Charakterystyka dziecka zakwalifikowanego na terapię pedagogiczną

I. Charakterystyka dziecka zakwalifikowanego na terapię pedagogiczną:
1. Wywiad z matką.
2. Diagnoza pedagogiczna
3. Diagnoza psychologiczna (Opinia z poradni psychologiczno-pedagogicznej).
4. Wnioski i wskazania (dołączona opinia).

I. Charakterystyka dziecka zakwalifikowanego na terapię:
Dane o dziecku
Imię: Anna
Wiek: 10 lat
Uczennica powtarza klasę III
Fizjonomia: średnia budowa ciała, raczej szczupła, miły wyraz twarzy, choć często pojawia się na niej smutek.

Wywiad z matką.
Dziewczynka najmłodsza z trojga rodzeństwa (najstarszy brat-15 lat, starsza siostra-13 lat). Ciąża matki przebiegała prawidłowo. Poród odbył się drogą naturalną, w terminie. Dziecko otrzymało 8 punktów Apg. Dziewczynka karmiona butelką. Rzadko chorowała (drobne infekcje). Zaczęła mówić w 3 roku życia. Ania pochodzi z rodziny wiejskiej. Rodzice mają wykształcenie podstawowe. Ojciec jest właścicielem 20 ha gospodarstwa. Matka nie pracuje zawodowo. Źródłem utrzymania rodziny jest gospodarstwo rolne. Warunki materialne – dobre. Rodzina mieszka we własnym domu, w skład którego wchodzą 3 pomieszczenia mieszkalne (kuchnia i 2 pokoje) skromnie urządzone. Dziewczynka nie posiada własnego pokoju. Sypia wspólnie z siostrą. Rodzice dziewczynki pochłonięci pracą w gospodarstwie, nie poświęcają czasu dzieciom. Ojciec nigdy nie był w szkole na żadnym spotkaniu wychowawcy z rodzicami. Matka rzadko uczęszcza na zebrania. Proszona wielokrotnie przez wychowawcę o udanie się z dzieckiem na badania do poradni psychologiczno-pedagogicznej - nie udała się. Dopiero nieotrzymanie przez córkę promocji do następnej klasy i rozmowy nowego wychowawcy z matką, skłoniły ją do wykonania córce badań. Matka sprawia wrażenie osoby spokojnej, nieśmiałej, wręcz niezaradnej życiowo. Z rozmowy z nią wynika, iż syn również miał podobne problemy w nauce, co córka. Dziecko nie uczęszcza na żadne dodatkowe zajęcia. Poza zajęciami w szkole, nie kontaktuje się z rówieśnikami. Rodziców cechuje niski poziom intelektualny. Stosunki między rodzicami, a dziećmi pozbawione są atmosfery dialogu. Widoczny brak zaspokojenia potrzeb psychicznych.

2. Diagnoza pedagogiczna.
Diagnoza została opracowana na podstawie kilku uzupełniających się metod poznawania dziecka (obserwacja, seria testów czytania i pisania dla klas I-III- T. Straburzyńska, T. Śliwińska, Test do badania techniki czytania głośnego J. Konopnickiego, analiza wytworów, rozmowa, analiza dokumentów). Ania jest dzieckiem spokojnym, nieśmiałym. Od początku edukacji szkolnej dziewczynka podczas zajęć była nieuważna, rozkojarzona, nie odrabiała prac domowych. Często nie przynosiła zeszytów i przyborów szkolnych. Często była biernym uczestnikiem zajęć, nie nadążała za tempem lekcji. Wymaga indywidualnej pomocy ze strony nauczyciela, dodatkowych tłumaczeń. Niepowodzenia edukacyjne zniechęcają ją do wysiłku poznawczego. Stała się zamknięta w sobie, małomówna. U dziewczynki zaczęła dominować postawa lękowa przed sytuacjami nieznanymi. Wyraźnie widać brak odporności psychicznej. U Ani zauważa się nieharmonijny przebieg rozwoju oraz zakłócenia w różnych sferach. Dziewczynka przejawia niską aktywność ruchową i werbalną. Niechętnie bierze udział w zajęciach ruchowych i ćwiczeniach gimnastycznych, gdyż ma trudności z ich wykonywaniem. Cechuje ją postawa bierna, często lękowa. Ma problemy z wykonywaniem ćwiczeń ruchowych o charakterze złożonych układów, z chwytaniem i rzucaniem piłki. Dziewczynka przejawia problemy w zakresie koordynacji wzrokowo-ruchowej, co przejawia się trudnościami z rzucaniem do celu i chwytaniem, niechęcią do pisania i odtwarzania złożonych figur geometrycznych. Diagnozę trudności w czytaniu i pisaniu rozpoczęłam od oceny percepcji słuchowej. Oceniałam ją na podstawie analizy czytania i pisania oraz na podstawie badań analizy i syntezy słuchowej. Zastosowałam próby I. Styczek. Przeprowadziłam analizę i syntezę słuchową wyrazów.
Percepcja słuchowa
Analiza słuchowa: -zaburzona analiza głoskowa wyrazu – zmiana na inne głoski. Błędy w pisaniu związane z zaburzeniami percepcji słuchowej: - zamiana głosek o podobnym brzmieniu: z-s, s-c, - nieprawidłowe zmiękczenia: ś-si, ć-ci, - błędy ortograficzne, - opuszczanie, bądź dodawanie wyrazów, liter w czytaniu, pisaniu z pamięci i ze słuchu.
W pisaniu ze słuchu popełnia błędy fonetyczne (myli litery odpowiedniki głosek podobnie brzmiących, gubi litery, detale graficzne (kreski nad literami, kropki, ogonki), myli pary ortogramów. Występują liczne skreślenia, pismo jest szerokie.

Test do badania techniki czytania głośnego - J. Konopnickiego.
Dziewczynka w ciągu 1 minuty przeczytała tylko 26 wyrazów. Czytając bardzo się denerwowała. Głoskowała, a następnie scalała sylabę. (wynik charakterystyczny dla początku klasy II).

Czytanie ze zrozumieniem (Seria testów czytania i pisania dla klasy I-III T. Straburzyńska, T. Śliwińska).
Dziewczynka posiada bardzo niską sprawność czytania. Czytając głoskuje, często przekręca wyrazy, bardzo się denerwuje. Koncentruje się na technicznej stronie czytania tekstu, co utrudnia jej rozumienie czytanej treści. Pytana o treść udziela niepełnych odpowiedzi. Podczas wypowiedzi pojawia się niepewność, lęk.

Test do badania sprawności manualnej i percepcji wzrokowej (analizy i syntezy) H. Spionek.
Na podstawie rysunków dziewczynki zauważa się wiele objawów sprawności manualnej i percepcji wzrokowej.
W zakresie sprawności manualnej zauważa się objawy :
a) zaburzonej precyzji: niejednakowa grubość linii, linie przerywane, b) zaburzonej koordynacji wzrokowo-ruchowej: niezachowana równoległość linii, brak styczności, zachodzenie na siebie elementów rysunku.
W zakresie percepcji wzrokowej zauważa się objawy:
a) zaburzonego spostrzegania wzrokowego: nieprawidłowe kształty (koła zamienione na elipsy, opuszczanie elementów),
a) zaburzonej analizy i syntezy: brak elementów w niektórych figurach (12 i 14).
Ponadto dziewczynka posiada bardzo ubogi zasób słownictwa, problemy z pamięcią fonologiczną i sekwencyjną. Ma trudności z zapamiętywaniem kolejności liter alfabetu, trudności z zapamiętywaniem tabliczki mnożenia, powtarzaniem z pamięci szeregu słów. Pracuje w wolnym tempie.

Na podstawie badań i obserwacji stwierdza się niejednorodną lateralizację (dziewczynka pisze prawą ręką, kopie lewą nogą, do lewego ucha przykłada telefon, przez dziurkę od klucza patrzy prawym okiem).
3. Diagnoza psychologiczna
Dziecko zostało skierowane do poradni psychologiczno-pedagogicznej w celu określenia stopnia rozwoju i zaburzeń. Badania psychologiczno-pedagogiczne potwierdziły diagnozę pedagogiczną. W opinii stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się, czyli ryzyko dysleksji rozwojowej.
4. Wnioski i wskazania:
Na podstawie obserwacji i analizy wytworów dziecka stwierdza się, iż przyczyną trudności dziewczynki w uczeniu się są deficyty rozwojowe funkcji percepcyjno- motorycznych, które dotyczą:
- percepcji wzrokowej,
- koordynacji wzrokowo-ruchowej,
- sfery językowej,
- słuchu fonemowego i fonematycznego,
- niejednorodnej lateralizacji, - sfery językowej (trudności z wypowiadaniem się), co potwierdziła załączona opinia poradni psychologiczno-pedagogicznej. Dodatkowym ograniczeniem w efektywnej pracy szkolnej dziewczynki jest bardzo niska sprawność czytania.
W związku z powyższym Ania powinna uczęszczać na zajęcia terapii pedagogicznej dla uczniów z dysleksją rozwojową (załączona opinia poradni psychologiczno-pedagogicznej).

Wskazane formy dodatkowej pomocy:
• udział w terapii dla uczniów z dysleksją rozwojową
• kształcenie słuchu fonemowego i fonematycznego,
• ćwiczenie pamięci i spostrzegawczości słuchowej,
• podniesienie poziomu pamięci wzrokowej i uwagi w celu lepszego zapamiętywania struktur graficznych wyrazów,
• doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej,
• utrwalenie zasad pisowni z wszystkimi trudnościami ortograficznymi,
• ćwiczenia umiejętności stosowania reguł ortograficznych w trakcie pisania,
• usprawnianie techniki czytania,
• ćwiczenia czytania ze zrozumieniem,
• wskazywanie fragmentów dłuższych tekstów do opracowania w domu i na nich sprawdzanie techniki czytania,
• rozwijanie umiejętności werbalnych (dialog, zachęta do opowiadania o przeżyciach, relacjonowanie zdarzeń),
• ćwiczenia usprawniające grafomotorykę (poziom graficzny pisania),
• wdrażanie do autokorekty,
• ćwiczenia usprawniające półkule mózgowe P. Dennisona (kinezjologia edukacyjna),
• zachęta do radzenia sobie w trudnych sytuacjach,
• motywowanie do podejmowania zadań o różnym stopniu trudności,
• niwelowanie napięć emocjonalnych
• zachęcenie do udziału w zajęciach koła teatralnego,
• zmniejszanie poziomu lęku i zagrożenia przed popełnianiem błędów.