Pedagogika zabawy

Jako wieloletni nauczyciel przedszkola chciałabym przybliżyć jedna z form aktywności dzieci, jaką jest pedagogika zabawy, która rozwinęła się w latach siedemdziesiątych w Stanach Zjednoczonych.
Pedagogika zabawy to skuteczna metoda pracy i organizowania zajęć w grupie. Proponuje działania stwarzające możliwość rozwoju w atmosferze akceptacji i zaufania bez względu na wiek i umiejętności. Pozwala ona realizować w praktyce hasła szkoły humanistycznej, gdzie centralnymi postaciami staje się dziecko i nauczyciel odkrywający się we wzajemnych relacjach. Dziecko jest centralną postacią, wokół której koncentruje się życie. Nauczyciel spełnia natomiast bardzo ważną rolę- jest animatorem działań, nauczycielem wspierającym.
Aby metody zabawowe stosowana w pedagogice zabawy przyniosły jak najlepsze efekty w pracy z dziećmi należy przestrzegać następujących zasad:
- dobrowolność uczestnictwa- polega na tym że sam uczestnik decyduje o tym, czy chce wziąć udział w zajęciach. Nie jest do niczego zmuszany, a rola nauczyciela sprowadza się do roli animatora, który zachęca, zaprasza i stara się zainteresować
- wykorzystywanie zabaw do pobudzania twórczej aktywności dziecka. Na uwagę zasługuje zmiana postawy nauczyciela z pedagoga w przyjaciela, który pomaga dziecku odnaleźć własną drogę
- dokładnego określania norm czasowo przestrzennych, w których dziecko ma prawo do dokonywania własnych indywidualnych i zespołowych wyborów w ramach spontanicznej zabawy. Należy pamiętać, że dobra zabawa angażuje emocjonalnie i jednocześnie wyczerpuje dzieci
- umiejętnego zawierania umów z dziećmi dotyczących reguł postępowania w grupie w czasie realizacji określonego zadania, aby zasady: wolność i spontaniczność mogły odnieść pozytywny skutek wychowawczy.
Pedagogika zabawy fascynuje przede wszystkim, dlatego że jest atrakcyjna i niecodzienna: oferuje bogaty repertuar metod i technik aktywizujących do pracy z dziećmi. Praca tą metodą zwiększa zrozumienie, stymuluje aktywność twórczą, a także wpływa na kształtowanie postaw, akceptację, tolerancję, tworzenie pozytywnej atmosfery w grupie i wzajemnego zaufania. Dlatego ważne jest, aby proponować dzieciom wiele działań ułatwiających wejście w grupę, zabaw,,na dobry początek”, rozluźniających, relaksacyjnych a nawet terapeutycznych np. bajkoterapia.
Pedagogika zabawy oferuje duży wachlarz propozycji, które mogą ożywić, urozmaicić tradycyjne nauczanie i wychowanie. Można wyodrębnić następujące zabawy:
- zabawy ułatwiające integrację grupy
- zabawy rozluźniające, oparte o ruch, gest i taniec
- zabawy fabularyzowane dla dużych grup
- zabawy nastawione na poznanie odczuć
- zabawy dramowe
- zabawy umożliwiające samoocenę, poznanie własnej wartości
- zabawy integrujące duże grupy, umożliwiające wszystkim wspólną aktywność
Na zakończenie zadajmy sobie pytanie, czy pedagogika zabawy daje efekty w pracy z dziećmi w przedszkolu? Z pełną świadomością, jako wieloletni nauczyciel przedszkola, stosujący tę metodę w praktyce mogę powiedzieć, że przynosi ona ogromną satysfakcję dzieciom, nauczycielom oraz rodzicom. Zastosowanie tej metody pracy z dziećmi:
- kształtuje w dzieciach poczucie odpowiedzialności nie tylko za siebie, ale także za grupę
- pozwala na lepsze poznanie się w grupie /początek roku/
- kształtuje nawyk sprzątania po skończonej zabawie
- budzi szacunek dla autora twórczej działalności, jak i dla samego dzieła
- pedagogika zabawy może przyjść z pomocą podczas uroczystości przedszkolnych, w których rodzice nie są tylko biernymi widzami, lecz sami angażują się we wspólną zabawę z dziećmi
Zajęcia oparte na pedagogice zabawy dostarczają dzieciom różnorodnych przeżyć i są interesujące. Uczą wartościowego spędzania czasu w przedszkolu, które nie jest ,,przechowalnią”, lecz miejscem nauki, zabawy i wypoczynku. Dzieci uczą się poprzez doświadczenia w myśl chińskiego przysłowia:
,, Powiedz mi, a zapomnę, pokaż a zapamiętam
Pozwól mi wziąć udział, a zrozumiem”