Gry i zabawy dla dzieci, które polecam

Agata Stopa
Kurs kwalifikacyjny
Oligofrenopedagogika

Praca zaliczeniowa z Metodyki zajęć w internacie

Temat: „ Gry i zabawy dla dzieci które polecam”

Zabawy i gry ruchowe są jednym z najbardziej uniwersalnych środków wychowania fizycznego. Oddziałują zarówno na psychiczną jak i umysłową stronę osobowości dziecka, duża ich różnorodność , wszechstronność, oraz łatwość organizowania wysuwa je na pierwsze miejsce w pracy z dziećmi. Zabawy oparte są na utylitarnych formach ruchu jak: chód, skok, rzut, bieg itp., które przyczyniają się do podnoszenia ogólnej sprawności fizycznej i rozwoju psychofizycznego dziecka.
Gry i zabawy ruchowe:
1. Wprowadzają radosny nastrój, stanowią atrakcję i rozrywkę, przyczyniają się do dobrego samopoczucia, dają pełną swobodę, oraz możliwość zaspokojenia naturalnej potrzeby ruchu.
2. Wyrabiają sprawność fizyczną , korzystnie wpływają na kształtowanie cech motorycznych, oraz doskonalą praktyczne umiejętności.
3. Rozwijają samodzielność, odwagę i zaradność.
4. Wyzwalają inicjatywę i pomysłowość, pobudzają wyobraźnie i ambicję, podnoszą wiarę w siebie, są źródłem zdrowego optymizmu.
5. Przygotowują do społecznego współdziałania, uczą przystosowania się do całej grupy i pracy na jej korzyść.
6. Stanowią okazję do kształtowania pozytywnych cech charakteru takich jak: opanowanie, zdyscyplinowanie, wytrwałość, dokładność, uczciwość, koleżeńskość.
7. Rozwija umysł, wzbogaca wiedzę dziecka, utrwala szereg nowych pojęć.
8. Rozwija spostrzegawczość, orientacje w przestrzeni, umiejętność oceny odległości i kierunku.
9. Podnoszą stan zdrowotny, przyspieszają pracę serca, płuc, przemianę materii, podnoszą odporność i wydolność organizmu.
10. Stwarzają najlepsze warunki do czynnego odpoczynku w ciągu całego roku.

Dobierając gry i zabawy ruchowe należy kierować się potrzebami danej grupy, biorąc pod uwagę ich wiek, płeć, zainteresowania, stopień sprawności i umiejętności, warunki bazowe, porę roku.
W literaturze spotkać można wiele zabaw, ja postaram się przybliżyć te sprawdzone i wykorzystywane w praktyce.
Propozycje ćw. do zajęć opartych na Metodzie Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne:

1.Ćw. Kształtujące świadomość osoby, schematu ciała i przestrzeni:
- Ćw. Kształtujące świadomość osoby:
(formy aktywności charakterystyczne dla ww. ćw. to: kołysanie, przechodzenie przez „domki”, przewracanie się, przetaczanie, pełzanie, czołganie, poklepywanie, wzajemne uściski, przechodzenie pod nogami i nad osobami,, obejmowanie, wskazywanie części ciała, naśladowanie partnera, czworakowanie, masowanie).

Przykładowe ćwiczenia:
Fotelik:
D: dorosły siedzi w rozkroku na podłodze, obejmując rękoma siedzące przed nim dziecko;
DZ: dziecko siedzi na podłodze przed dorosłym, odwrócone do niego plecami;
R: obejmowanie i kołysanie dziecka

Powitanie Paluszkami:
D i DZ: wszyscy siedzą w kole (dzieci na przemian z dorosłymi)
R: pochylając się do środka koła, wszyscy witają się ze sobą paluszkami rąk i całymi dłońmi. Przy większej liczbie ćw. par dzieci siedzą w fotelikach.
Inna wersja ćw. powitanie palcami stóp.

Iskierka- prowadzący w pozycji siedzącej lub leżącej.,
- Ćw. Kształtujące świadomość schematu ciała:

Ćw. Moje- D i DZ: wszyscy znajdują się w pozycji siedzącej: R: nazywanie przez dzieci różnych części ciała i jednoczesne wykonywanie konkretnego ruchu np. uderzanie stopami o podłogę, stukanie kolanami o siebie, unoszenie i opuszczanie ramion, poprawianie fryzury.

Podobnym ćw. będzie Moje- Twoje DZ i D wszyscy siedzą w parach naprzeciwko siebie i wykonują kolejno poszczególne czynności: kładą rękę na głowie, potem na głowie partnera i tak z każdą częścią ciała.

Zabawa lustro DZ i D siedząc naprzeciwko siebie naśladują się, wykonują polecenia.

- Ćw. kształtujące świadomość przestrzeni:

Ćw. Pełzanie: D i DZ: wszyscy leżą w rozsypce R: poruszanie się po podłodze w przód w tył, ruch za pomocą rąk.

Czworakowanie: DZ dzieci wykonują koci grzbiet, naśladują ruchy i głosy zwierząt. Zabawa może być w formie opowieści ruchowej np. kotki wyszły do lasu...

Mosty/Domki: D: dorośli w klęku podpartym R: dzieci przechodzą pod i nad dorosłymi.

Za głosem: D: dorosły siedzi obok siedzącego dziecka, DZ: dziecko siedzi z zamkniętymi oczami R: dorosły chodzi dookoła dziecka, szepcząc jego imię, dziecko porusza się w ustalonej pozycji , podąża za głosem dorosłego.

2. Ćwiczenia oparte na relacji „z” (relacje opiekuńcze)

Koń na biegunach D: dorosły siedzi na podłodze w rozkroku, z ugiętymi nogami DZ: dziecko siedzi na podłodze przed dorosłym, odwrócone do niego plecami, R: dorosły podtrzymuje za uda siedzące dziecko, przetacza się na plecy, na boki.

Rolowanie na nogach dorosłego lub na podłodze: D: dorosły siedzi na podłodze z wyprostowanymi nogami,DZ: dziecko leży brzuchem na udach, lub plecami na podłodze, R: dorosły powoli kilkakrotnie przetaczając zmienia pozycję dziecka.

Masażyki – Pisarzyki – ułożenie dziecka jw. na udach, dorosły „pisze na maszynie”, rysuje obrazki na plecach dziecka.

3. Ćwiczenia rozwijające relacje „przeciwko” (relację mocy i energii).

Spychacz: D: dorosły siedzi w rozkroku na podłodze, DZ: dziecko jak dorosły plecami do niego, R: dorosły przepycha dziecko odpychając się nogami i rękoma, potem następuje zmiana ról

Ciągnięcie: D: dorosły leży na plecach na podłodze, z nogami i rękoma rozłożonymi swobodnie na boki. DZ: 2-3 dzieci stoi obok dorosłego, R: dzieci chwytają leżącego na podłodze partnera za dowolna kończynę i próbują przeciągnąć go w inne miejsce.

Paczka: D: dorosły klęczy naprzeciwko dziecka, DZ: dziecko siedzi skulone na podłodze, mocno ściska ręce i nogi R: dorosły próbuje „rozpakować paczkę” z wyczuciem, należy przyjąć że odklejona ręka lub noga nie może wrócić na swoje miejsce.

4. Ćwiczenia oparte na relacji „razem” (relacji partnerskiej)

Piłowanie drewna: D: dorosły siedzi w rozkroku, zwrócony przodem do dziecka, trzymając je za dłonie, DZ: dziecko siedzi w rozkroku zwrócone przodem do dorosłego, trzymając go za dłonie, nogi dziecka znajdują się pod kolanami dorosłego, R: dorosły i dziecko na przemian kładą się na plecach na podłodze, cały czas trzymając się za ręce.

Razem w kole: D i DZ: wszyscy siedzą lub stoją w kole, trzymając się za ręce, R: cała grupa porusza się na zewnątrz koła, następnie do wewnątrz koła i na boki.

Obroty w leżeniu: D i DZ: wszyscy leża w kole , głowami skierowani do środka, trzymając się za dłonie, R: na sygnał dany przez prowadzącego wszyscy leżący jednocześnie poruszają się w wyznaczonym kierunku.

Propozycje zabaw z rekwizytem

Ten rodzaj ćwiczeń- zabaw wychodzi poza standardowy wzorzec zajęć opartych na Metodzie Ruchu Rozwijającego, proponowane zabawy to ćw. rekreacyjno- ruchowe. Wspomagają one rozwój emocjonalny i społeczny dzieci.
Zabawy z kocem:

Podróże na kocu: D: 1-2 dorosłych trzyma za brzeg koca, DZ: 1-2 siedzi lub leży na kocu, R: dorosły ciągnie po ziemi siedzące na kocu dzieci (mogą one siedzieć, leżeć, klęczeć itp.) potem wprowadzamy zmianę kilkoro dzieci może ciągnąć jednego dorosłego.

Tratwy: D: dorośli asekurują ćwiczące dzieci, DZ: dziecko klęczy na złożonym kocyku, R: odpychając się rękoma, dziecko porusza się samodzielnie po podłodze, jeśli ktoś ma problem aby samodzielnie ćw. dorosły delikatnie popycha, chwytając delikatnie za barki lub biodra, dziecko może również leżeć na brzuchu.

Wyspy: D: dorośli rozkładają na podłodze kilka kocyków w odległości 1-2 metrów od siebie, DZ: dziecko siedzi na jednym z koców, R: dwoje dorosłych podtrzymuje dziecko za ramiona, pomaga mu wskoczyć na koc leżący obok.

Obręcze: D: dorośli ze zrolowanych koców tworzą obręcze, łącząc każdy koc dwoma jego końcami, DZ: dzieci ustawiają się z jednej strony obręczy, R: dzieci przechodzą przez trzymane nisko nad podłoga obręcze.

Foczki: D: dorośli rozkładają kilka koców na podłodze, DZ: dzieci kładą się na brzegach koców (każde dziecko na jednym kocu) tak, aby ramiona wystawały poza koc, R: dorośli zwijają dzieci w koce i kładą je na brzuszkach. Dzieci poruszają się po sali jak foczki- polegając tylko na sile własnych rąk, a następnie dorośli ciągną je za zawinięte stopy po podłodze.

Zabawy z chustą:

Kto jest kim: D i DZ: każdy uczestnik zajęć, stojąc trzyma za uchwyt chusty, R: wszyscy jednocześnie podnoszą chustę do góry, a następnie opuszcza ją na wysokość pasa. Ćw. widzą się raz pod i raz nad chustą, pozdrawiając się dowolnym okrzykiem lub przedstawiają się, wypowiadając swoje imię.

Kogo brakuje: D i DZ: wszyscy stoją w kręgu, z zamkniętym oczami, trzymając chustę na wysokości pasa, R: prowadzący wybiera jedną osobę, która wchodzi pod chustę. Następnie wszyscy otwierają oczy i próbują odgadnąć, kogo brakuje.

Sałatka cyfr: D i DZ: wszyscy stoją w kręgu, trzymając chustę za uchwyty, prowadzący przydziela ćwiczącym numery po dwa z każdego. R: osoba prowadząca wypowiada głośno hasła np: „jedynki” przebiegają pod chustą, zmieniając się miejscami.

Na karuzeli: D: dorośli stoją dookoła rozłożonej chusty, trzymając ją za uchwyty; DZ: 2-3 dzieci siedzi na środku chusty, R: dorośli poruszają się w jedną stronę, kręcąc chustą: początkowo wolno, potem coraz szybciej, a wreszcie bardzo szybko. Dzieci starają się ytrzyma równowagę, balansując swoim ciałem.

Gonimy kolory: D i Dz: wszyscy uczestnicy zabawy siedzą dookoła rozłożonej na podłodze chusty, R: prowadzący zajęcia zapowiada odliczanie np. do trzech i pada jakiś kolor, dzieci siedzące przy pasie tego koloru przebiegają dwa razy wokół niej i starają się jak najszybciej wrócić na swoje miejsce.

Tunel: D: 2 osoby stoją naprzeciwko siebie na krawędziach chusty, wolne jej krańce, łączą u góry, tworząc tunel, DZ: ustawiają się z jednej strony, R: dzieci przeczołgują się lub przechodzą na czworakach przez tunel, można regulować wysokość tunelu.

Rekiny: D: dorośli” rybacy” siedzą za plecami dzieci, ale ich nie trzymają, DZ: „ryby” siedzą w kręgu do pasa przykryte chustą, jedna osoba jest rekinem i wchodzi pod chustę, R: dzieci falują chustą ponad rekinem, który próbuje wciągnąć je pod spód za nogi. Każde dziecko wciągnięte staje się rekinem, zabawa kończy się gdy wszystkie dzieci zostaną złapane przez rekiny.

Bilard: D: dorośli asekurują ćwiczące dzieci, DZ: dzieci trzymają chustę na której leży piłeczka, R: dzieci wachlujące chustą starają się umieścić piłkę w otworze znajdującym się pośrodku.

Ania do Basi: D: dorośli asekurują ćwiczące dzieci, DZ: dzieci siedzą na kolorowych pasach chusty, jedno z nich trzyma piłkę, R: dzieci rzucają do siebie piłkę, wymawiając swoje imię oraz osoby do której piłka jest adresowana np.: Ania do Basi, Basia do Tomka.

Przykłady gier i zabaw dydaktycznych do wykorzystania w pracy z dziećmi w zespołach edukacyjno-terapeutycznych.

Zamknij oczy, otwórz uszy.
Jedna grupa dzieci, siedząc przy stole zamyka oczy i opuszcza głowy tak, by nic nie widzieć. Druga grupa bawi się przedmiotami wydającymi różne dźwięki. Może to być: darcie papieru, cięcie nożycami, dźwięki instrumentów muzycznych. Zadaniem zgadujących jest rozpoznanie dźwięków.

Kto szybciej znajdzie?
Dwojgu dzieciom zawiązujemy oczy. Upuszczamy na podłogę przedmiot, wydający głośny, charakterystyczny dźwięk. Zadaniem odgadujących jest jak najszybsze znalezienie tego przedmiotu na podstawie kierunku dźwięku.

Wędrująca maskotka.
Dzieci tworzą koło i podają sobie kolejno z rąk do rąk jakąś maskotkę. Nauczyciel gra na instrumencie lub włącza muzykę. W pewnym momencie przerywa grę i dziecko, u którego znajdowała się maskotka, wychodzi z koła.

Widzę coś, czego ty nie widzisz.
Nauczyciel mówi - widzę coś, czego ty nie widzisz, to coś jest czerwone. Co to jest? Musi to być przedmiot dobrze widoczny dla wszystkich. Dziecko, które odgadnie, zadaje następne pytanie.

Kolor, który znikł.
Nauczyciel umieszcza na tablicy jednakowe obrazki w różnych kolorach. Dzieci zamykają oczy i opuszczają głowy, a nauczyciel chowa jeden obrazek. Zadaniem dzieci jest odgadnąć, którego koloru brakuje.

Znajdź swoją parę.
Dzieci ustawiają się w dwóch kołach jednakowo licznych. Mają różnokolorowe chusteczki. Po dwie chusteczki są w tym samym kolorze, ale każda w innym kole. Chodząc dookoła, dzieci śpiewają rytmiczną piosenkę. Po jej zakończeniu nauczyciel woła: Znajdź swoją parę. Każde dziecko dobiera parę zgodnie z kolorem chusteczki.


Literatura:
1. M. Bogdanowicz, A. Kasica „Ruch rozwijający dla wszystkich. Efektywność metody Weroniki Sherborne” Gdańsk 2003r. Wydawnictwo Harmonia
2. M. Bogdanowicz, B. Kisiel, M. Przasnyska „Metoda Weronika Sherborn w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka” Warszawa WSiP
3. H. Bruno - Nowakowa, I. Polkowska „Zajęcia pozalekcyjne z dziećmi upośledzonymi umysłowo w stopniu lekkim”, WSiP, Warszawa 1982r.
4. A. Z. Wiechowie „Poradnik dla wychowawców świetlic szkolnych”, WSiP, Warszawa 1986r.
5. I. Polkowska „ Praca rewalidacyjna z dziećmi upośledzonymi umysłowo w szkole życia”, WSiP, Warszawa 1994r.
6. G. Kaplica „Rozrywki umysłowe w nauczaniu początkowym”, WSiP, Warszawa 1990r.