Zabawy i gry literowe

Zabawy i gry literowe stanowią zbiór wybranych i odpowiednio zinterpretowanych ćwiczeń, których zasadniczym zadaniem jest wywieranie wpływu na kształtowanie i usprawnianie umiejętności czytania oraz pisania. Pozwalają one:
* utrwalać graficzne obrazy i akustyczne brzmienie liter, sylab, wyrazów i zdań
* ćwiczyć trwałość i poprawność skojarzeń między poszczególnymi funkcjami percepcyjno-motorycznymi leżącymi u podstaw czynności czytania i pisania
* rozwijać mowę i wymowę oraz związki między mową a myśleniem

1. Malowanie liter farbami.
Używając farb lub kolorowych tuszów uczeń wykonuje pojedyncze litery lub ich układy w postaci wyrazów. Zasadą ćwiczeń jest malowanie wszystkich kolejno po sobie następujących elementów ruchem płynnym i postępującym bez odrywania ręki.
Wartość terapeutyczna: usprawnianie zdolności ruchowych - szybkości, dokładności, plastyczności, kształtowanie koordynacji wzrokowo-ruchowej oraz rozwijanie czynności czytania i pisania.
2. Składanka literowa.
Dziecko dysponuje kompletami liter znajdujących się w rozsypce. Terapeuta wskazuje przedmiot, którego nazwę dziecko składa z liter.
Wartość terapeutyczna: usprawnianie zdolności kojarzenia nazwy z jej desygnatem, zdolności analizy i syntezy wzrokowo-słuchowej wyrazów.

3. Przekształcanie wyrazów.
Terapeuta prezentuje wyrazy krótsze, o prostej budowie literowej występujące w formie podstawowej. Dziecko rozbudowuje wyraz dokładając kolejno słowa np.: lis - list - listy, sto - stop - stopień.
Wartość terapeutyczna: rozwijanie umiejętności poprawnego pisania wyrazów, wyrabianie biegłości całościowego, wyrazistego czytania ze zrozumieniem.

4. Rozsypanka - przestawianka.
Z liter dość długiego wyrazu dziecko tworzy dowolną liczbę nowych słów. Zasada zabawy dopuszcza zmianę liczby i kolejności liter, wyklucza natomiast wielokrotne powtórzenie tych samych liter oraz dobieranie innych spoza struktury wyrazu.
Wartość terapeutyczna: usprawnienie czynności czytania i pisania.

5. Łańcuchy sylabowe.
Terapeuta rozpoczynając zabawę wypowiada wyraz dwusylabowy, który powtarza dziecko. Następnie dziecko wypowiada nowy wyraz rozpoczynający się drugą sylabą powtórzonego wyrazu np.:
kosa - sala - lato - tory - ryba - baby - byki - kino - noga - gama - masa
Wartość terapeutyczna: ćwiczenia z analizy i syntezy wyrazów, usprawnianie pamięci słuchowej, wzbogacanie słownictwa.

6. Dokończ wyraz.
Terapeuta poleca dokończyć rozpoczęty przez siebie wyraz dopisaniem lub dopowiedzeniem jego pozostałej części, np.:
ko - tek
rek
łek
za
min
zioł
szyk
Wartość terapeutyczna: synchronizowanie funkcji mowy, tj. zasobu słownika i znajomości słów z ich analizą słuchowo-wzrokowo-ruchową.

7. Dobieranie właściwych określeń do podanej nazwy rzeczy.
Terapeuta mówi: do podanej nazwy rzeczy dobierz jak najwięcej właściwych określeń np.:
śnieg - puszysty, biały, zimny, miękki, lepki, lekki, delikatny.
Wartość terapeutyczna: kształcenie myślenia pojęciowego i kojarzenia, ćwiczenie czytania i pisania, wzbogacenie i uaktywnienie słownictwa.

8. Przemienianka literowa.
Dziecko otrzymuje zestaw wyraz różniących się między sobą zawsze jedną głoską. Zadanie polega na możliwie szybkim i poprawnym odczytywaniu całego łańcucha wyrazów, np.:
misa - miła - siła - piła - piły - pyły - były - myły - myło - mało.
Wartość terapeutyczna: wyrabianie umiejętności szybkiego, elastycznego i różnicującego spostrzegania struktur wyrazowych, by podnieść tempo i technikę prawidłowego ich odczytywania.