"Sprawiedliwość" Jana Twardowskiego - scenariusz lekcji języka polskiego

Temat lekcji: Poetyckie rozważania o sprawiedliwości - wiersz Jana Twardowskiego.

Treści nauczania:
- analiza i interpretacja wiersza;
- wskazywanie środków poetyckich i ich funkcji;
- paradoks.

Cele:
Uczeń
- czyta ze zrozumieniem tekst poetycki;
- dzieli się swoimi refleksjami na temat sprawiedliwości;
- porównuje swoje refleksje ze sformułowaniami obecnymi w wierszu;
- zna pojęcie "paradoks";
- wskazuje związki frazeologiczne związane ze słowem sprawiedliwość.

Metody pracy:
- rozmowa kierunkowana;
- praca w grupach ze słownikiem.

Przebieg lekcji:
I Wprowadzenie
1. Na początku informujemy uczniów, że przygotowaliśmy dla nich niespodziankę - słodki poczęstunek. Jednocześnie prosimy, żeby powstrzymali się z konsumpcją do przerwy. Rozdajemy uczniom różne cukierki, dbając o to, żeby podział był jak najbardziej nierówny. Jeden uczeń otrzymuje kilka cukierków, inny tylko jednego, jeszcze inny nic nie dostaje. Z pewnością uczniowie bardzo szybko zaprotestują, twierdząc, że podział jest niesprawiedliwy. Pytamy ich wówczas, jak powinniśmy podzielić cukierki, by było sprawiedliwie. Na podstawie ich odpowiedzi zapisujemy na tablicy definicję sprawiedliwości:
Sprawiedliwość oznacza, że każdy dostaje to samo i tyle samo.
2. Prowadzimy ćwiczenia leksykalne z użyciem słowa sprawiedliwość. Uczniowie pracują w grupach ze słownikami. Powstaje notatka, np.:
sprawiedliwość – uczciwość – prawość
kierować się sprawiedliwością, spać snem sprawiedliwego
oddać się w ręce sprawiedliwości, sprawiedliwości stało się zadość, wymierzyć sprawiedliwość.
II Prezentacja materiału
1. Czytamy wiersz Jana Twardowskiego. Podajemy temat lekcji. 2. Rozmawiamy z uczniami o tym, jak postać mówiąca postrzega sprawiedliwość. Uczniowie porównują swoje sądy na temat sprawiedliwości ze sformułowaniami na jej temat zawartymi w wierszu. Podkreślamy, że podmiot liryczny odrzuca potoczne znaczenie pojęcia sprawiedliwość kojarzone z równością.
3. Wprowadzamy lub przypominamy pojęcie paradoksu. Uczniowie wskazują paradoksalne sformułowania ("Dziękuję Ci, że sprawiedliwość Twoja jest nierównością").
III Podsumowanie
1. Wspólne redagowanie notatki - wniosków z analizy wiersza, np.:
Sprawiedliwy Stwórca obdarzył swymi darami wszystkich, ale nie każdego jednakowo. Każdy dostał tyle, ile powinien. Mając różne dary, możemy się nimi dzielić i wymieniać z innymi. Każdy człowiek ma coś, czym może obdarować drugiego, dlatego każdy jest komuś potrzebny. Dzięki temu świat jest różnorodny, a jednocześnie tworzy harmonijną całość.
2 Lekcję możemy zakończyć odtworzeniem muzycznej interpretacji wiersza z płyty "Tie break" Jorgosa Skoliasa.
Zadanie domowe: "Nierówni potrzebują siebie". Napisz, jakim darem ty możesz dzielić się z innymi.