Dziecięce liczenie i operacyjne rozumowanie - przebieg badania i wnioski

DZIECIĘCE LICZENIE I OPERACYJNE ROZUMOWANIE

Michał; 6lat i 9 miesięcy

Michał kończy edukację przedszkolną w grupie sześciolatków. Jest chłopcem pogodnym, otwartym, łatwo nawiązuje kontakty z innymi dziećmi jak i dorosłymi. Nie ma większych problemów zdrowotnych.
Chłopiec ma 5-letniego brata. Sytuacja materialna rodziców jest bardzo dobra, rodzina mieszka w domu jednorodzinnym. Oboje rodzice mają wykształcenie średnie. Ojciec jest rolnikiem, pracuje też zawodowo. Matka zajmuje się prowadzeniem domu i wychowaniem dzieci. Oboje rodzice są bardzo zaangażowani w wychowywanie dzieci, są zainteresowani ich postępami edukacyjnymi.

Przebieg badania:
1- liczenie
Michał na początku badania był bardzo pobudzony. Nie zauważył, gdy pacynka zamiast liczebników użyła innych określeń. Powiedział, że pacynka dobrze policzyła. Przy następnych próbach był bardziej skupiony i bez trudu zauważał błędy popełniane przez pacynkę, choć za każdym razem pozwalał jej doliczyć do końca, potem tłumaczył, co było nieprawidłowością.

W tej próbie dziecko reprezentuje poziom wysoki. (prawidłowy dla dziecka w przedziale koniec 6r,ż. – początek 8r.ż.)

2- gra
Michał już po pierwszej serii rzutów kostką zauważył, że jest oszukiwany. Zauważył nawet, że pacynka przełożyła kostkę zamiast rzucić: „Przegrał za nieuczciwość, bo położył zamiast rzucić.” Dokładnie tłumaczył zasady.

Poziom wysoki –właściwy dla wieku

3- ustalanie równoliczności zbiorów
Michał ocenił „na oko” że jest więcej elementów mniejszych. Po poleceniu „sprawdź,, chcę wiedzieć dokładnie”, przeliczył oba zbiory i udzielił prawidłowej odpowiedzi.
Po poleceniu „Sprawdź inaczej – ustaw w pary” i pokazaniu wzoru, prawidłowo ustawił elementy w pary i powtórzył prawidłową odpowiedź.

Poziom wysoki –właściwy dla wieku

4- dodawanie i odejmowanie
Po poleceniu „Rozdziel kamyki, żebyśmy mieli po tyle samo” Michał rozdzielił 4 – 6.
Z własnej woli przeliczył głośno swoje (2, 4, 6). Kiedy ja przeliczyłam swoje (1, 2, 3, 4) natychmiast zauważył różnicę i sam wyrównał przesuwając kamyk ze swojego zbioru do mojego.
Działania wykonywał sprawnie, obliczając w pamięci.

Poziom wysoki. –właściwy dla wieku

5- stałość ilości nieciągłych
Michał tylko przy pierwszym ułożeniu kółek przeliczył duże i małe elementy. Przy każdej zmianie ułożenia miał pewność, że jest po tyle samo. Uznał zadanie za bardzo łatwe.
Poziom operacyjny.

6- próba tworzenia konsekwentnych serii
Michał bardzo skrupulatnie porównywał długości patyczków, układał je bardzo dokładnie i całe zadanie wykonał poprawnie.

Poziom operacji konkretnych. –właściwy dla wieku

7- próba stałości masy
Przy każdym przekształceniu Michał wiedział, że w obu przypadkach plasteliny jest tyle samo.

Poziom operacji konkretnych. (poziom właściwy dla wieku)

8- próba stałości długości
Michał bardzo dokładnie ustalił jednakową długość drucików. Przy każdorazowym przekształceniu wiedział, że długość się nie zmieniła.

Poziom operacji konkretnych.(rozwój przyspieszony o 1rok 3 m-ce)

9- próba stałości objętości
Michał dokładnie ustalił jednakową ilość wody, odlewając, jak sam określił „Tylko kilka kropel”. Przy każdej zmianie ułożenia butelek wiedział, że ilość wody się nie zmienia.

Poziom operacji konkretnych.(rozwój przyspieszony o 2 lata 3 m-ce)

10- klasyfikacja
Michał bez trudu nazywał przedmioty na ilustracjach. Po usłyszeniu „trzeba zrobić porządek” sam zaczął układać kartoniki, tworząc kolekcje: do domu, do szkoły, do zabawy, do ubrania, do łazienki, do jedzenia.

Poziom kolekcji.

Michał podczas całego badania był bardzo zainteresowany tym co się dzieje, chętnie uczestniczył w zajęciach. Często z zadowoleniem powtarzał, że zadania są łatwe.
Chłopiec prawidłowo przelicza w zakresie 20 (również parami), liczy w stosunku 1 : 1, wie, że ostatni liczebnik pełni podwójną rolę(oznacza kolejny przedmiot i liczebność całego zbioru). Liczy obiekty i rozróżnia błędne liczenie od poprawnego.
Rozumie i przestrzega reguł. Zna dwie techniki przeliczania zbiorów: sprawnie i skutecznie przelicza, potrafi ustawiać w pary. Sprawnie dodaje i odejmuje w zakresie 10 w pamięci. Wie, że zmiana cech jakościowych nie ma wpływu na cechy ilościowe. Potrafi porównywać długość obiektów. Ma pełną odwracalność rozumowania. Potrafi układać elementy w konsekwentne serie, rozumie aspekt porządkowy liczby. Klasyfikuje obiekty tworząc kolekcje.
W zakresie badanych aspektów reprezentuje poziom ucznia kończącego klasę pierwszą.

Zalecenia:
Badanie w kierunku uzdolnień matematycznych. Zadbanie o indywidualne podejście do dziecka w trakcie zajęć dydaktycznych, o dodatkowe zadania, rozwijające zdolności matematyczne, uwrażliwienie nauczyciela na zagospodarowanie czasu na lekcji, tak by dziecko się nie nudziło. Udział w zajęciach dla dzieci zdolnych.