Nie straszna nam czwarta klasa - program adaptacyjny dla klas trzecich

PROGRAM ADAPTACYJNY
DLA UCZNIÓW KLAS TRZECICH

„NIE STRASZNA NAM
CZWARTA KLASA”

Autorzy projektu:
Agnieszka Zielińska
Monika Sztuczka

Spis treści

1. Wstęp
2. Charakterystyka programu
3. Obszary działań
A. Relacje nauczyciel wychowawca – wychowankowie
B. Relacje nauczyciele poszczególnych przedmiotów – uczniowie
C. Relacje uczeń – uczeń
Współpraca z rodzicami
4.Harmonogram działań podejmowanych w roku szkolnym 2012/2013, 2013/2014.
5. Wykaz zadań realizowanych w roku szkolnym 2012/2013
6. Ewaluacja projektu
7. Załączniki

1. Wstęp

Przejście uczniów do II etapu edukacji jest dużym przeżyciem zarówno
dla dzieci, rodziców jak i nauczycieli. Szkoła jako instytucja i nauczyciele w niej uczący powinni dążyć do tego, żeby stworzyć dzieciom jak najlepsze warunki rozwojowe, ponieważ dzieci w wieku szkolnym wymagają szczególnej opieki
ze strony dorosłych.
Bardzo ważne w tym okresie jest stworzenie przyjaznego klimatu w szkole,
na który składają się relacje uczeń – nauczyciel, nauczyciel – rodzice, oraz tworzenie dobrego klimatu w grupie rówieśniczej.
Te wszystkie czynniki zadecydowały o podjęciu działań związanych
z przygotowaniem Programu adaptacyjnego dla uczniów klas czwartych w naszej szkole.

2. Charakterystyka programu

Program adaptacyjny opracowany został dla uczniów obecnych klas trzecich, ich rodziców i nauczycieli.
Program ten będzie realizowany od kwietnia 2013 do lutego 2014 roku podczas lekcji otwartych, oraz spotkań z uczniami i rodzicami. Ewaluacji programu dokonają autorzy programu wraz z zespołem do tego powołanym w lutym 2014 roku.

Główne cele programu to:
Cele ogólne tego programu są zgodne z założeniami podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych i zakładają:
1. Respektowanie trójpodmiotowości oddziaływań wychowawczych
i kształcących: uczeń – szkoła – dom rodzinny;
2. Kształtowanie u dziecka pozytywnego stosunku do nauki oraz rozwijanie ciekawości;
3. Poszanowanie godności dziecka; zapewnienie dziecku przyjaznych, bezpiecznych warunków do nauki i zabawy; rozwijania samodzielności oraz odpowiedzialności za siebie i najbliższe otoczenie.
4. Wdrożenie ucznia do procesu kształcenia w nauczaniu przedmiotów.
5. Obniżenie stresu związanego z rozpoczęciem nauki w klasie IV.
6. Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa i adaptacji ucznia w klasie.
7. Włączenie rodziców do współpracy w realizacje programu.

Realizacja programu przewidziana jest w czterech obszarach:
A. Relacje nauczyciel wychowawca – wychowankowie
B. Relacje nauczyciele poszczególnych przedmiotów – uczniowie
C. Relacje uczeń – uczeń
D. Współpraca z rodzicami

Metody i techniki wykorzystywane w programie:

- metody czynne (oparte na działaniu i aktywności twórczej wychowanków)
- słowne
- oglądowe
- techniki: burza mózgów, odgrywanie scenek, rysunki, gry i zabawy, dyskusje, zajęcia relaksacyjno – ruchowe.

A. Relacje nauczyciel wychowawca – wychowankowie

Podstawowe zadanie dla wychowawców klas czwartych to tworzenie spoistości klasy na bazie koleżeństwa i przyjaźni. Można to osiągnąć poprzez zaspokojenie następujących potrzeb uczniów:
- przynależności do grupy, akceptacji, uznania i bezpieczeństwa;
-współudziału i współpracy w zespole klasowym, a nie współzawodnictwa.
Prowadzone zajęcia w formie dyskusji zwiększają poczucie odpowiedzialności ucznia za to co się dzieje w klasie, ożywiają kontakty oraz pozwalają rozwiązywać nurtujące klasę trudne problemy. Nauczyciel wychowawca musi kłaść duży nacisk na kształtowanie w klasie atmosfery wzajemnego szacunku
i zaufania.

Zadania dla wychowawców (klas trzecich i czwartych):

1. Zgromadzenie informacji o uczniach od wychowawcy klasy III;
2. Współorganizowanie spotkań z rodzicami;
3. Prowadzenie lekcji otwartych;
4. Oswajanie lęków związanych z przekroczeniem progu szkolnego;
5. Zapoznanie uczniów z przedmiotami w klasie czwartej oraz nauczycielami uczącymi;
6. Przedstawienie planu zajęć lekcyjnych z uwzględnieniem gabinetów;
7. Przedstawienie WSO
8. Przedstawienie zasad funkcjonowania szkoły (biblioteka, świetlica, stołówka, szatnia)
9. Wybór samorządu klasowego i określenie jego zadań;
10. Przydział dodatkowych funkcji w klasie;
11. Prawa i obowiązki ucznia;
12. Organizacja zajęć pozalekcyjnych i imprez okolicznościowych;
13. Planowanie czasu nauki, zabawy i wypoczynku;
14. Wykorzystanie sposobów radzenia sobie z sytuacjami stresogennymi;
15. Zajęcia integrujące grupę prowadzone przez wychowawcę i pedagoga
szkolnego.
16. Organizacja długich przerw na placu zabaw.

B. Relacje nauczyciele przedmiotów – uczniowie

W klasach I –III prawie wszystkiego uczył jeden nauczyciel, teraz ten jednostkowy i silny autorytet skumulowany w jednej osobie rozproszył się, przestał działać sprawczo na wyniki kształcenia i wychowania. W związku
z tym należy przygotować nauczycieli i uczniów do ich nowej roli.
Każdy z uczących po przedstawieniu swoich wymagań, metod pracy i sposobów oceniania, powinien budować pozytywne relacje nauczyciel – uczeń i uczeń
– uczeń oraz zbudować właściwą hierarchię własności.
Wprowadzenie do nauczania metod aktywizujących uczniów, zainteresowanie ich różnymi dziedzinami wiedzy oraz wspólne odkrywanie tajemnic świata
i nauki pozwoli każdemu znaleźć swoje miejsce w otaczającej rzeczywistości.

Zadania nauczyciela przedmiotowego:

1. Okres „ochronny” dla uczniów klas IV (wrzesień miesiącem łagodniejszego oceniania);
2. Zapoznanie uczniów z wymaganiami na dany przedmiot;
3. W sytuacjach problemowych zawarcie kontraktu nauczyciel – uczeń;
4. Budowanie relacji wzajemnej życzliwości, poszanowania i zaufania;
5. Indywidualizacja procesu nauczania;
6. Rozwijanie zainteresowań i zdolności uczniów;
7. Zaktywizowanie uczniów do udziału w zajęciach poza lekcyjnych
i konkursach;
8. Przestrzeganie higieny pracy na zajęciach lekcyjnych.

C. Relacje uczeń – uczeń

W klasie IV ze wzmożoną siłą pojawiają się autorytety ze środowisk rówieśniczych. Wyraźniejsze też stają się role społeczne, które istnieją w każdej grupie. Ważne jest budowanie pozytywnych relacji rówieśniczych i eliminowanie zachowań destrukcyjnych.

Działania

1. Kształtowanie pozytywnych, aprobujących relacji rówieśniczych oraz zmniejszenie postaw rywalizacyjnych;
2. Uczenie sposobów rozwiązywania konfliktów;
3. Organizacja pomocy koleżeńskiej;
4. Uczenie komunikowania swoich potrzeb oraz porozumiewania się
z otoczeniem;
5. Współpraca w wykonywaniu wspólnych zadań;
6. Organizacja imprez klasowych i szkolnych;
7. Włączenie uczniów do prac samorządu szkolnego.

D. Współpraca z rodzicami

Rodzice oczekują od szkoły zapewnienia indywidualnego rozwoju ich dziecka, atmosfery bezpieczeństwa i pobudzenia jego zdolności. Wywierają ogromny wpływ na przyswajanie przez dzieci wartości, przekonań i zachowań.
Od ich postawy zależy, jakie zachowania będą wybierały dzieci w sytuacjach trudnych i stresujących.
Nauczyciele posiadają wiedzę i umiejętności dające im możliwości wspierania rodziców procesie wychowania i przy wzajemnej współpracy można oczekiwać prawidłowego rozwoju dziecka.

Działania

1. Wsparcie rodziców poprzez spotkania indywidualne, konsultacje;
2. Zapoznanie rodziców z oferta szkoły;
3. Zebrania otwarte;
4. Przeprowadzenie diagnozy lęków i obaw związanych z przekroczeniem progu szkolnego;
5. Włączenie rodziców w organizacje imprez klasowych.

4.Harmonogram działań podejmowanych w roku szkolnym 2012/2013, 2013/2014.

kwiecień 2013
Przygotowanie prezentacji multimedialnej - oferta szkoły podstawowej
Rodzice uczniów klas trzecich
luty 2013
Przeprowadzenie rady szkoleniowej
„ Podnoszenie efektywności pracy szkoły- problemy związane z przekraczaniem progu szkolnego przez uczniów klas trzecich”
Nauczyciele przedmiotowi, wychowawcy
kwiecień 2013
Przeprowadzenie diagnozy lęków i obaw związanych
z przekroczeniem progu szkolnego
Rodzice uczniów klas trzecich
kwiecień 2013
Przygotowanie
i przeprowadzenie lekcji otwartych
Uczniowie klas trzecich
kwiecień 2013
„Zapraszamy Was”- spotkanie
z uczniami klas trzecich i ich rodzicami:
- przedstawienie oferty szkoły
- spotkanie z przyszłymi nauczycielami
- przedstawienie przygotowane przez uczniów klas IV, V, VI szkoły podstawowej
- warsztaty plastyczne dla dzieci klas III
Uczniowie klas trzecich
maj 2013
Przeprowadzenie spotkań
z rodzicami uczniów klas III szkoły podstawowej
Rodzice uczniów klas trzecich.
wrzesień 2013
Zapoznawanie uczniów z „ Dużą szkołą”
Uczniowie klas czwartych
wrzesień 2013
Zawiązywanie kontraktu klasowego, tworzenie kodeksu postępowania
Uczniowie klas czwartych
październik 2013
Przeprowadzenie ankiety skierowanej do rodziców - diagnoza problemów pojawiających się w związku
z funkcjonowaniem czwartoklasistów w nowym środowisku szkolnym,
analiza ankiet
Rodzice uczniów klas czwartych
Wrzesień/październik
Przeprowadzanie zajęć integrujących i adaptacyjnych
Uczniowie klas czwartych
Wrzesień/ styczeń
Organizacja dużych przerw
Uczniowie klas czwartych
Wrzesień/październik
Realizacja zadań wyznaczonych w planach pracy wychowawczej ze szczególnym uwzględnieniem integrowania grupy klasowej
Uczniowie klas czwartych
Styczeń/luty
Ewaluacja i podsumowanie realizacji zadań projektowych
Nauczyciele, wychowawcy

5. Wykaz zadań realizowanych w roku szkolnym 2012/2013

Zadanie 1 – luty 2013

Przeprowadzenie szkoleniowo- warsztatowej rady pedagogicznej dotyczącej łagodnego przejścia progu szkolnego – „Podnoszenie efektywności pracy szkoły- problemy związane
z przekraczaniem progu szkolnego przez uczniów klas trzecich”.
Tematyka rady:
-Wskazanie różnic rozwojowych uczniów w młodszym i starszym wieku szkolnym;
- Charakterystyka dwóch rzeczywistości szkolnych klas I i II etapu edukacyjnego;
-Możliwości wsparcia uczniów przekraczających próg szkolny;
-Wypracowanie metod i narzędzi

Zadanie 2 – kwiecień 2013

STWORZENIE PLANU LEKCJI OTWARTYCH Z UDZIAŁEM KLAS TRZECICH

Zadanie 3 – kwiecień 2013

PLAN PREZENTACJI SZKOŁY PODSTAWOWEJ REALIZOWANY 16.04.2013

1.
Przygotowanie zaproszeń dla rodziców i dzieci klas trzecich oraz zaproszonych gości
z harmonogramem spotkania
25.03- 5.04.2013
2.
Rozdanie zaproszeń rodzicom i gościom
8.04.2013
3.
Zredagowanie ankiety do rodziców dotyczącej obaw związanych
z przejściem do drugiego etapu
25.03-5.04.2013
4.
Przygotowanie ulotki informacyjnej dla rodziców
do 4.04.2013
5.
Drukowanie ulotek
8.04.2013
6.
Przygotowanie oferty zajęć rozwijających
w szkole
do 5.04.2013
7.
Przygotowanie multimedialnej prezentacji szkoły
do 11.04.2013
8.
Przedstawienie i scenografia
17.00-18.00
9.
Warsztaty plastyczne
dla uczniów klas trzecich
17.00-18.00
10.
Prezentacja oferty szkoły, nauczycieli, wychowawców, rozdanie ankiet.
Przejście do pracowni plastycznej, prezentacja prac wykonanych przez dzieci.
18.00-18.45

Zadanie 4 – czerwiec 2013

SPOTKANIE WYCHOWAWCÓW Z RODZICAMI KLAS TRZECICH

Za przeprowadzenie spotkań odpowiedzialni są wychowawcy klas trzecich

6. Ewaluacja i podsumowanie projektu.
Przeprowadzenie ankiet, wywiadów, obserwacji , analiza i wnioski.

Uwagi i wnioski

Projekt adaptacyjny realizowany w latach szkolnych 2012/2013 i 2013/2014
jest projektem otwartym.