Rząd I
Imię i nazwisko ....................................
Klasa ....................................
I. . Pierwszym historycznym królem Polski był (zaznacz prawdziwą odpowiedź):
a. Mieszko II b. Ziemowit c. Mieszko I d. Bolesław Chrobry
II. Wśród plemion polskich nie ma (zaznacz prawdziwą odpowiedź):
a. Polan b. Wiślan c. Prusów d. Mazowszan e. Pomorzan
III. W Polsce pierwszych Piastów Kościół (zaznacz prawdziwą odpowiedź):
a. podlegał zupełniej kontroli ze strony księcia b. miał jedno arcybiskupstwo – w Poznaniu
c. za głównego patrona miał św. Stanisława d. miał niezależną organizację kościelną
IV. W miejsce kropek wstaw literę P – prawda, lub literę F – fałsz.
Przeniesienie stolicy Polski z Gniezna do Krakowa odbyło się za panowania Bolesława Śmiałego. ....................................
V. W tabelce poniżej wydarzeń staw cyfrę „1” obok wydarzenia które było najwcześniej i cyfrę „2” obok wydarzenia, które było najpóźniej (nie musisz podawać dat) (2 pkt.).
Bitwa pod Legnicą za panowania Henryka Pobożnego
Zjazd w Łęczycy za panowania Kazimierza Sprawiedliwego
Zjednoczenie Polski przez Władysława Łokietka
Bitwa pod Płowcami za panowania Władysława Łokietka
Zajęcia Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków
VI. Wyjaśnij pojęcie: „zasada pryncypatu”.
VII. Wśród skutków rozbicia dzielnicowego Polski można wymienić (zaznacz dwie prawdziwe odpowiedzi):
a. wzmocnienie pozycji Polski na arenie międzynarodowej b. utratę przez Polskę Pomorza Zachodniego
c. osłabienie pozycji Polski w stosunkach z sąsiadami d. raczej dobre stosunki między Piastami w dzielnicach
VIII. W miejsce kropek wstaw literę P – prawda, lub literę F – fałsz.
W czasie rozbicia dzielnicowego Polski nastąpił wzrost znaczenia książąt w państwie. ....................................
IX. Połącz pojęcia z podanymi obok osobami i wpisz w miejsce kropek w postaci np.: a – 1. (2 pkt.)
a. zjazd gnieźnieński
b. sprowadzenie Krzyżaków na ziemie polskie
1. Bolesław Kędzierzawy
2. Bolesław Krzywousty
3. Bolesław Śmiały
4. Konrad Mazowiecki
5. Bolesław Chrobry
....................................
X. Uzupełnij tabelkę, wybierając odpowiednie pojęcia z umieszczonych poniżej oraz wpisując daty, osoby lub wydarzenia w puste miejsca. (3 pkt.)
Data Wydarzenie Władca
1025
Początek rozbicia dzielnicowego
Bitwa pod Cedynią
Daty: 966, 972, 1000, 1035-1039, 1079, 1138
Wydarzenia: chrzest Polski, pierwsza koronacja na króla Polski, kryzys państwa wczesnopiastowskiego, konflikt z biskupem Stanisławem, bitwa pod Legnicą, zjazd w Łęczycy
Władcy: Bolesław Śmiały, Bolesław Krzywousty, Mieszko I, Bolesław Chrobry, Mieszko II, Kazimierz Odnowiciel
XI. Duchowieństwo chciało zjednoczenia Polski, gdyż (zaznacz prawdziwą odpowiedź):
a. obawiało się coraz silniejszych wpływów niemieckich w Polsce b. chciało ułatwień w prowadzeniu handlu
c. obawiało się osłabienia pozycji mieszczan i chłopów d. chciało osłabić pozycję rycerstwa
XII. Wypisz przynajmniej trzy przyczyny przyjęcia chrztu przez Polskę.
XIII. W polityce wewnętrznej Kazimierz Wielki (zaznacz dwie prawdziwe odpowiedzi):
a. dokonał spisania prawa w państwie b. wprowadził nowy urząd podporządkowany królowi – starostę
c. zawarł wieczysty pokój z Krzyżakami d. popierał lokacje miast i wsi na prawie niemieckim
XIV. W miejsce kropek wstaw literę P – prawda, lub literę F – fałsz.
Prawo składu polegało na wystawianiu przez kupców towaru na sprzedaż w wyznaczonych miastach. 5. Bolesław Chrobry
XV. Wśród podanych poniżej pojęć związanych z Władysławem Łokietkiem znajdź i wpisz w miejsce kropek pojęcie do nich nie pasujące.
Utrata Pomorza Gdańskiego, walki z Wacławem II Czeskim, zjednoczenie państwa polskiego, podpisanie pokoju wieczystego w Kaliszu z Krzyżakami, bitwa pod Płowcami, wojny z Krzyżakami i Czechami
....................................
XVI. W Polsce zakon, który uczył ludność technik uprawy roli, to (zaznacz prawdziwą odpowiedź):
a. benedyktyni b. cystersi c. dominikanie d. kanonicy regularni
XVII. Etap „środkowy”, związany z kształceniem w szkolnictwie średniowiecznym, dotyczył (zaznacz prawdziwą odpowiedź):
a. uniwersytetu b. szkoły parafialnej c. szkoły katedralnej
XVIII. Wyjaśnij pojęcie: „Korona Królestwa Polskiego”.
XIX. Na podstawie tekstu źródłowego oraz własnej wiedzy pozaźródłowej odpowiedz na następujące pytania:
a. Jak zakończył się dla króla konflikt z biskupem? – 1 pkt.
b. Napisz, jaki jest stosunek kronikarza do biskupa, a jaki do króla – 1 pkt.
c. Czy ten tekst jest – Twoim zdaniem – obiektywny? Odpowiedź uzasadnij – 1 pkt.
„Jak zaś doszło do wypędzenia króla Bolesława z Polski, długo by o tym mówić; tyle wszakże można powiedzieć, że sam będąc pomazańcem Bożym nie powinien był (drugiego) pomazańca za żaden grzech karać cieleśnie. Wiele mu to bowiem zaszkodziło, gdy przeciw grzechowi grzech zastosował i za zdradę wydał biskupa na obcięcie członków. My zaś ani nie usprawiedliwiamy biskupa-zdrajcy, ani nie zalecamy króla, który tak szpetnie dochodził swych praw – lecz pozostawmy te sprawy, a opowiedzmy, jak przyjęto go na Węgrzech”.
a. ....................................
b. ....................................
c. ....................................
XX. Na mapie obok liniami przerywanymi zaznaczono granice poszczególnych ziem, a linią ciągłą granicę państwa polskiego. Na mapie zaznacz literą „S” Śląsk i literą „M” Mazowsze (1 pkt.) oraz podkreśl właściwy tytuł mapy spośród trzech znajdujących się poniżej (1 pkt.):
a. Polska za panowania W. Łokietka
b. Polska za panowania K. Wielkiego
c. Polska za panowania B. Krzywoustego
PUNKTACJA:
27-24 – bdb; 23-20 – db; 19-16 – dst.; 15-11 – dop. 10-0 – ndst.
Rząd II
Imię i nazwisko ....................................
Klasa ....................................
I. Pierwszym historycznym władcą Polski był (zaznacz prawdziwą odpowiedź):
a. Bolesław Chrobry b. Piast Kołodziej c. Mieszko I d. Mieszko II
II. Plemię, które dokonało zjednoczenia plemion polskich, to (zaznacz prawdziwą odpowiedź):
a. Pomorzanie b. Wiślanie c. Ślężanie d. Mazowszanie e. Polanie
III. W państwie pierwszych Piastów (zaznacz prawdziwą odpowiedź):
a. organizacja kościelna podlegała kościołowi niemieckiemu b. były przyjacielskie relacje z Niemcami
c. książę przemieszczał się stale po terytorium kraju d. władcy byli przeważnie dobrze wykształceni
IV. W miejsce kropek wstaw literę P – prawda, lub literę F – fałsz.
Do poważnego kryzysu państwowości polskiej doszło za panowania Kazimierza Odnowiciela. ....................................
V. W tabelce poniżej wydarzeń staw cyfrę „1” obok wydarzenia które było najwcześniej i cyfrę „2” obok wydarzenia, które było najpóźniej (nie musisz podawać dat) (2 pkt.).
Zjazd gnieźnieński
Koronacja Bolesława Chrobrego
Misja i męczeństwo biskupa Wojciecha w Prusach
Konflikt króla Bolesława Śmiałego z biskupem Stanisławem
Przeniesienie stolicy państwa z Gniezna do Krakowa
VI. Wyjaśnij pojęcie: „zasada senioratu”.
VII. Wśród przyczyn rozbicia dzielnicowego Polski można wymienić (zaznacz dwie prawdziwe odpowiedzi):
a. wcześniejsze osobiste doświadczenia Krzywoustego b. chęć wzmocnienia Polski na arenie międzynarodowej
c. naciski ze strony Niemiec i Rusi Kijowskiej d. chęć uniknięcia wojen między braćmi
VIII. W miejsce kropek wstaw literę P – prawda, lub literę F – fałsz.
W czasie rozbicia dzielnicowego Polski nastąpił spadek znaczenia możnych w państwie. ....................................
IX. Połącz pojęcia z podanymi obok osobami i wpisz w miejsce kropek w postaci np.: a – 1. (2 pkt.)
a. bitwa pod Legnicą
b. zajęcie Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków
1. Henryk Brodaty
2. Władysław Herman
3. Henryk Pobożny
4. Władysław Łokietek
5. Kazimierz Wielki
....................................
X. Uzupełnij tabelkę, wybierając odpowiednie pojęcia z umieszczonych poniżej oraz wpisując daty, osoby lub wydarzenia w puste miejsca. (3 pkt.)
Data Wydarzenie Władca
1138
Zjednoczenie państwa polskiego
Kazimierz Wielki
Daty: 1180, 1308, 1320, 1331, 1343, 1370
Wydarzenia: początek rozbicia dzielnicowego, zjazd w Łęczycy, bitwa pod Legnicą, założenie Akademii Krakowskiej, pokój wieczysty w Kaliszu z Krzyżakami, podbój Rusi Halickiej
Władcy: Bolesław Śmiały, Bolesław Krzywousty, Władysław Łokietek, Władysław Herman, Kazimierz Sprawiedliwy, Kazimierz Odnowiciel
XI. Mieszczaństwo chciało zjednoczenia Polski, gdyż (zaznacz prawdziwą odpowiedź):
a. obawiało się osłabienia własnego wpływu na państwo b. dążyło do ujednolicenia praw i opłat celnych
c. chciało zająć pozycję możnych d. obawiało się wzrostu pozycji rycerstwa w handlu
XII. Wypisz przynajmniej trzy skutki przyjęcia chrztu przez Polskę.
XIII. W polityce zagranicznej Kazimierz Wielki (zaznacz dwie prawdziwe odpowiedzi):
a. przyłączył do Polski Pomorze Gdańskie b. przyłączył do Polski Ruś Halicką i Podole
c. dbał o rozwój górnictwa i handlu d. zawarł sojusz z Węgrami
XIV. W miejsce kropek wstaw literę P – prawda, lub literę F – fałsz.
Przymus drożny (drogowy) nakazywał kupcom poruszać się tylko po ściśle wyznaczonych szlakach. ....................................
XV. Wśród podanych poniżej pojęć związanych z Bolesławem Krzywoustym znajdź i wpisz w miejsce kropek pojęcie do nich nie pasujące.
Konflikt z bratem Zbigniewem, wojny z Niemcami, duża liczba synów, początek rozbicia dzielnicowego, wygnanie z kraju, opanowanie Pomorza Gdańskiego i Zachodniego
....................................
XVI. Do tzw. zakonów żebraczych możemy zaliczyć (zaznacz prawdziwą odpowiedź):
a. benedyktynów b. cystersów c. dominikanów d. kanoników regularnych
XVII. Pierwsze w Polsce arcybiskupstwo powstało w (zaznacz prawdziwą odpowiedź):
a. Poznaniu b. Wrocławiu c. Krakowie d. Gnieźnie
XVIII. Wyjaśnij pojęcie: „wojewoda”.
XIX. Na podstawie tekstu źródłowego oraz własnej wiedzy pozaźródłowej odpowiedz na następujące pytania:
a. Jak zakończył się dla króla konflikt z biskupem? – 1 pkt.
b. Napisz, jaki jest stosunek kronikarza do króla, a jaki do biskupa – 1 pkt.
c. Czy ten tekst jest – Twoim zdaniem – obiektywny? Odpowiedź uzasadnij – 1 pkt.
„Prześwięty biskup krakowski Stanisław, gdy nie mógł odwieść króla od tego okrucieństwa, wpierw groził mu zagładą królestwa, wreszcie wyciągnął przeciw niemu miecz klątwy. Atoli on, jak był zwrócony w stronę nieprawości, w dziksze popadł szaleństwo; bo pogięte drzewa łatwiej złamać można niż naprostować. Rozkazał więc przy ołtarzu i w infule, nie okazując uszanowania ani dla stanu, ani dla miejsca, ani dla chwili – porwać biskupa. Ilekroć wszak okrutni służalcy próbują rzucić się na niego, tylekroć skruszeni, tylekroć na ziemię powaleni łagodnieją. Ale tyran lżąc ich z wielkim oburzeniem sam podnosi świętokradzkie ręce, sam odrywa oblubieńca od łona Oblubienicy, pasterza od owczarni; sam zabija ojca w objęciach córki i syna w matki wnętrznościach. O żałosne, o przeponure widowisko śmierci. Świętego bezbożnik, miłosiernego zbrodniarz, biskupa niewinnego najokrutniejszy świętokradca rozszarpuje, poszczególne członki na najdrobniejsze cząstki rozsiekuje, jak gdyby miały ponieść karę poszczególne części członków”
a. ....................................
b. ....................................
c. ....................................
XX. Na mapie obok liniami przerywanymi zaznaczono granice poszczególnych ziem, a linią ciągłą granicę państwa polskiego. Na mapie zaznacz literą „W” Wielkopolskę i literą „P” Pomorze Gdańskie (1 pkt.) oraz podkreśl właściwy tytuł mapy spośród trzech znajdujących się poniżej (1 pkt.):
a. Polska za panowania W. Łokietka
b. Polska za panowania K. Wielkiego
c. Polska za panowania B. Krzywoustego
PUNKTACJA:
27-24 – bdb; 23-20 – db; 19-16 – dst.; 15-11 – dop. 10-0 – ndst.