Bezpieczny przedszkolak - program własny z zakresu edukacji zdrowotnej

Przedszkole Gminne nr 1 w Kłobucku

Program własny

Z zakresu edukacji zdrowotnej

„Bezpieczny przedszkolak”

Urszula Wosińska

Kwiecień 2012

Wstęp

Celem wychowania przedszkolnego jest wspomaganie
i ukierunkowywanie rozwoju dziecka zgodnie z jego wrodzonym potencjałem i z jego możliwościami rozwojowymi w relacjach ze środowiskiem społeczno-kulturowym i przyrodniczym.
Zadaniem przedszkola, jako pierwszej instytucji z którą styka się dziecko, jest zapewnienie mu najważniejszej z potrzeb – potrzeby bezpieczeństwa. Dla rodzica, który zostawia dziecko w przedszkolu najważniejsze jest poczucie bezpieczeństwa o własne dziecko. Rodzice oczekują by przedszkole poprzez zabawę uczyło zachowań bezpiecznych, uświadamiało dzieci jak radzić sobie w sytuacjach zagrożenia, bezpiecznie funkcjonowało w placówce.. Dzieci w wieku przedszkolnym nie potrafią przewidywać skutków podejmowanych działań – to cechy charakterystyczne w ich rozwoju.
Czynności zabawowe, które dzieci wykonują absorbują całkowicie ich uwagę, często wtedy nie reagują na polecenia swych rodziców czy opiekunów.
Współczesne czasy niosą ze sobą wiele zagrożeń i niebezpieczeństw. Przedszkole ma duży wpływ na kształtowanie osobowości dziecka, dlatego należy jak najwcześniej rozpocząć systematyczne działania zmierzające do uświadomienia dzieciom grożących im niebezpieczeństw. Nauczyciel powinien w sposób planowy i systematyczny organizować zabawy, zajęcia zmierzające do wykształcenia w dzieciach umiejętności i nawyków unikania zagrożeń
i radzenia sobie w sytuacjach niebezpiecznych.
Program „Bezpieczny Przedszkolak” przeznaczony jest dla dzieci
w wieku od 3 do 6 lat. Wprowadzenie i utrwalenie treści programu odbywać się będzie w ciągu całego roku szkolnego. Treści zawarte w programie „Bezpieczny Przedszkolak” są zgodne z Podstawą Programową Wychowania Przedszkolnego Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. (Dziennik Ustaw z dnia 15 stycznia 2009 r. Nr 4, poz. 17) oraz wykraczają poza nią.

Założenia programowe

1. Poznanie sposobów radzenia sobie w sytuacjach zagrożenia poprzez aktywny udział dzieci w zabawach, zajęciach i sytuacjach zorganizowanych przez nauczyciela.
2. Uświadamianie niebezpieczeństw związanych z nieprawidłowym zachowaniem się w przedszkolu, na placu zabaw, na drodze, w domu, na podwórzu w lesie.
3. Unikanie zagrożeń ze strony ludzi, zwierząt, roślin.
4. Kształtowanie umiejętności analizy i oceny przedstawionej sytuacji;
5. Praktyczne wdrażanie dzieci do rozumienia i przestrzegania podstawowych zasad ruchu drogowego, zapewnienie dzieciom kulturalnego i bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym.
6. Przestrzeganiem zasad bezpiecznego korzystania z urządzeń elektrycznych.
7. Uświadomienie dzieciom niebezpieczeństw wynikających
z nieprawidłowego zachowania się np.: zabawa zapałkami, ostrymi przedmiotami, substancjami chemicznymi, ostrymi narzędziami itd.

Cele programu:

- Nabywanie i bogacenie wiedzy na temat bezpieczeństwa.
- Kształtowanie czynnych postaw wobec bezpieczeństwa własnego i innych.
- Poznawanie sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych, niebezpiecznych oraz zapobiegania ich powstawaniu.
- Uwrażliwianie dzieci na potrzebę zachowania bezpieczeństwa w sali, na placu, w domu, na ulicy, w lesie.
- Budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym, technicznym, rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych.
- Orientowanie się w tym co jest dobre, a co złe.
- Zapoznanie z sytuacjami zagrażającymi bezpieczeństwu zdrowia i życia oraz sposobami reagowania w tych sytuacjach.
- Uczenie unikania zagrożeń.
- Wdrażanie do stosowania zasad bezpieczeństwa.
- Kształtowanie poczucia odpowiedzialności za własne postępowanie.
- Zapoznanie z przedstawicielami służb związanych z ochroną życia i zdrowia.
- Wdrażanie do bezpiecznego poruszania się na drodze.
- Kształtowanie umiejętności bezpiecznego posługiwania się narzędziami i urządzeniami codziennego użytku.
- Kształtowanie umiejętności przewidywania skutków.
- Przestrzeganie przed kontaktami z obcymi osobami.
- Kształtowanie cech asertywnego zachowania.
- Zapoznanie z numerem alarmowym.
- Zdobywanie wiedzy na temat zagrożeń wynikających z kontaktowaniem się z obcymi zwierzętami i roślinami nie wiadomego pochodzenia.

Zadania dla dziecka

- dba o bezpieczeństwo własne i innych;
- orientuje się w bezpiecznym poruszaniu się po drogach w miejscowości,
w której mieszka i w różnych sytuacjach na drodze;
- zna ogólne zasady ruchu drogowego;
- wie do czego służą pasy i sygnalizacja świetlna;
- potrafi poruszać się i przechodzić przez jezdnię;
- potrafi odczytać informacje z wybranych znaków drogowych;
- wykazuje się zdobytą wiedzą i umiejętnościami w codziennych sytuacjach;
- potrafi wezwać szybko pomoc;
- zna numer alarmowy oraz zasady jego użycia – tylko w sytuacjach koniecznych;
- wie, że ulica nie jest miejscem do zabaw;
- potrafi powiedzieć gdzie można się bezpiecznie bawić, a gdzie nie;
- przestrzega przyjętych norm zachowania;
- umie opowiedzieć dorosłym, którzy się nim zajmują, o każdym zagrożeniu, które go spotkało;
- darzy zaufaniem policjanta, strażaka i pielęgniarkę;
- wie, jak zadbać o bezpieczeństwo swoje i innych;
- rozumie zagrożenia płynące ze świata roślin, zwierząt i osób dorosłych;
- jest ostrożne w kontaktach ze zwierzętami;
- zna postawę obronną w sytuacji atakującego psa;
- wie, jakie zagrożenia wynikają z zabaw zapałkami;
- wie, jakie zagrożenia grożą ze strony urządzeń elektrycznych;
- zna zagrożenia wynikające ze spożywania nieznanych roślin (pokarmów);
- ma ograniczone zaufanie do dorosłych, szczególnie obcych;
- zachowuje ostrożność wobec obcych osób, nie wyjawia adresu zamieszkania;
- wie, że nie wolno oddalać się z obcą osobą bez zgody rodziców;
- rozumie potrzebę powiadomienia rodziców o każdym spotkaniu z nieznajomym;
- stosuje zasadę ograniczonego zaufania w stosunku do obcych osób i zwierząt:
- dostrzega zagrożenia i unika ich;
- bawi się tak by nie wyrządzić sobie krzywdy i innym;
- prawidłowo korzysta z przyborów toaletowych;
- odpowiednio zachowuję się w łazience;
- nie umieszcza obcych ciał w ustach, uszach i w nosie.

Formy realizacji

1. Zabawy tematyczne – ukazujące zjawiska w nowych barwach.
2. Współpraca z rodzicami – włączenie rodziców do działań prowadzonych w przedszkolu na rzecz bezpieczeństwa.
3. Zabawy sprawiające radość, zadowolenie i przyjemność – gromadzenie doświadczeń przez dziecko.
4. „Zabawy w teatr” scenki dramowe – krótkie epizody z zakresu bezpiecznego zachowania się na drodze, na placu, w lesie ,na ulicy, w sali zabaw.
5. Pogadanki z zaproszonymi gośćmi.
6. Wycieczki, spacery wspomagające proces przyswajania wiedzy.
7. Wiersze, piosenki, zagadki, gry, bajki, czytanie książek.
8. Pogadanki, opowiadania dające dziecku możliwość dzielenia się swoimi obserwacjami i przeżyciami.
9. Twórczość plastyczna.

Jak również współpracę z przedstawicielami instytucji i służb związanych bezpośrednio z ochroną, bezpieczeństwem życia i zdrowia.

Metody

- Metody aktywizujące – drama, techniki twórczego myślenia, mowa ciała, burza mózgów, konkursy, rozmaite techniki plastyczne np. narysuj, namaluj, pokaż.
- Metody przekazu wiedzy: rozmowa, opowiadanie, dyskusja, dialog.
- Metody oglądowe: korzystanie z makiet, plansz, obserwacja czynna i bierna.

Środki dydaktyczne

- Makiety, ilustracje, historyjki obrazkowe, książki.
- Wiersze, piosenki, krótkie scenariusze teatralne.
- Przybory i materiały plastyczne.
- Akcesoria użytku codziennego.
- Bezpośredni kontakt z przedstawicielami różnych instytucji.

Ewaluacja programu

Ewaluacja – sprawdzenie co się wydarzyło w czasie realizacji programu
i dlaczego? Czy działania zakończyły się sukcesem, czy osiągnięto wybrany cel, czy zaplanowane działania zostały wykonane. Czy dzieci wyrobiły w sobie postawę asertywności w kontaktach z nieznajomymi? Na ile te zajęcia pozwoliły nabyć umiejętność opanowania się w sytuacji stresu podczas niebezpieczeństwa?
Wykaże czy zajęcia były atrakcyjne dla dzieci?
Sposobem ewaluacji będzie obserwacja zachowania dzieci, prace dzieci, badanie opinii podczas rozmów z rodzicami, arkusz rozmowy z dzieckiem, ankieta dla rodziców, turniej wiedzy na temat bezpieczeństwa , gazetka – „Bezpieczny przedszkolak ” wystawa fotograficzna – Galeria bezpiecznego przedszkolaka.

Bibliografia

1. Podstawa Programowa Wychowania Przedszkolnego Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. (Dziennik Ustaw z dnia 15 stycznia 2009 r. Nr 4, poz. 17).
2. A. Bojakowska, A. Fiedorowicz, E. Kozłowska, M. Krawcewicz, «Razem z dzieckiem. Program wychowania przedszkolnego. Wyd. Nasza Księgarnia, 2006r.
3. J. Leśnikowska – Matusiak (red.) „Wybrane problemy bezpieczeństwa ruchu drogowego“, Warszawa 1997, ITS.
4. B. Łojewska, „W świecie przedszkolaka – program wychowania przedszkolnego“. Wyd. KOBA, Kraków 2006r.
5. L.R. Mizell, „Jak ustrzec swoje dziecko?... przed wypadkami w domu i na ulicy, porwaniem, gwałtem, molestowaniem seksualnym, utonięciem, pogryzieniem przez psa, niebezpiecznymi zabawkami“. Wyd. Cykada, Warszawa 1996r.
6. Notatki własne.

Arkusz rozmowy z dzieckiem

1. Czy można wejść na jezdnię gdy mruga zielone światło?
a)czasami
b). tak
c). nie
2. Co zrobić gdy piłka wyleci na ulicę?
a). pobiec szybko za nią
b). poprosić dorosłego, by pomógł ją odzyskać
c). poczekać gdy się zatrzyma spokojnie po nią iść
3. Jakie kolory sygnalizacji świetlnej pozwolą przejść na drugą stronę?
a). czerwony
b). zielony
c). pomarańczowy
4. Co zrobić gdy obca osoba proponuje ci słodycze?
a). poczęstuję się i podziękuję
b). ucieknę do mamy
c). nie zechcę i wrócę do mamy
5. Co zrobisz gdy starsza osoba zasłabnie?
a). zawołam mamę
b). odejdę
c). zadzwonię na policję
6. Na placu zabaw kolega spadł z huśtawki co zrobisz?
a). pobiegnę zawołać panią
b). wejdę na huśtawkę teraz moja kolej
c). pomogę mu wstać, zapytam czy wszystko dobrze
7. Kiedy schodzisz po schodach na plac zabaw to?
a).śpieszę się, muszę być pierwszy
b). trzymam się poręczy i powoli skaczę
c). patrzę pod nogi i idę ostrożnie
8. Zabawki w sali leżą na dywanie co robisz?
a). jeżdżę po nich samochodem
b). bawię się nimi a potem sprzątam
c). wołam kolegę i bawimy się w wojnę, rzucamy w siebie
9. Przy obiedzie
a). bawię się widelcem
b). jem obiad i nie rozmawiam
c). sprawdzam co robi kolega przy drugim stoliku
10. Gdy spotykam policjanta to
a). uciekam do mamy
b). rozmawiam z nim i proszę by pobawił się ze mną
c). uśmiecham się
11. Gdy zauważę uszkodzoną huśtawkę to
a). próbuję ją naprawić
b). poproszę panią by pomogła mi ją naprawić
c). mówię o tym pani i pokazuję jej uszkodzoną huśtawkę
12. Spotykasz małego jelonka co robisz?
a). głaszczesz go i przytulasz
b). prosisz dorosłą osobę, by się nim zaopiekowała
c). nie zwracasz na niego uwagi i odchodzisz
13. Jesteś na wycieczce z grupą jak się zachowujesz?
a). chcesz wszystko zwiedzać sam i oddalasz się
b). pilnujesz się i nie oddalasz od grupy
14. Jesteś na spacerze w lesie
a). próbujesz grzybów i owoców, bo są zdrowe
b). pytasz opiekuna jak się nazywa dana roślina i czy jest trująca
c). biegasz i krzyczysz
15. Spotykasz kundelka co robisz?
a). uciekasz do mamy
b). bawisz się z nim
c. pytasz mamę czy możesz się z nim pobawić
16. W łazience przedszkolnej podczas mycia rąk
a). chlapiesz kolegę
b). myjesz się i wychodzisz
c). myjesz się i potem bawisz się z tam z kolegą
17. Gdy kolega zabiera ci zabawkę to
a). odbierasz mu ją
b). płaczesz i mówisz o tym pani
c). prosisz by ci ją oddał
18. Chcesz zrobić mamie niespodziankę
a). mikserem wyrabiasz ciasto
b). sprzątasz swój pokój
c). wkładasz mięso do piekarnika i włączasz go

Ankieta dla rodziców

1. Czy Państwo pytacie swoje dziecko o czym uczy się w przedszkolu?
a) tak
b) b) nie
c) c) czasami
2. Jakimi informacjami dzieli się z Państwem dziecko po powrocie z przedszkola?
a) o zajęciach
b) o wydarzeniach (teatrzyk, uroczystość)
c) o zabawie
d) inne jakie ........................................
d) nie dzieli się żadnymi
3. Czy {państwa dziecko mówi coś o przerabianych w przedszkolu treściach z zakresu bezpieczeństwa?
a) tak
b) nie
c) czasami
d) często
4. Czy Państwa dziecko w niektórych sytuacjach wykazuje się bezpieczną postawą?
a) tak
b) nie
c) czasami
d) często
5. Czy Państwa dziecko w sytuacji trudnej, niebezpiecznej radzi sobie?
a) tak
b) nie
c) czasami
d) często
6. Czy Państwa dziecko radzi sobie w sytuacjach konfliktowych z rówieśnikami?
a) tak
b) nie
c) czasami
d) często

Dziękuję za wypełnienie ankiety