"Tyle jest spraw arcyważnych..." - analiza utworu L. Staffa pt. "Rzęsa" - scenariusz lekcji w klasie II

Cele:
uczeń
- czyta utwór na poziomie dosłownym i przenośnym,
- interpretuje utwór, uwzględniając intencję nadawcy,
- dostrzega manipulację,
- słucha ze zrozumieniem,
- odpowiada na pytania,
- analizuje, porządkuje, syntetyzuje informacje zawarte w tekście,
- dokonuje celowych operacji na tekście (zadanie dodatkowe),
- wypowiada się na temat związków między kulturą polską a innymi kręgami kulturowymi (zadanie dodatkowe),
- wyciąga wnioski.

Standardy: I. 1, 2; II.6,7,8,9.

Środki dydaktyczne: słowniczki ortograficzne, karty pracy ucznia, płyta CD

PRZEBIEG ZAJĘĆ

I. Wstęp

1. Uświadomienie celów lekcji i zapisanie tematu lekcji. Wyjaśnienie pisowni wyrazu: arcyważny.
2. Pisownia przedrostka arcy-. Wyszukanie 10 słów z przedrostkiem arcy- w słowniczku ortograficznym.
3. Funkcja przedrostka arcy-

arcyważny - .......................( wyraz bliskoznaczny)

II. Zasadnicza część lekcji

A. CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM

1. Odczytanie wiersza przez chętnego ucznia.
2. Zwrócenie uwagi na dedykację.
3. Uzasadnienie zapisu w dwóch kolumnach ( zdarzenia rozgrywają się w ciągu dwóch dni).
4. Ustalenie, kim jest podmiot liryczny w wierszu ( człowiek wstydliwy, czujący respekt przed kimś starszym, który nie potrafi bronić swojego zdania, nie umie myśleć filozoficznie, można nim z powodzeniem manipulować, ekolog, który myśli według narzuconych mu schematów, małomówny).
5. Określenie, kim jest bohater liryczny utworu (mędrzec). Opis wyglądu bohatera (zmiana przy drugim spotkaniu).
6. Uporządkowanie w kolejności chronologicznej obrazów poetyckich- na podstawie ćw. 1 ze str. 89.
.....Opis parku.
.....Pytanie nieznajomego.
.....Drugie spotkanie z mędrcem.
.....Rozmyślania o życiu.
7. Wnioskowanie z analizy utworu- uczniowie uzupełniają każdą z rozpoczętych myśli.
a) Miejscem, w którym się rozgrywa przedstawiona sytuacja, jest.......................
b) Pytanie mędrca sprawia, że...................
c) Przedstawiona w wierszu sytuacja jest pretekstem do........................

B) SŁUCHANIE ZE ZROZUMIENIEM

A. Ferency czyta wiersz L. Staffa ,,Rzęsa”(płyta CD)
1. Uczniowie wypełniają przygotowaną kartę pracy, słuchając utworu.
2. Sprawdzenie odpowiedzi udzielonych przez uczniów.

III. Podsumowanie

Swobodne wypowiedzi uczniów nt.
Bohater liryczny – mędrzec prowokuje do zastanowienia się nad swoim życiem. Co dla Ciebie jest najważniejsze w życiu?Na co szkoda Ci czasu? Jak chciałbyś żyć?

ZADANIA DODATKOWE (gdy pozostanie więcej czasu)
Które elementy świadczą o filozoficznej wymowie wiersza?
Wyszukajcie sentencję wypowiedzianą przez mędrca w utworze ,,Rzęsa”.
Słowa mędrca zostały ujęte w cudzysłów. Z jakiego powodu? ( mowa zależna). Uczniowie zamieniają mowę zależną na niezależną.

KARTA PRACY UCZNIA
1. Czym jest wysłuchany wiersz? Wybierz jedną spośród propozycji.
opowiadaniem
opisem miejsca
opisem sytuacji
wyznaniem
monologiem lirycznym zawierającym przytoczoną wypowiedź.
2. W jaki sposób osoba mówiąca w tekście ujawnia swą obecność?
bezpośrednio, używając form pierwszoosobowych
pośrednio, przez opis świata zewnętrznego
przez zwrot do adresata
wcale się nie ujawnia.
3. Jakie cechy utworu wpłynęły na to, że udzieliliście różnych odpowiedzi?
........................................
4. Odpowiedz na pytania:
Co robił podmiot liryczny, stojąc nad stawem?
........................................
Kto go zastał przy tym zajęciu?
........................................
Co powiedział ów przybysz?
........................................
Jakie uczucia wzbudziły słowa nieznajomego w osobie mówiącej?
........................................
Kto siedział nazajutrz nad stawem i co robił ów człowiek?
........................................
5. Zaproponuj inny tytuł wysłuchanego wiersza i uzasadnij swoją propozycję.
........................................