Projekt edukacji refleksyjnej

Obecnie w zakresie wychowania przedszkolnego istnieje wiele możliwości konstruowania różnych programów wykorzystując elementy różnych koncepcji. Podczas Studiów Magisterskich zapoznałam się z koncepcją pedagogiki refleksyjnej dr Wandy Woronowicz.
Koncepcja edukacji postuluje, by jednym z oczekiwanych celów edukacji było : „wdrażanie dzieci do refleksji umożliwiającej odróżnienie dobra od zła i skłanianie się ku dobru” (W. Woronowicz, Edukacja refleksyjna, Słupsk 1997, s. 115 ).
Ponieważ pisałam pracę magisterską z tego tematu , i na podstawie przeprowadzonych badań ,wiem , że wpływa ona pozytywnie na zachowania dzieci, dlatego też stosuję koncepcję edukacji refleksyjnej w swojej pracy.
Moje zajęcia opierają się na refleksji w myśleniu i działaniu , czyli „postawie mentalnej tego , kto unika pośpiechu w ferowaniu sądów i impulsywności w działaniu” ( W. Woronowicz, Edukacja refleksyjna , s. 110 ).
Pracując w Oddziale przedszkolnym wdrażam dzieci do refleksji poprzez uczenie prawdy, wychowywanie dla dobra, kształtowanie do tworzenia piękna poprzez zasady edukacji refleksyjnej.

1. Dziecko jest człowiekiem wolnym. Każdy cel i sytuacja edukacyjna obwarowana jest wymogiem wolności dziecka.
2. Dziecko stanowi podmiot edukacji. Dziecko musi być postrzegane jako osoba odrębna wobec innych i całego świata.
W stosunku wychowawczym nauczyciel – dziecko obowiązuje partnerstwo. 3. Partnerstwo wynika z podmiotowego traktowania dziecka, opiera się na zasadzie równości ludzi.
4. Komunikacja między dzieckiem a nauczycielem dokonuje się na drodze dialogu edukacyjnego. Oznacza wspólne poszukiwanie prawdy, a głównie postaw moralnych.
5. Edukacji towarzyszy konsekwentne wdrażanie do refleksji.

Prowadzę zajęcia z dziećmi, wykorzystując własne konspekty zajęć, które oparte są o podstawę edukacji refleksyjnej, czyli wdrażanie do wartości uniwersalnych w życiu: dobro, prawda, piękno. W swojej pracy uwzględniam fakt, że każda szkoła czy przedszkole należy do określonego środowiska lokalnego, w którym kształtują się fundamentalne wzory zachowań społecznych, a wiek przedszkolny jest okresem, w którym dziecko jest najbardziej podatne na przyjmowanie wartości.
Staram się w sposób prosty, ukazywać dzieciom to, co cenne i godne pożądania, co stanowi cel ludzkich dążeń na przestrzeni dziejów – dobro, prawda, piękno, tolerancja, szacunek, czyli wartości uniwersalne, które dają nam wychowawcą podstawy jako wychowawcy do trwałego wpływania na zachowanie dziecka.
W swojej pracy kieruje się myślą wybitnego humanisty J. Korczaka: DZIECIĘCTWO JEST WARTOŚCIĄ NAJWYŻSZĄ.
Staram się, aby ta myśl była stale obecna w umysłach wszystkich dorosłych organizując zajęcia koleżeńskie, zajęcia otwarte dla rodziców, spotkania dyskusyjno- problemowe.

Efektem wdrażania dzieci do refleksji jest umiejętność formułowania własnych sądów i ocen, samodzielnego i poprawnego wnioskowania jak również akcentowania własnej osobowości poprzez odczuwanie radości i smutku, współczucia, miłości i opiekuńczości.
Dzieci miały możliwość wyrażania swoich uczuć za pomocą ekspresji słownej, muzyczno-ruchowej, plastycznej i dramatycznej. Podczas zajęć panowała bardzo miła i serdeczna atmosfera. Dzieci chętnie rozmawiały, bawiły się stawiały interesujące pytania.
Brały aktywny udział w zajęciach, które wyzwalały ciekawość i dociekliwość, uczyły uważnego słuchania partnera dialogu. Dzieci stały się bardziej otwarte i uwzględniały potrzeby drugiego człowieka, dostrzegały właściwe relacje międzyludzkie, człowieka do zwierząt i świata przyrody. Wypowiedzi dzieci są bardziej dojrzałe, zawierają więcej sądów i opinii, przejawiają motywy rodzinne, zwłaszcza opiekuńcze.
Zajęcia w ujęciu refleksyjnym wywołały pozytywny wpływ na rozwój postaw społeczno-moralnych, umożliwiły dzieciom dostrzeganie cudzych potrzeb i chęć niesienia im pomocy, oraz przewidywania niepożądanych skutków negatywnych zachowań.

Taki sposób kształtowania u dzieci osobowości stosuję również przy różnych sytuacjach: np. dokarmianie ptaków zimą ( dlaczego je dokarmiamy, co by się stało gdybyśmy tego nie robili ), konflikty dzieci w grupie (dlaczego tak zareagowałeś, co powinieneś zrobić, jak się czuje dziecko skrzywdzone, czy można rozwiązać ten problem w inny sposób) itp.
Widząc efekty mojej pracy mam ogromną satysfakcję, gdyż postrzegam wychowanie przedszkolne jako inwestowanie w przyszłość.