"Jesienny świat za oknem" - scenariusz zajęć świetlicowych

1. Grupa wiekowa : uczniowie klas I – III
2. Hasło tygodnia : Idzie jesień
3. Temat dnia – „Jesienny świat za oknem”
4. Cele zajęć :

Wiadomości – uczeń powinien :
- poznać różne drzewa liściaste i wygląd liści charakterystycznych dla każdego z nich,
- umieć wymienić nazwy drzew liściastych, które tracą liście na jesieni,
- umieć powiedzieć, dlaczego liście zmieniają kolory jesienią,
- wiedzieć, jakie kolory przybierają liście jesienią.

Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych – potrafi :
- nazwać drzewo, z którego pochodzi dany liść,
- wymienić nazwy drzew liściastych.

Stosowanie wiadomości w sytuacjach nowych – potrafi :
- odtworzyć charakterystyczną kolorystykę jesiennych liści w postaci witrażyka żelowego,
- odpowiedzieć na jesienne zagadki związane z tematyką bieżących i poprzednich zajęć.

Rozumie wiadomości :
- rozumie potrzebę poznania wyglądu drzew i ich liści jako elementu środowiska, w którym dziecko żyje,
- rozumie następstwa zmian pór roku i ich wpływ na przyrodę.

Cele wychowawcze :
- zachęcanie do wykorzystania wyobraźni,
- zachęcanie do poszukiwania odpowiedzi na pytania na drodze śledzenia logicznej sekwencji wydarzeń i przewidywania naturalnej konsekwencji danego faktu,
- dbanie o estetykę miejsca pracy podczas wykonywania prac plastycznych,
- kulturalne zachowanie się wobec rówieśników,
- wdrażanie dzieci do wspólnej pracy i zabawy,
- wyrabianie nawyku dzielenia się z innymi,
- wyrabianie nawyku czekania na swoją kolej.

5. Metody pracy :

słowna
- rozmowa z dziećmi,
- swobodne wypowiedzi dzieci na temat pór roku, wyglądu świata na zewnątrz,
- wymienianie nazw drzew i kolorów liści,
- odczytywanie zagadek jesiennych przez nauczyciela i wspólne poszukiwanie odpowiedzi na zagadki.

praktyczna
- losowanie karteczek z numerami zagadek,
- malowanie farbami witrażowymi - wykonywanie pracy plastycznej,
- pomoc w przyklejaniu na szyby okienne skończonych prac plastycznych.

oglądowa
- oglądanie plansz drzew i ich liści,
- podziwianie różnorodnych sposobów wykonania pracy plastycznej przez dzieci.

6.Formy pracy :

zbiorowa
- udział w odgadywaniu zagadek,
- przypomnienie nazw drzew i kolorów liści.

indywidualna
- wymyślanie koncepcji wykonania pracy plastycznej oraz użycia kolorów,
- wykonanie witrażyka – liścia lub kasztanowego ludzika.

7.Pomoce i środki dydaktyczne :
- koperty z liśćmi podpisanymi nazwą drzewa, z którego pochodzą,
- kartki z wydrukowanymi sylwetkami drzew i ich liści,
- liście z numerami od 1 do 46,
- farby żelowe „Window Color”.

8.Przebieg zajęć

1. Dzieci siadają w kręgu z nauczycielem. Nauczyciel wita dzieci.
Nawiązanie do tematu lekcji: nauczyciel zadaje pytanie: Jaką mamy porę roku? Czym się ona charakteryzuje, po czym poznajemy, że to właśnie jesień? Jakie są jesienne kolory?

Dzieci oglądają prezentowane przez nauczyciela fotografie z krajobrazami jesiennymi. Nauczyciel pyta dzieci, czy znają powiedzenie „złota polska jesień”? Pyta, co według nich oznacza to powiedzenie.

Nauczyciel zadaje pytanie: Czy ktoś wie, dlaczego na jesieni drzewa zmieniają kolory liści? Na koniec swobodnych wypowiedzi dzieci nauczyciel systematyzuje ich wiedzę podając informację:

Czy wiesz, dlaczego jesienią liście zmieniają kolor?
Gdy przychodzi jesienne ochłodzenie, korzenie przestają dostarczać liściom składniki odżywcze, magazynując je w komórkach drewna.
Drzewa przygotowują się w ten sposób na zimę. Z powodu braku składników odżywczych liście przestają wytwarzać zielony barwnik – chlorofil, który do tej pory nada-wał im kolor. W jego miejsce pojawiają się barwniki: żółty, czerwony i pomarańczowy. To one nadają liściom tak piękne kolory jesienią.

2. Na polecenie nauczyciela wybrane dzieci zaczynają poszukiwania kopert z ukrytymi w nich liśćmi i owocami (metoda ciepło – zimno).
Na liściach widnieją nazwy drzew, z których te liście pochodzą. Po znalezieniu koperty dziecko siada w kręgu.
Dzieci odczytują nazwy drzew, a nauczyciel pokazuje kolorowe plansze z sylwetką drzewa na odwrocie. Na koniec prosi dzieci, aby wymieniły poznane drzewa.

3. Nauczyciel rozsypuje na podłodze liście z numerem zagadki. Dzieci losują liście i podają numer zagadki. Nauczyciel czyta zagadkę, dzieci wspólnie odpowiadają.

4. Nauczyciel rozdaje złożone karteczki, które na polecenie nauczyciela dzieci rozwijają naraz. Na karteczkach są symbole – albo liścia albo kasztanowego ludzika (tym samym nauczyciel dokonuje selekcji, w której nikt nie jest poszkodowany) - wybiera kilka osób, które mają zdolności plastyczne. Te dzieci pomogą w malowaniu liści – witraży.
Reszta dzieci, która otrzymała karteczkę z symbolem kasztanowego ludzika, udaje się na oddzielny stolik i tam z pomocą nauczyciela wspomagającego wykonuje ludziki i zwierzątka z kasztanów.

Nauczyciel pomaga dzieciom zrobić dziurki na patyczki, podpowiada także pomysły, jak można wykorzystać kasztany (np. przeciąć na pół, aby powstały „stopy”, podłużny kasztan wykorzystać na tułów).

Druga grupa z nauczycielem prowadzącym wykonuje witraże z farb żelowych posługując się gotowym konturem różnych liści.

Na koniec dzieci komponują wystawę gotowych ludzików, a po wyschnięciu farb żelowych przyklejają witrażyki na szyby.
Po skończonych zajęciach dzieci porządkują stanowiska pracy.

4. Zakończenie i pożegnanie uczniów.

Co się udało:
-dzieci potrafią wymienić nazwy drzew liściastych, które poznali na zajęciach;
-dzieci znają drzewa dotychczas niektórym nieznane (np. dwa gatunki dębu, których liście widzieli na zajęciach);
-dzieci znają aktualną porę roku, wiedzą, jak wygląda jesienna przyroda;
-dzieci potrafią wyjaśnić, dlaczego liście zmieniają kolor i wiedzą, jakie kolory są najbardziej charakterystyczne dla jesieni;
-dzieci potrafią współdziałać w zabawie i w wykonaniu zadań, dzielić się materiałami i narzędziami pracy;
-dzieci potrafią działać w sposób kulturalny i szanując drugą osobę;
-dzieci potrafią wykonać ludzika lub zwierzątko z wykorzystaniem kasztanów i patyczków/zapałek,
-dzieci potrafią posługiwać się farbami żelowymi do szyb, tak aby witrażyk nimi wykonany był estetycznie wykonany, a zarazem dał się łatwo przyklejać (chodzi o równą warstwę farby określonej grubości oraz o odpowiednie łączenie barw)