Wesołe upominki, czyli coś z niczego - program własny zajęć pozalekcyjnych

Program własny zajęć pozalekcyjnych „Wesołe upominki, czyli – coś z niczego”

Autorka programu:

Elżbieta Mędrzycka
nauczyciel w Zespole Placówek Szkolno – Wychowawczych
w Iławie

Iława 2013r.
„Dziecko chce być dobre.
Jeśli nie umie – naucz.
Jeśli nie wie – wytłumacz.
Jeśli nie może – pomóż”.

Janusz Korczak

I WSTĘP

Sztuka plastyczna daje możliwość wyzwolenia w człowieku tego co ukryte, niedostępne. Pozwala odkryć świat. Uczniowie są wspaniałymi twórcami. Tkwi w nich niezmącona energia, chęć wyrazu i pragnienie tworzenia. Potrafią „przelewać” siebie, swoje nastroje i pragnienia w rzeczy, które tworzą. Wystarczy tylko stworzyć im odpowiednie warunki, czasem podpowiedzieć, ukierunkować.
Celem nadrzędnym jaki został wyznaczony jest nauczenie młodzieży czerpania radości z tworzenia i aktywności plastycznej. Różnorodność w kwestii tematyki, jak i stosowanych technik pracy ma pozwolić każdemu odnaleźć coś dla siebie i poczuć, że jest twórcą.
Zajęcia, przewidziane niniejszym programem łączą treści mające na celu usprawnianie ręki, rozwijanie zainteresowań plastycznych, zaspokajanie potrzeby aktywności ruchowej i ekspresji plastycznej oraz rozbudzanie ciekawości poznawczej. Rozwijają samodzielność – a także umiejętność współpracy w zespole. Zastosowanie różnorodnych ćwiczeń i zadań wskazuje dzieciom możliwości wypływające z zastosowania różnych technik plastycznych, z użycia różnych materiałów i wykorzystania różnych narzędzi. Podstawową formą aktywności na tych zajęciach jest samodzielna, twórcza praca, niejednokrotnie łączona z pracą w zespole. Przewidziana tematyka pozwala na pracę zgodną z indywidualnymi zdolnościami, wrażliwością, pomysłowością oraz własnym, dziecięcym widzeniem świata.

II CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU I ZAŁOŻENIA OGÓLNE

Program „Wesołe upominki, czyli – coś z niczego” przeznaczony jest do realizacji w Zespole Placówek Szkolno – Wychowawczych w Iławie w okresie od września 2013r. do maja 2014r.
Pełniąc funkcję Opiekuna Samorządu Uczniowskiego mam kontakt z wszystkimi uczniami w szkole, zarówno tymi starszymi, jak i młodszymi. Razem z nimi przygotowujemy często wiele upominków na różne uroczystości, apele i imprezy szkolne. Zauważyłam, że dzieci i młodzież lubi poznawać nowe metody pracy artystycznej, wykazywać się inwencją twórczą i tworzyć nowe prace, wykonane nowymi metodami. Czerpią z tego radość, nierzadko też rozładowują napięcia emocjonalne i wyciszają się, a przy tym odpoczywają po całym dniu zajęć w szkole.
Zajęcia mają charakter ogólnorozwojowy poprzez stosowanie różnych form i technik ekspresji plastycznej. Założeniem programu jest oparcie zajęć na aktywności dziecka w tworzeniu własnej wiedzy oraz na jego naturalnej ciekawości i eksperymentowaniu z różnymi materiałami plastycznymi.
Program został dostosowany do wieku, możliwości psychofizycznych i rozwojowych uczniów z niepełnosprawnością intelektualną. Umożliwia zatem indywidualny, spontaniczny proces tworzenia. Uczeń w czasie zajęć może niejako sam decydować o doborze odpowiednich do jego możliwości technik plastycznych i czasu potrzebnego na wykonanie zadania tak, by techniki te nie były zbyt trudne dla niego, a aktywność plastyczna wyzwalała w nim radość i poczucie spełnienia.
Treści zawarte w programie mogą być realizowane w dowolnej kolejności, modyfikowane w zależności od potrzeb i możliwości ucznia oraz od planowanych uroczystości i imprez szkolnych, podczas których istnieje sposobność zaprezentowania prac uczniów w formie pamiątek i upominków.
Realizacja programu przewiduje współpracę z nauczycielami plastyki, techniki, sztuki, rewalidacji oraz wychowawcami klas.

III CELE PROGRAMU:
Zajęcia mają na celu rozładowanie oraz wyzwalanie pozytywnych emocji umożliwiających optymalne wykorzystanie możliwości rozwojowych dzieci.

Cel ogólny:
Celem programu jest wszechstronny rozwój uczniów poprzez działalność plastyczną, rozwijanie pomysłowości i oryginalności uczniów podczas wykonywania prac oraz pobudzenie uczniów do samodzielnego podejmowania działań artystycznych.

Cele szczegółowe:
- rozbudzanie wyobraźni, wrażliwości estetycznej i ciekawości poznawczej
- rozwijanie zdolności manualnych i percepcyjnych
- rozwijanie możliwości twórczych za pomocą różnorodnych działań plastycznych i szerokiej gamie stosowanych technik
- zapoznanie z nowym materiałem plastycznym
- poznawanie nowych technik plastycznych
- rozwijanie zainteresowań i uzdolnień plastycznych
- kształtowanie wyobraźni i inwencji twórczej
- rozwijanie poczucia estetyki
- uwrażliwienie na sztukę
- rozbudzanie wrażliwości na piękno
- zachęcanie do podejmowania aktywności własnej
- motywowanie do czerpania inspiracji z różnych źródeł
- rozwijanie poczucia odpowiedzialności za wyniki pracy zespołowej i indywidualnej
- umożliwienie ekspresji plastycznej
- rozbudowanie kreatywnej postawy ucznia wobec sztuki i jej wytworów
- stwarzanie możliwości wypowiadanie siebie poprzez wytwory artystyczne
- uczenie się spędzania wolnego czasu w sposób twórczy
- podnoszenie poziomu akceptacji siebie i innych
- dostrzeganie pozytywnego wpływu innych osób na kształtowanie swojej osobowości, wrażliwości estetycznej, inwencji twórczej
- kształtowanie postawy odpowiedzialności w stosunku do powierzonych zadań i osób z którymi uczeń współpracuje
- kształtowanie pozytywnej samooceny i budowanie poczucia własnej wartości

IV METODY I FORMY PRACY
Program realizowany będzie za pomocą następujących metod pracy:
- podające: pogadanka,
- indywidualna, grupowa
- aktywności twórczej
- praktycznego działania według instrukcji „krok po kroku”
- oglądowa
- udział w konkursach plastycznych
- dekoracje szkolne
- komponowanie płaskie i przestrzenne
Formy pracy:
- indywidualna, grupowa

V TECHNIKI PRACY - RODZAJE DZIAŁALNOŚCI PLASTYCZNEJ
Proponowane techniki pracy podczas zajęć:
- formy rzeźbiarskie – modelina, masa solna, plastelina
- wycinanki, wyklejanki, wydzieranki na wybranym materiale
- collage, frottage, kirigami
- papieroplastyka
- praca na materiale naturalnym – liście, nasiona, muszle, suszone owoce, itp.
- orgiami płaskie i przestrzenne
- Iris Folding
- Quilling

Przy realizacji zajęć wykorzystywane będą:
- czasopismo plastyczne – „Mały artysta”
- książki o technikach plastycznych – „Każde dziecko to potrafi”, „Wielka księga papierowych cudów”, „Papierowe fantazje”, „Orgami”, ”Magiczne kółeczka”, „Magiczne kwadraty” , „Świat z koła i kwadratu”, „Magiczne prostokąty” , „Różności na uroczystości szkolne i przedszkolne”, „Zabawy plastyczne dla małych i dużych”, „Pomysły na 365 dni” i inne.

VI PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA

Uczeń:

- chętnie i aktywnie uczestniczy w zajęciach
- samodzielnie poszukuje różnorodnych rozwiązań plastycznych
- wzbogaca własny warsztat plastyczny
- zna określenia, nazwy technik plastycznych
- przejawia kreatywność i ekspresję twórczą w pracy na zajęciach
- zna i potrafi wykorzystać w sposób twórczy różne materiały plastyczne
- posiada umiejętności manualne i plastyczne
- wydziera i wycina różne materiały według szablonu
- lepi i modeluje z różnych mas plastycznych
- posiada większy zakres możliwości komunikacyjnych
- posiada umiejętność twórczego spędzania wolnego czasu
- odreagowuje napięcia – wycisza się
- jego prace są pomysłowe, staranne, i estetyczne

Osiągnięcia uczniów będą oceniane na podstawie obserwacji, której podlegać będzie praca wykonana na zajęciach: jej staranność, umiejętność zastosowania omawianej techniki. Ważne będzie zaangażowanie ucznia, jego aktywność, przygotowanie do pracy i pomysłowość. Nauczyciel powinien pamiętać o tym, by dostrzec wysiłek każdego ucznia i nagrodzić go pochwałą oraz rzeczowym komentarzem. Należy w nim podkreślić pozytywne strony pracy oraz zasygnalizować, na co należy zwrócić uwagę, aby wytwór był jeszcze ciekawszy i pomysłowy. Wyrażając naszą aprobatę dla poczynań ucznia zachęcamy go do dalszych prób. Ważne jest też, aby także uczeń potrafił dokonać obiektywnej samooceny. Wnikliwa analiza pracy dokonana przez nauczyciela w sposób rzeczowy, ale nie pozbawiony serdeczności, z uśmiechem powinna doprowadzić do rozwijania samooceny. Należy pamiętać jak ważne jest dla dalszego rozwoju dziecka jego poczucie wartości i wiara we własne siły.

VII EWALUACJA PROGRAMU

Efektem całorocznej pracy uczniów będzie prezentacja zdobytych umiejętności w różnych formach:
- wytwory uczniów
- dekoracja szkoły
- upominki wykonane na różne uroczystości, apele i imprezy szkolne
- frekwencja na zajęciach
- udział uczniów w konkursach szkolnych
Równocześnie w czasie zajęć można zaobserwować zmiany w osiąganiu coraz lepszej sprawności manualnej uczniów.
Do przeprowadzenia ewaluacji posłużą:
- arkusz rozmowy z uczniem
- analiza osiągnięć uczniów

Ewaluacja daje nauczycielowi możliwość oceny własnej pracy, zastanowienia się nad swoimi kompetencjami, a co za tym idzie, w przyszłości udoskonali zajęcia.


Literatura:
1. Anna Jabłońska: „Zabawy plastyczne dla małych i dużych”. Klub dla Ciebie, Warszawa 2005
2. Ewa Miedzińska: „Różności na uroczystości szkolne i przedszkolne”. Papilon, Publicat S.A. Poznań 2008
3. H. Burnford, N. Wright, P. Harrison: „Każde dziecko to potrafi – Sto pomysłów na sztukę”. Delta, Warszawa 1996

Opracowała:
Elżbieta Mędrzycka
nauczyciel w Zespole Placówek Szkolno – Wychowawczych
w Iławie