Projekt edukacyjny
z obszaru edukacji przyrodniczej
„Las moim przyjacielem”
autor: Gabriela Bobel
WSTĘP
Okres przedszkolny w życiu dziecka to czas kształtowania się zalążków właściwych postaw i przekonań. Zadaniem edukacji jest kształtowanie postaw proekologicznych i przekonanie,że człowiek nie tylko niszczy przyrodę,ale także może ją uratować, kształtowanie mądrego i umiejętnego współżycia człowieka z przyrodą, rozwijanie poczucia troski o obecną ale i przyszłą jakość życia na ziemi.
Przedszkole, w którym pracuję położone jest w otoczeniu lasów, zatem mamy ułatwiony bezpośredni kontakt z przyrodą. Spacerując w okolicach przedszkola, zwróciłam uwagę na dużą ilość śmieci pokrywających obrzeża lasu jak i polankę, na której lubimy z dziećmi się bawić podczas spacerów i wycieczek. Również droga, która prowadzi na skróty do pobliskiej szkoły i osiedla jest zaśmiecana przez idących tędy- zarówno dorosłych jak i
dzieci Stąd powstał pomysł na zrealizowanie projektu „Las moim przyjacielem”.
PROJEKT
Temat projektu powstał głównie jako potrzeba zasygnalizowania dzieciom jak i ich rodzicom potrzeby dbania o las. Projekt dostosowany jest do potrzeb i możliwości emocjonalnych, intelektualnych i rozwojowych dzieci. Daje im możliwość wszechstronnego poznania poprzez doświadczenie i osobiste przeżycia realizowanych zagadnień. Proponuję w nim różnorodną działalność: spacery i wycieczki, wiersze i piosenki, działalność plastyczno-konstrukcyjną, spotkanie z leśnikiem, pogadanki, rozwiązywanie problemów,konkurs
Zanim zapoznamy dziecko ze skutkami niewłaściwego gospodarowania człowieka na ziemi, powinniśmy uczyć je dostrzegać piękno otaczającej nas przyrody, podziwiać to piękno i cieszyć się nim. Dlatego jednym z przedsięwzięć w projekcie jest wycieczka do Ośrodka Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Kliniskach. Chciałam przez te wyprawę pokazać dzieciom jak piękne i bogate jest środowisko leśne i jak można w nim miło spędzać czas.
Wprowadzenie książeczki z przygodami Pepa- ludzika strażnika lasu było bardzo dobrą metodą na utrwalanie wiadomości dzieci a własnoręczne posadzenie drzewa w przedszkolnym ogrodzie było wielkim przeżyciem.
Mam nadzieję, ze moje działania zaowocują w przyszłości a umiejętności jakie nabędą dzieci teraz, zostaną przez nie wykorzystane w późniejszym czasie.
GŁÓWNE ZAŁOŻENIA PROJEKTU
•Kształtowanie umiejętności mądrego i odpowiedzialnego współżycia z przyrodą;
•Podejmowanie działań służących propagowaniu prawidłowego zachowania w lesie;
•Zdobycie wiedzy na temat znaczenia środowiska przyrodniczego;
•Uwrażliwienie dzieci na stan środowiska leśnego w najbliższej okolicy.
CELE PROJEKTU
Dziecko:
•Zna znaczenie lasu dla przyrody.
•Wie, co jest zagrożeniem dla lasu.
•Umie zapobiegać zagrożeniom dla lasu.
•Potrafi odpowiednio zachowywać się w lesie.
•Rozróżnia pozytywne i negatywne skutki działalności człowieka.
•Wykorzystuje materiały odpadowe w pracach plastycznych.
•Opiekuje się posadzonym przez siebie drzewkiem.
•Rozwiązuje zagadki o lesie.
•Formułuje pytania i odpowiedzi.
•Uważnie słucha cudzej wypowiedzi.
•Przestrzega umów dotyczących zasad bezpieczeństwa w trakcie wycieczki.
•Dokonuje wnikliwej obserwacji.
•Wykonuje prace plastyczne, projektuje stroje.
POMOCE- MATERIAŁY DYDAKTYCZNE
Teksty wierszy i piosenek, podkłady muzyczne do piosenek, materiał odpadowy i materiały do prac plastycznych, obrazki związane z lasem, karty pracy, scenariusz konkursu dla dzieci, sadzonki drzew i krzewów, zaproszenie dla rodziców na imprezę sadzenia drzewek, narzędzia do prac porządkowych, fiszki do zaznaczenia drzewek, odznaka „Przyjaciel lasu”.
REALIZACJA PROJEKTU
Krok 1 Przedstawienie projektu dzieciom, spacer do lasu i uprzątnięcie terenu.
Krok 2 Wykonywanie zabawek z odpadka, układanie listu do leśnika.
Krok 3 Wycieczka do Ośrodka Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Kliniskach.
Krok 4 Zajęcia „Co się w lesie wydarzyło?”
Krok 5 Przygotowanie wiązanki słowno- muzycznej dla rodziców i dzieci z przedszkola.
Krok 6 Poznawanie przygód strażnika lasu PEPO, malowanie plakatów.
Krok 7 Przygotowanie terenu do posadzenia drzewek.
Krok 8 Spotkanie z leśnikiem, pogadanka na temat zachowania się w lesie, pokaz sposobu sadzenia drzewek.
Krok 9 Sadzenie drzewek przez dzieci i rodziców.
Krok10 Konkurs dla dzieci pod hasłem „Znam las”. SPOSOBY REALIZACJI
KROK 1
W nawiązaniu do tematu przypomniałam dzieciom ich wrażenia z ostatniego spaceru do lasu, kiedy to same zwróciły uwagę na śmieci leżące w miejscach, w których nie powinno ich być. Dzieci z przejęciem opowiadały jak były świadkami niewłaściwego zachowania niektórych dorosłych i młodzieży. przedstawiłam im wtedy pomysł przystąpienia do projektu. Dzieci z chęcią postanowiły działać. Na drugi dzień przyniosły do przedszkola gumowe rękawiczki, pani intendentka wyposażyła nas w worki do śmieci i wyruszyliśmy do lasu w okolice przedszkola. Przed wyjściem zawarliśmy umowy dotyczące bezpieczeństwa i zachowywania się w lesie oraz przypomnieliśmy zasady segregowania śmieci, które dzieci poznały już wcześniej. Wszyscy ochoczo zabraliśmy się do pracy a na efekty nie trzeba było długo czekać. Dzieci podjęły też postanowienie, że będą zwracały uwagę tym, których „przyłapią” na zaśmiecaniu środowiska.
KROK 2
Ciekawym doświadczeniem było dla dzieci wykonywanie zabawek z odpadka. Wcześniej zgromadziłam różne materiały odpadowe, które dzieci starannie posegregowały a następnie odbyła się dyskusja- co można by było z nich zrobić? Padały różne propozycje a najwięcej głosów było za wyrzuceniem do kosza. Niektóre dzieci wpadły jednak na pomysł wykorzystania butelek, kartoników czy styropianowych tacek do zrobienia różnych fajnych rzeczy. Udostępniłam więc dzieciom materiały plastyczne i wyczarowaliśmy wspólnie różne grzechotki, statki, ludziki, czapki itp. W trakcie pracy nuciliśmy piosenki poznawane wcześniej np. „Leśne duszki”, „Ziemia wyspa zielona”. Na koniec dnia rodzice mogli podziwiać piękna wystawkę w szatni. . Kolejnym krokiem było układanie listu do leśnika z prośbą o drzewka. Bawiąc się na placu przedszkolnym w upalne dni dzieciom brakuje troszkę osłony od słońca, dlatego napisaliśmy list do najbliższego nadleśnictwa, w którym prosimy o drzewka i obiecujemy, iż będziemy się nimi opiekować.
KROK 3
Chcąc ukazać dzieciom piękno lasu zorganizowałam wycieczkę do Ośrodka Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Nadleśnictwie Kliniska. Dzieci były bardzo podekscytowane wyprawą, gdyż nigdy nie podróżowaliśmy wspólnie koleją. Do pomocy zaangażowałam rodziców i koleżankę z grupy. Dzień był pełen wrażeń, najpierw podróżowaliśmy autobusem komunikacji miejskiej, potem pociągiem a do nadleśnictwa doszliśmy pieszo przez piękne tereny leśne. Po drodze mogliśmy oddychać świeżym powietrzem, rozkoszować się śpiewem ptaków i porównywać okolice z terenem wokół naszego osiedla. Na miejscu uczestniczyliśmy w zajęciu przyrodniczym pt.„Co kryje las?”. Pod kierunkiem przyrodnika leśnika dzieci przebyły trasę od ośrodka przez las poznając liczne gatunki drzew, kwiatów i innej flory i fauny leśnej. Pani przewodnik opowiadała dzieciom o życiu zwierząt leśnych m.in. dzików (dzieci oglądały ich legowiska i miejsca kąpieli), obserwowały wiewiórki i mrówki. Podpatrywały również ptaki, wsłuchiwały się w ich śpiew, były bardzo aktywne i zadawały wiele pytań. Leśną ścieżką leśną wróciły do ośrodka na herbatkę i smacznego rogalika- a apetyty dopisywały!
Po posiłku obejrzały jeszcze okazjonalną wystawę przyrodniczą dotyczącą zwierząt, owadów i roślin.
Następnie dzieci zapoznane zostały z mapa ścieżki edukacyjnej – rozpoznawały umieszczone tam znaki i symbole. Potem bawiły się na placu zabaw na terenie ośrodka: układały obrazki z materiału przyrodniczego, rysowały za pomocą szyszek, mchów, trawy i patyczków.
Na pamiątkę spotkania dzieci otrzymały prezenty w postaci zakładek do książek. W zamian odwdzięczyły się pięknymi obrazkami z materiału przyrodniczego wykonanymi w przedszkolu. Przekazały też nasz list z prośbą o sadzonki krzewów i drzew. Wycieczka sprawiła wszystkim ogromną przyjemność a jednocześnie zawierała elementy wychowawcze oraz treści rozwijające zamiłowanie do przyrody. Podczas zajęć w przedszkolu często wspominaliśmy i odwoływaliśmy się do wrażeń z tej wyprawy.
KROK 4
Wrażenia z wycieczki odbiły się szerokim echem w przedszkolu. Dzieci z przejęciem opowiadały wrażenia z wycieczki. aby utrwalić wiadomości zorganizowałam zajęcie pod hasłem „Co się w lesie wydarzyło?”. Podczas zajęcia zastosowałam metodę samodzielnych doświadczeń oraz dramę. dzieci odgrywały role zwierząt i roślin i wczuwały się w ich myśli po wycieczce dzieci do lasu, po której las został zadeptany, zaśmiecony i było w nim mnóstwo hałasu.
Dzieci nauczyły się i utrwaliły znane im już zasady zachowywania się w lesie na zasadzie burzy mózgów, dyskusji i wyciągania wniosków. Udostępniłam też dzieciom albumy o przyrodzie, rezerwatach. Dzieci były zachwycone pięknem przedstawionej tam przyrody.
KROK 5
Propagując ideę ochrony lasu przed negatywnymi skutkami działalności człowieka zorganizowaliśmy z dziećmi przedstawienie- wiązankę słowno muzyczną pod hasłem „Żyj z przyrodą w zgodzie”. Na imprezę zaprosiliśmy dzieci z całego przedszkola i rodziców. Występy poprzedzone były długimi przygotowaniami: uczyliśmy się wierszy i piosenek, przygotowaliśmy z rodzicami dekorację, stroje, zaproszenia, nagrody.
Po przedstawieniu dzieci z innych grup odpowiadały na pytania zadawane przez dzieci z mojej grupy. Za prawidłową odpowiedź otrzymywały w nagrodę ludzika z szyszki.
KROK 6
Kontynuując ideę ochrony lasów kolejne dni poświęciliśmy na tworzenie plakatów na temat „Las naszym przyjacielem – chrońmy go”. Dzieci w grupach malowały, wycinały, wydzierały, wyklejały i powstało sześć dużych plakatów, które rozwiesiliśmy w przedszkolnej szatni.Wcześniej przypomnieliśmy sobie jakie zagrożenia cywilizacyjne niszczą ekosystem leśny?, jak działalność człowieka może wpłynąć na ochronę lasów?, co najbardziej przeszkadza zwierzętom w lesie?, jakie są najczęstsze przyczyny pożarów w lesie?, itp.
Wspaniałą pomocą w utrwalaniu wiedzy dzieci na temat lasu była książeczka- kolorowanka. Na dwudziestu stronach przedstawiona jest wycieczka dwójki dzieci do lasu w celu odwiedzenia znajomego Pepo. Jest to świerkowy ludek, który jest strażnikiem przyrody i opowiada dzieciom, co się dzieje w lesie przez rok. Książeczka w przystępny dzieciom sposób zapoznaje je z wydarzeniami w lesie, obrazki są zrozumiałe i czytelne. Codziennie poznawaliśmy przygody strażnika a dzieci kolorowały kolejne strony książeczki.
KROK 7
Przyszła odpowiedź na nasz list! Otrzymaliśmy ponad sto sadzonek różnych drzewek i krzewów. W ten sposób każde dziecko w naszym przedszkolu mogło posadzić własne drzewko. Rozpoczęliśmy przygotowania do sadzenia. Po konsultacji z panią dyrektor wyznaczyliśmy teren do sadzonek. Na drugi dzień rodzice przynieśli grabie i szpadle, dzieci z ich pomocą przygotowywały teren grabiąc i zaznaczając palikami, gdzie będzie ich drzewko. W przedszkolu każde dziecko otrzymało pasek kartonu, na którym rysowało swój znaczek a rodzic wpisywał imię i nazwisko- pasek miał posłużyć do oznaczenia drzewka. Paski zostały też zalaminowane. Wszystko było gotowe, należało jeszcze wiedzieć, w jaki sposób sadzić rośliny i co robić, aby dobrze rosły. Czekaliśmy też z niecierpliwością na sadzonki.
KROK 8
Nadszedł oczekiwany dzień, po południu przyjechał samochód z sadzonkami. Na zaproszenie dzieci przybył też pracownik Straży Leśnej z Nadleśnictwa Kliniska. W ogrodzie przedszkolnym zgromadziły się dzieci i rodzice z całego przedszkola. Pan Hubert opowiedział dzieciom o swojej pracy, przypomniał (na zasadzie pytań i odpowiedzi dzieci) zasady zachowywania się w lesie i do czego las służy a następnie pokazał, jak prawidłowo należy sadzić drzewa. Przywiózł tez ze sobą specjalny przyrząd do nasadzeń w lesie dla zaciekawienia dzieci. Na koniec wszyscy złożyli obietnicę, ze zawsze będą pamiętać o prawidłowym zachowaniu w lesie i opiekować się posadzonym drzewem.
KROK 9
Po instrukcji udzielonej przez leśnika wszyscy ochoczo zabrali się do pracy. Każdy rodzic ze swoim dzieckiem otrzymał sadzonkę, która starał się jak najlepiej posadzić a dzieci miały radość z podlewania. Następnie dzieci zawiesiły fiszki zaznaczając swoje drzewko. Dzieci były bardzo przejęte, zwłaszcza, ze niektóre mogły jeszcze posadzić krzewinki przy ogrodzeniu.
Potem zorganizowaliśmy ognisko pod nadzorem pana woźnego, który czuwał nad bezpieczeństwem podczas rozpalania i gaszenia. Wszyscy piekli kiełbaski przy śpiewie popularnych piosenek ogniskowych. Dzieci co chwilkę biegały i oglądały swoje drzewko. Na drugi dzień dzieci przed wejściem do przedszkola sprawdzały czy pamiętają, gdzie posadziły swoją roślinkę, porównywały jej wielkość z innymi.
KROK 10
Na zakończenie projektu zorganizowałam w grupie zgaduj-zgadulę pod hasłem „Znam las”. Dzieci w grupach i indywidualnie odpowiadały na pytania, rozwiązywały zagadki, brały udział w zabawie „Prawda czy fałsz?”, wypełniały karty pracy. Wykazały się przy tym wspaniałą wiedza i pamięcią. Na zakończenie wszystkie dzieci otrzymały odznakę „Przyjaciel lasu”.