty pracy
V METODY OCENY OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW:

Przy realizacji założeń osiągnięć uczniów w tym programie będę brała pod uwagę głównie zaangażowanie uczniów w procesie poznawania, aktywność podczas zajęć, stopień opanowania materiału ,umiejętność współpracy w zespole, umiejętność rozwiązywania problemów w sytuacjach trudnych. W związku z tym ocena uczniów ma służyć zachęcaniu ich do podejmowania zadań związanych z udzielaniem pierwszej pomocy przedmedycznej w celu ratowania życia drugiemu człowiekowi.
Podczas realizacji programu będę stosowała różne narzędzia badawcze, jak: karty pracy, testy, arkusz rozmowy z uczniem. Są one atrakcyjną formą rozbudzania i rozwijania zainteresowań, a także motywowania do określonej aktywności.

VI EWALUACJA PROGRAMU:

Podsumowaniem realizacji programu będzie:
- konkurs wiedzy na temat udzielania zasad pierwszej pomocy przedmedycznej wśród uczniów klas Zasadniczej Szkoły Zawodowej
- sprawdzenie stopnia przyswojenia wiadomości poprzez test i obserwację
- praktyczne sprawdziany umiejętności
- arkusz rozmowy z uczniem


Literatura:
1. Adam Mikołajczak: Pierwsza pomoc. wyd .Publicat , Poznań 2008
2. Artur Szymczak: Ty też możesz pomóc.(2010). Komenda Główna Żandarmerii Wojskowej, Oddział Profilaktyki . Broszura opracowana na podstawie wytycznych Europejskiej Rady Resuscytacji z 2010r. oraz International Trauma Life Support.

Opracowała:
Elżbieta Mędrzycka
nauczyciel w Zespole Placówek Szkolno – Wychowawczych