Uzależnienie od mediów cyfrowych

W XXI wieku śmiało można pokusić się o teorię, że jest to wiek uzależnień. Świat techniki bardzo szybko rozwija się, oferując ludziom coraz to nowe pokusy, gadżety, bez których życie szybko zaczyna wydawać się niemal niemożliwe. Już nie tylko alkoholizm, narkomania i nikotynizm stanowią główne źródła uzależnienia, obecnie jednym z większych zagrożeń dla ludzi stanowi uzależnienie od komputerów i Internetu. Problem uzależnienia dotyka nie tylko dorosłych ale coraz młodsze dzieci. Trzeba pamiętać, że przypadku młodych ludzi i dzieci uzależnienia mają jeszcze poważniejsze skutki m.in. hamują ich rozwój społeczny i emocjonalny, niejednokrotnie prowadzą do zachowań agresywnych lub do popadania w konflikty z prawem.
Uzależnienie od mediów cyfrowych stało się dość powszechnym zjawiskiem w XXI wieku. Jest to ogromnej wagi problem społeczny. W szczególności zagrożone są tu dzieci i młodzież, dla których komputer i Internet stali się nieodłącznymi towarzyszami życia codziennego. Jakie są symptomy takiego uzależnienia? Na co szczególną uwagę powinni zwrócić rodzice, opiekunowie dzieci? W jaki sposób powinni zareagować aby zwalczyć problem? Są to niezmiernie ważne pytania. Walka z nadmiernym korzystaniem z mediów cyfrowych może okazać się bardzo trudna. Nie jesteśmy bowiem w stanie a nawet trudno wymagać tego aby dziecko było całkowicie od nich odizolowane. Chociażby dlatego, że Internet jest powszechnie wykorzystywany w procesie edukacji a później w życiu zawodowym dorosłego człowieka. Dlatego profilaktyka, uświadamianie zarówno dzieciom jak i rodzicom zagrożeń jest tak ważną sprawą współczesnego świata.
• Kiedy możemy zacząć mówić o uzależnieniu od mediów cyfrowych?
Niektórzy uważają, że wszyscy młodzi ludzie, którzy wiele czasu spędzają przed monitorem komputera są uzależnieni od Internetu. Prawda też jest taka, że obecnie życie dzieci i młodzieży determinowane jest korzystaniem z sieci. Komputer stał się narzędziem niezbędnym do nauki, rozrywki i komunikacji. Ważne jest by umieć racjonalnie z niego korzystać. Nie każdy użytkownik Internetu (który nawet codziennie z niego korzysta) jest od niego uzależniony. Problem uzależnienia od mediów cyfrowych stał się bardzo ciekawym tematem badań badaczy z dziedziny psychologii, pedagogiki, psychiatrii, socjologii itp. Jednocześnie badacze nie doszli do porozumienia w kwestii nazewnictwa tego zjawiska. „Mówi się o „nadużywaniu”, „patologicznym używaniu” Internetu, „siecioholizmie” lub wręcz o „uzależnieniu” od Internetu. Wokół tego ostatniego terminu istnieje szczególnie dużo kontrowersji. Jedni badacze uważają stosowanie pojęcia „uzależnienie” za nieuprawnione, rezerwując je dla uzależnień fizjologicznych (od alkoholu, nikotyny, narkotyków). Inni wskazują, że uzależnienie od Internetu może mieścić się w szerszej kategorii uzależnień od czynności (inaczej: uzależnień behawioralnych lub zachowań uzależnieniowych), do których zalicza się np. uzależnienie od hazardu.”

Objawy uzależnienia
Bohdan Woronowicz wymienił następujące objawy „siecioholizmu”:
- spędzanie przy komputerze coraz większej ilości czasu kosztem innych zainteresowań;
- zaniedbywanie obowiązków rodzinnych i szkolnych z powodu aktywności w Internecie;
- pojawianie się konfliktów rodzinnych związanych z Internetem;
- kłamstwa dotyczące czasu spędzanego w Internecie,
- podejmowanie nieudanych prób jego ograniczenia,
- reagowanie rozdrażnieniem lub nawet agresją, gdy korzystanie z komputera jest utrudnione lub niemożliwe.
Natomiast Mark Griffits wyróżnił w swoich pracach 6 symptomów, z których spełnienie przynajmniej 3 oznacza uzależnienie od Internetu.
1. Dominacja – korzystanie z Internetu staje się dla człowieka najważniejszą czynnością,
2. Zmiana nastroju – Internet staje się czymś w rodzaju „poprawiacza humoru”, lub pozwala danej osobie zapomnieć o jego problemach,
3. Zwiększona tolerancja – czyli zwiększone zapotrzebowanie na korzystanie z Internetu.
4. Konflikt – między osobą uzależnioną a osobami mu najbliższymi (o czas spędzony przed komputerem) ale także to konflikt wewnętrzny czyli czas poświęcony na korzystanie z Internetu a inne zajęcia (np. nauka i praca).
5. Zespół abstynencyjny – czyli niemożność, ograniczenie korzystania z Internetu. U osoby z uzależnieniem może prowadzić do rozdrażnienia, podenerwowania, czasem nawet powodować zachowania agresywne.
6. Nawroty – następują po okresach ograniczania lub kontrolowanego korzystania z Internetu. Bywają bardzo intensywne i niekontrolowane.