Budowa jądra atomowego. Doświadczenie Rutherforda. Scenariusz zajęć

Temat: Budowa jądra atomowego. Doświadczenie Rutherforda.
Czas trwania - 45 min.
Cel lekcji:
Omówienie odkrycia jądra atomowego i jego budowy.

Cele operacyjne
Uczeń zna, wie i rozumie:
jak zbudowany jest atom pierwiastka,
co to są i jakie mają cechy cząstki elementarne (protony, neutrony, elektrony),
pojęcia:nukleon, pierwiastek, izotop, siły jądrowe, liczba masowa i liczba atomowa
Uczeń potrafi :
opisać doświadczenie Rutherforda i omówić jego znaczenie,
opisać budowę jądra atomowego,
posługiwać się pojęciami: jądro atomowe, proton, neutron, nukleon, pierwiastek, izotop.
opisać symboliczny zapis atomu pierwiastka;
określić liczbę protonów, neutronów i elektronów w atomie pierwiastka, gdy znane są liczby atomowa i masowa, w wyjaśnieniach i omówieniach używać fachowego i rozbudowanego słownictwa.
odczytać i analizować informacje przedstawione w formie: tekstu i rysunku

Środki dydaktyczne:
podręcznik
karty pracy ucznia
arkusz samooceny ucznia
Metody pracy:
problemowa
dyskusja
pogadanka
Forma pracy:-
praca indywidualna
praca w grupach

Uwaga: (*) - różnicowanie wymagań w trakcie zajęć

STRUKTURA LEKCJI
Faza przygotowawcza
• Powitanie
• Czynności organizacyjne.
• Nauczyciel podaje temat lekcji i omawia cele i przebieg zajęć.

Faza realizacyjna
Nauczyciel omawia doświadczenie Rutherforda i wnioski dotyczące jądra atomowego.
Wskazany uczeń zapisuje na tablicy wzory.
Uczniowie na podstawie podręcznika sporządzają notatki na temat pojęć: jądro atomowe, proton, neutron, nukleon, pierwiastek, izotop, siły jądrowe
Wskazany uczeń czyta wyjaśnienie pojęcia (*)
Nauczyciel omawia symboliczny zapis atomu pierwiastka i wyjaśnia uczniom następujące pojęcia:
liczba masowa A, liczba atomowa Z,
Uczniowie wykonują zadanie 1 ze strony 174 z podręcznika
Wskazany uczeń odpowiada na pytanie z zadania(*)
Nauczyciel rozdaje karty pracy ucznia. (załącznik)
Uczniowie rozwiązują zadania ( 1 i 2) otrzymane od nauczyciela
Uczeń, który pierwszy skończy pracę, zapisuje odpowiedź na tablicy (po uprzednim sprawdzeniu poprawności rozwiązania przez nauczyciela). Nauczyciel prosi, by zgłosili się uczniowie, którzy uzyskali inne wyniki, i wyjaśnia z nimi błędy. (*)

Faza podsumowująca
Ewaluacja (Arkusz samooceny ucznia -załącznik ).
(Metoda - test powtórka). Nauczyciel zadaje pytania odnoszące się do omawianego wcześniej materiału, a uczniowie udzielają na nie pisemnych odpowiedzi. Po każdym pytaniu nauczyciel podaje prawidłową odpowiedź. W ten sposób uczniowie są angażowani w powtórkę materiału
Podsumowanie lekcji przez nauczyciela oraz ocena pracy uczniów.
Nauczyciel zadaje i wyjaśnia pracę domową:
- zadanie 3 z karty pracy ucznia.
- zadanie 4 ze strony 174 z podręcznika. (*To powinieneś umieć).
Dla chętnych:
Przygotuj plakat reklamujący wybraną cząstkę elementarną atomu, np. jako artykuł handlowy. Wykorzystaj informacje odnośnie właściwości danej cząstki.

Załącznik

Karta pracy ucznia - Grupa I (*To trzeba umieć).

1. Określ na podstawie opisu liczbę masową, liczbę atomową pierwiastka. Podaj liczbę protonów . Oblicz liczbę neutronów. 40
Ca
20
2. W skład jądra izotopu azotu wchodzi 7 protonów i 8 neutronów. Zapisz jego symbol.
3. Dokończ zdanie: Jądra różnych izotopów tego samego pierwiastka różnią się liczbą znajdujących się w nich ........................................

Karta pracy ucznia - Grupa II (*To trzeba umieć).

1. Określ na podstawie opisu liczbę masową, liczbę atomową pierwiastka. Podaj liczbę protonów . Oblicz liczbę neutronów. 16
O
8
2. W skład jądra izotopu litu wchodzą 3 protony i 4 neutrony. Zapisz jego symbol.
3. Dokończ zdanie: Jądra różnych izotopów tego samego pierwiastka różnią się liczbą znajdujących się w nich ........................................


Arkusz samooceny ucznia

Pytanie Oczekiwana odpowiedź
Wymień cząstki elementarne z których zbudowany jest atom? Protony, elektrony, neutrony
Jaka cząstka posiada ładunek elementarny ujemny? Elektron
Jaka cząstka nie posiada ładunku elementarnego? Neutron
Jaki jest znak ładunku protonu? Dodatni
Jaki ładunek elektryczny ma atom? Obojętny
Gdzie skupiona jest masa atomu? W jądrze
Jaki był wynik doświadczenia Rutherforda? Odkrył jądro atomowe
Czy atomy różnych pierwiastków mają jednakową masę? Nie, bo zbudowane są z różnej
liczby protonów, elektronów, neutronów