Znaczenie rozwijania poczucia tożsamości narodowej u dzieci w wieku przedszkolnym

Edukacja przedszkolna stanowi pierwszy szczebel w edukacji każdego człowieka, dlatego już okresie w przedszkolnym należy wdrażać dziecko do poznawania dziedzictwa historycznego i kultury własnego narodu, jak również kształtować postawy otwarte, nastawione na zrozumienie innych ludzkich kultur.

Wiek przedszkolny jest okresem, w którym dziecko poszerza wiedzę z różnych obszarów edukacyjnych, które są ściśle ze sobą powiązane. Jednym z obszarów jest edukacja patriotyczna, która służy wzmacnianiu poczucia przynależności kulturowej, historycznej i narodowej, czyli kształtowaniu poczucia tożsamości narodowej u dziecka.

Tożsamością narodową będziemy nazywać odczuwanie wspólnoty z własnym narodem, a tym samym odrębności wobec innych. To poczucie podobieństwa i więzi z pozostałymi jego członkami, u których występuje świadomość narodowa. Czynnikami mającymi wpływ na powstanie i istnienie narodu a tym samym poczucia tożsamości są:
• wspólne pochodzenie i wspólne losy dające poczucie jedności i odrębności od innych;
• określone terytorium zamieszkiwane od wieków przez społeczności, uznawane przez nie za ojczyznę;
• wspólna kultura, tradycja i religia, zachowywane w społecznościach i przekazywane z pokolenia na pokolenie;
• wspólny język;
• państwo, chroniące wspólnotę narodową przed zagrożeniami zewnętrznymi.

Budowanie tożsamości narodowej u przedszkolaka to szereg działań, które są dostępne dla każdego dziecka, bez względu na miejsce zamieszkania. Można w nie włączyć czynności, które zasadniczo przedszkolaki bardzo chętnie wykonują: śpiewanie, uczenie się wierszyków, wykonywanie prac plastycznych przy użyciu różnych technik; czy chociażby zapalanie zniczy na grobach.

Rozwijanie u dzieci poczucia tożsamości narodowej ma na celu budowanie świadomości społecznej przedszkolaków oraz wzbudzanie poczucia bezpieczeństwa, a także więzi z innymi ludźmi. Dziecko uczy się, że wiele czynności podejmuje się dla wspólnego dobra, że często interes jednostki jest mniej istotny niż interes ogółu- narodu. W odniesieniu do znanych postaci historycznych u dziecka kształtuje się postawa prospołeczna, a zmniejsza myślenie egoistyczne. Dziecko uświadamia sobie, że w społeczeństwie każdy funkcjonuje nie tylko dla siebie, ale również dla innych. Poznaje znaczenie współpracy. Uczy się szacunku dla Ojczyzny.

Jakie działania pomogą zbudować poczucie tożsamości narodowej u przedszkolaka?
• Wspólne śpiewanie piosenek patriotycznych. Można przy okazji opowiedzieć dzieciom, o co chodzi w słowach piosenki i w ten sposób przybliżyć tematykę niepodległościową.
• Wykonanie pracy plastycznej związanej z działaniami wojennymi, np. wykonanie rysunku ułana albo konia, albo chociażby flagi biało – czerwonej.
• Wspólne przeczytanie i nauka „Kto ty jesteś” Władysława Bełzy czy innych wierszy patriotycznych dla dzieci.
• Na ogół każdy znajdzie w bliższej i dalszej okolicy echa działań wojennych z lat 1914-1918. Są to przydrożne kapliczki, krzyże, sztandary w kościele, groby nieznanego żołnierza porozrzucane po całym kraju. Dzieci na ogół lubią uczestniczyć w zapalaniu świeczek i można to doskonale wykorzystać do przekazania im krótkiej informacji o przeszłości Polski.
• Można odbyć wycieczkę do miejsc związanych z walką o niepodległość.