Powstawanie gleby - scenariusz zajęć

Przygotowała: Katarzyna Kubaś
Przedmiot: Przyroda
Klasa: 4
Dział programowy: Skały i gleby
Temat lekcji: Powstawanie gleby.
Cele operacyjne:
I. W zakresie informacji uczeń potrafi:
• wyjaśnia czym jest gleba i jaką rolę pełnia w przyrodzie,
• omawia proces powstawania gleby,
• rozróżnia i nazywa warstwy gleby.
II. W zakresie umiejętności uczeń potrafi:
• rysuje profile glebowe,
• porównuje poszczególne profile glebowe.
Postawy i przekonania:
• pogłębianie wiedzy ucznia,
• kształtuje proces samodzielnego myślenia i uczenia się drogą obserwacji,
• zainteresowanie ucznia glebami oraz procesem ich powstawania.
Środki dydaktyczne:
• podręcznik,
• zeszyt ćwiczeń,
• zeszyt ucznia,
• schematy profili glebowych,
• mapa gleb Polski,
• rozsypanka,
• płyta z filmem.
Formy pracy:
• praca indywidualna,
• praca z klasą.
Metody nauczania:
• pogadanka,
• pokaz,
• dyskusja.


Przebieg lekcji:
I. Faza przygotowawcza:
- powitanie uczniów, przedstawienie się,
- sprawdzenie obecności.
II. Faza realizacyjna:
- sprawdzenie zadania domowego,
- rozmowa wprowadzająca (zadanie pytań: co to jest gleba, jaką pełni rolę w przyrodzie, z jakich warstw składa się gleba),
- zapisanie nowego tematu lekcji,
- prowadzący omawia proces powstawania gleby na rysunku oraz przedstawia krótki film o tym,
- nauczyciel omawia 3 rodzaje gleb (inicjalna, brunatna/ bielicowa, czarnoziemy),
- następnie prowadzący maluje na tablicy profile glebowe w/w gleb i uczniowie przerysowują je do zeszytu, opisują warstwy,
- w dalszej części lekcji dzieci zgadują, która z gleb jest najbardziej żyzna,
- prowadzący pokazuje mapę gleb Polski i tereny najbardziej żyzne, wraz z uczniami szacują na jakich glebach leży Poznań,
- następnie zadaje pytania uczniom:
• Gdzie najczęściej zatrzymują się przenoszone przez wiatr nasiona roślin?
• Jak nazywa się najżyźniejsza warstwa gleby?
• W co wzbogacają glebę szczotki roślin i zwierząt?
• Jaką rolę w tworzeniu gleby pełni woda opadowa?
- prowadzący pokazuje rozsypankę i prosi o ułożenie w kolejności warstw,
- następnie nauczyciel podaje notatkę do zeszytu.
III. Faza podsumowująca:
- nauczyciel podsumowuje zajęcia, zadaje zadanie domowe, ocenia aktywność i zaangażowanie każdego z uczniów,
- pożegnanie uczniów.

Rozsypanka
Warstwa, w której woda deszczowa osadza substancje wypłukane z warstwy próchniczej.

Szczątki roślin i zwierząt.

Skała podłoża.

Warstwa próchnicza.