Integracja europejska - scenariusz lekcji

I. Temat zajęć:

Integracja europejska

II. Cele zajęć. Uczeń/ uczennica:
• zna historię powstania Unii Europejskiej,
• wymienia ojców Unii Europejskiej,
• wymienia cele działalności Unii Europejskiej,
• wymienia trzy główne obszary współpracy w Unii Europejskiej,
• wymienia najważniejsze organy Unii Europejskiej,
• wymienia ,,starych” i ,,nowych” członków Unii Europejskiej,
• omawia etapy przystępowania Polski do Unii Europejskiej.

III. Formy, metody, techniki uczenia oraz środki dydaktyczne:
1. Formy nauczania:
• praca zbiorowa (klasowa),
• praca jednostkowa.

2. Metody i techniki nauczania:
• metody podające – objaśnienie, pogadanka,
• metody aktywizujące – burza mózgów, dyskusja, debata, tabela porządkująca,
• metody programowe – praca z podręcznikiem, praca z mapą.

3. Środki dydaktyczne:
• płyta z hymnem Unii Europejskiej,
• prezentacja multimedialna ,,Integracja Europejska”,
• laptop,
• głośniki,
• karta pracy z tabelą porządkującą ,,Przebieg integracji europejskiej”,
• mapa ,,Etapy integracji europejskiej”.

IV. Bibliografia:
a) Przedmiotowo-merytoryczna:
• Dobrzycka E., Makara K., Wiedza o społeczeństwie. Podręcznik dla gimnazjum,
część 2, Gdynia 2010.
• Dubiecka A., Góralewicz Z., Piskorski P., Działam aktywnie. Wychowanie
do aktywnego udziału w życiu gospodarczym, Warszawa 2002.
b) Filozoficzna, psychologiczna, socjologiczna:
• Dambach K.E., Mobbing w szkole: jak zapobiegać przemocy grupowej, Gdańsk 2003.
• Danielewska J., Agresja u dzieci: szkoła porozumienia. Psychologia, Pedagogika, Warszawa 2002.
• Internet w psychologii, psychologia w Internecie, red. B. Aouil, K. Czerwińskiego
i D. Wosik-Kawali, Gniezno 2011.
• Kierunki rozwoju dydaktyki w dialogu i perspektywie, red. A. Karpińskiej
i W. Wróblewskiej, Warszawa 2011.
• Kunowski S., Wartości w procesie wychowania, Kraków 2003.
• Wojciszke B., Psychologia społeczna, Warszawa 2012.
• Wychowanie. Profilaktyka. Terapia. Szanse i zagrożenia, red. M. Boczkowskiej,
E. Tymoszuk, P. Zielińskiej, Kraków 2012.
c) Pedagogiczna i ogólno dydaktyczna:
• Barnes D., Nauczyciel i uczniowie. Od porozumienia się do kształcenia,
Warszawa 1988.
• Pedagogika w pokoju nauczycielskim. Literatura Pedagogiczna, red. K. Kruszewski, Warszawa 2000.
• Półturzycki J., Dydaktyka dla nauczycieli, Płock 2002.
• Słupek K., Dyscyplina w klasie. Poradnik pedagogiczny, Kraków 2010.
• Robertson J., Jak zapewnić dyscyplinę, ład i uwagę w klasie, Warszawa 1998.

V. Tok lekcji:
1. Sprawy organizacyjne:
• powitanie uczniów klasy,
• sprawdzenie listy obecności,
• sprawdzenie pracy domowej,
• uczniowie zapisują temat do zeszytów: Integracja europejska.
• wychowankowie notują do zeszytu następujące podpunkty:
a) Przyczyny i przebieg integracji europejskiej.
b) Etapy rozszerzenia Unii Europejskiej (,,nowi” i ,,starzy” członkowie Unii Europejskiej).
c) Instytucje Unii Europejskiej.
d) Historia wstępowania Polski do Unii Europejskiej.
2. Nauczyciel wprowadza uczniów do tematu, przedstawiając hymn Unii Europejskiej oraz flagę Unii Europejskiej (slajd 1).
3. Wychowawca metodą objaśnienia przekazuje najważniejsze informacje dotyczące Unii Europejskiej (slajd 2).

Unia Europejska to polityczne i gospodarcze ugrupowanie piętnastu państw europejskich, a po rozszerzeniu w dniu 1 maja 2004 roku – dwudziestu pięciu krajów Europejskich, które postanowiły ściśle ze sobą współpracować budując dobrobyt
i bezpieczeństwo, nie rezygnując przy tym z własnej niepodległości i tożsamości narodowej. Dla osiągnięcia wspólnych celów państwa te dobrowolnie przekazały Unii pewne kompetencje, tak aby realizacja tych zamierzeń była możliwa.

4. Uczniowie zastanawiają się metodą burzy mózgu, jakie są przyczyny integracji europejskiej. Następnie zgromadzone informację zapisują do zeszytu (slajd 3).
Przyczyny integracji europejskiej:
• Obawa przed wybuchem w przyszłości kolejnej wojny między państwami Europy.
• Wzrost zagrożenia ze strony komunistycznego Związku Radzieckiego
i jego sojuszników.
• Chęć szybszego zwalczenia niedostatku oraz odbudowy gospodarek zrujnowanych po II wojnie światowej.
• Dążenie państw europejskich do odzyskania dawnej pozycji na świecie, którą utraciły w wyniku II wojny światowej.

5. Nauczyciel przedstawia uczniom sylwetki ojców zjednoczonej Europy (slajd 4-9).

,,Ojcowie” zjednoczonej Europy:
• Konrad Adenauer (Niemcy),
• Robert Schuman (Francja),
• Jean Monet (Francja),
• Paul Henri Spaak (Belgia),
• Alcide de Gasperi (Włochy).

6. Nauczyciel rozdaje uczniom tabelę porządkującą ,,Przebieg integracji europejskiej”. Następnie wychowawca omawia na podstawie slajdów 10-18 przebieg integracji europejskiej, a uczniowie uzupełniają tabelą i wklejają ją do zeszytu.

slajd 10 - 18 kwietnia 1951 roku z inicjatywy jednego z ojców integracji europejskiej Roberta Schumana Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS), powstała na mocy traktatu paryskiego z 18 kwietnia 1951 roku, stała się zalążkiem przyszłej Unii Europejskiej. W skład EWWiS weszło 6 państw: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Republika Federalna Niemiec i Włochy. Obok niej na mocy traktatów rzymskich z 25 marca 1957 roku utworzono Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) oraz Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom). W ich skład weszli wszyscy członkowie EWWiS.

slajd 11 - W 1967 roku wszedł Traktat o Fuzji, na mocy którego dla trzech Wspólnot (EWWiS, EWG i Euratomu) utworzono jeden wspólny organ wykonawczy – Komisję, i jeden prawodawczy – Radę.

slajd 12 - Kolejnym etapem integracji był Układ z Schengen podpisany
w 1985 roku przez 5 państw: Francję, RFN, Belgię, Holandię i Luksemburg,
który przewidywał stopniowe znoszenie cel i kontroli paszportowych na granicach. Układ wszedł w życie w 1995 roku.

slajd 13 - W 1987 roku przyjęto Jednolity akt europejski, który wprowadził istotne zmiany do traktatów założycielskich.

slajd 14 - Akt stworzył:
• podstawy prawne dla funkcjonowania jednego z najważniejszych organów Unii Europejskiej,
• wzmocnił pozycję Parlamentu Europejskiego,
• wprowadził pojęcie rynku wewnętrznego jako strefy swobodnego przepływu: osób, usług, kapitału oraz towarów.

slajd 15 – 7 lutego 1992 roku w Maastricht podpisano traktat, na mocy którego utworzono Unię Europejską.

slajd 16 - Traktat z Maastricht określił:
• nowe formy współpracy państw członkowskich w dziedzinie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych,
• zostały potwierdzone zasady pomocniczości i solidarności,
• nastąpiło poszerzenie współpracy w zakresie przemysłu, zdrowia publicznego, kultury i edukacji,
• zwiększono kompetencje Parlamentu Europejskiego,
• stworzono obywatelstwo Unii.

slajd 17 - 26 lutego 2001 roku w Nicei podpisano Traktat Nicejski, który przygotowywał UE do kolejnego rozszerzenia. W traktacie określono między innymi iloma głosami w radzie UE
i miejscami w Parlamencie Europejskim będą dysponowali nowi członkowie.

slajd 18 - Kolejnym ważnym etapem integracji było podpisanie w Lizbonie w grudniu 2007 roku Traktatu Reformującego UE (Traktat lizboński). Traktat został przyjęty przez wszystkie państwa UE i wszedł w życie 1 grudnia 2009 roku.

Przykładowo uzupełniona tabela porządkująca ,,Przebieg integracji europejskiej”.

Data Wydarzenie
1951 Podpisanie traktatu paryskiego, na mocy którego utworzono Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (Belgia, Holandia, Luksemburg, Włochy, Francja, RFN).
1957 Podpisanie przez sześć państw tworzących EWWiS traktatów rzymskich, na mocy których utworzono Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom).
1967 Podpisanie traktatu fuzyjnego, na mocy którego nastąpiło połączenie władz wykonawczych EWWiS, EWG i Euratomu.
1985 Podpisanie Układu z Schengen przez 5 państw: Francję, RFN, Belgię, Holandię
i Luksemburg, który przewidywał stopniowe znoszenie cel i kontroli paszportowych na granicach.
1987 Przyjęto Jednolity akt europejski, który wprowadził istotne zmiany do traktatów założycielskich.
1992 W Maastricht podpisano traktat, na mocy którego utworzono Unię Europejską.
2001 W Nicei podpisano Traktat Nicejski, który przygotowywał UE do kolejnego rozszerzenia. W traktacie określono między innymi iloma głosami w radzie UE
i miejscami w Parlamencie Europejskim będą dysponowali nowi członkowie.
2007 W Lizbonie podpisano Traktatu Reformującego UE (Traktat lizboński).

7. Uczniowie zapoznają się z mapą ,,Etapy integracji europejskiej” (slajd 19, 20). Następnie wypisują do zeszytu ,,starych” (slajd 21) i ,,nowych” (slajd 22) członków Unii Europejskiej”.
slajd 21 - ,,Stare” państwa Unii Europejskiej
• 1958 – Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy, Włochy
• 1973 – Irlandia, Wielka Brytania, Dania
• 1981 – Grecja
• 1986 – Hiszpania i Portugalia
• 1990 – była Niemiecka Republika Demokratyczna
• 1995 – Austria, Finlandia, Szwecja

slajd 22 - ,,Nowe” państwa Unii Europejskiej
• 2004 – Estonia, Łotwa, Litwa, Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Słowenia, Cypr, Malta
• 2007 – Bułgaria, Rumunia
• 2013 – Chorwacja

8. Nauczyciel inicjuję z uczniami rozmowę na temat instytucji Unii Europejskiej. Uczniowie w postaci wykresy notują do zeszytu główne instytucje Unii Europejskiej (slajd 23-24) oraz organy pomocnicze Unii Europejskiej (slajd 25).

slajd 24 - Główne instytucje Unii Europejskiej
• Rada Europejska
• Rada Unii Europejskiej
• Komisja Europejska
• Parlament Europejski
• Trybunał Sprawiedliwości
• Trybunał Obrachunkowy

slajd 25 - Organy pomocnicze Unii Europejskiej
• Komitet Ekonomiczno-Społeczny
• Komitet Regionów
• Europejski Bank Centralny

9. Wychowawca podaje ciekawostki dotyczące głównych siedzib Unii Europejskich (slajd 26)

slajd 26 - Główną siedzibą Unii Europejskiej, w której znajdują się jej najważniejsze Instytucje i Urzędy jest stolica Belgii – Bruksela. Drugą siedzibą Unii Europejskiej jest Strasburg. Miasto to leży w północno-wschodniej części Francji i znajduje się w nim Parlament Europejski i Rada Europy.

10. Wychowawca podaje uczniom problem do rozwiązania ,,Jak Polska wstępowała
do Unii Europejskiej”. Uczniowie swoje pomysły zapisują na kartce, następnie konfrontują swoje pomysły ze slajdem 27 i zapisują podane informacje do zeszytu.

slajd 27 - Członkostwo w Unii Europejskiej stanowi dla Polski historyczną szansę.
Unia grupuje, bowiem kraje stabilne politycznie, należące do najwyżej rozwiniętych gospodarczo, stosujące najwyższe standardy technologiczne, ekologiczne, socjalne.

slajd 28 - W maju 1990 roku Polska przedstawiła formalny wniosek w sprawie stowarzyszenia ze Wspólnotami Europejskimi. Negocjacje trwały około roku
i zakończyły się podpisaniem 16 grudnia 1991 roku Układu Europejskiego, ustanawiającego stowarzyszenie między Rzeczypospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi.

slajd 29 - W preambule tego układu stwierdzono jednoznacznie: „Końcowym celem Polski jest członkostwo we Wspólnocie, a stowarzyszenie, zdaniem stron, pomoże Polsce osiągnąć ten cel”.

slajd 30 - W kwietniu 1994 r. Polska złożyła wniosek o członkostwo w Unii Europejskiej. W marcu 1998 r. w Brukseli rozpoczęły się negocjacje i trwały
do grudnia 2002 roku. W dniach 7-8 czerwca 2003 roku odbyło się referendum akcesyjne, w którym frekwencja wyniosła 58,8 %. Za przystąpieniem do Unii wypowiedziało się 77,5 % głosujących. Traktat wszedł w życie 1 maja 2004 roku.
1 MAJA 2004r. POLSKA WESZŁA DO UNII EUROPEJSKIEJ

11. Zadanie pracy domowej.
12. Pożegnanie uczniów.

VI. Praca domowa:
1. Naucz się wiadomości z trzech ostatnich lekcji.