Anatomia i fizjologia narządu słuchu

Anatomia i fizjologia narządu słuchu.

Słuch, czyli wrażliwość na bodźce słuchowe, jest obok wzroku jednym z podstawowych zmysłów umożliwiających orientację w otoczeniu.

W narządzie słuchu wyróżnia się dwa układy:
* układ przewodzący dźwięki (ucho zewnętrzne, ucho środkowe),
* układ odbiorczy (ucho wewnętrzne, nerw słuchowy oraz ośrodki słuchowe, mieszczące się w części skroniowej kory mózgowej).

Ucho zewnętrzne składa się z małżowiny usznej i zewnętrznego przewodu słuchowego, zakończonego błoną bębenkową. Zadaniem ucha zewnętrznego jest chwytanie i kierowanie fal dźwiękowych przewodem słuchowym zewnętrznym do błony bębenkowej. Drgania błony bębenkowej wprawiają w ruch kosteczki słuchowe (młoteczek, kowadełko, strzemiączko), tworzących ucho środkowe.
Funkcją ucha wewnętrznego jest odebranie informacji o dźwięku i przekazanie jej dalej do centralnego układu nerwowego poprzez nerw słuchowy. Dlatego tę część ucha nazywamy układem odbiorczym. Ucho wewnętrzne ma kształt ślimaka winniczka. Jego wnętrze wypełnione jest płynem, w którym zawieszony jest delikatny przewód ślimakowy.
Ostatnia z kosteczek strzemiączko, ma bezpośredni kontakt z cieczami w ślimaku, dlatego też drganie kosteczki wprawia płyn w ruch. Drgania cieczy pobudzają komórki rzęskowe, te z kolei przetwarzają energię mechaniczną fali dźwiękowej w impuls elektryczny, który są przekazywane przez nerw słuchowy do wyższych ośrodków nerwowych w mózgu, w których powstaje wrażenie dźwięku.

Rozwój słuchu u dziecka.
Zmysł słuchu zaczyna rozwijać się już w okresie prenatalnym (od 12 tygodnia ciąży) i trwa do około 10 roku życia. Poniżej przedstawiono kamienie milowe w rozwoju słuchu, które mogą służyć jako ogólne wyznaczniki do oceny rozwoju wspomnianego zmysłu u dziecka.

0-4 miesiąc
- reagowanie przestrachem na nagłe i głośne dźwięki
- lokalizowanie dźwięków przy pomocy ruchów oczu i głowy.

3-6 miesiąc
- wzrost zainteresowania dźwiękami (słuchanie dźwięków wydawanych np. przez grzechotkę lub inne przedmioty, którymi porusza dorosły)
- szuka źródła dźwięków przez odwrócenie głowy;
- eksperymentuje przy wydawaniu własnych dźwięków.

6-12 miesiąc
- słuchanie wypowiadanych przez siebie sylab (gaworzenie).
- słucha i rozpoznaje wyrażenia dźwiękonaśladowcze i pierwsze wyrazy.

12-18 miesiąc
- z gaworzenia zaczynają się tworzyć słowa,
- używanie ok. 20 słów, rozumienie ok. 50 słów.

2 lata
- tworzenie prostych zdań,
- zasób słownictwa obejmuje około 200-300 słów.

3-4 lata
- identyfikowanie i różnicowanie nowych słów,
- rozumienie dłuższych wypowiedzi,
- komunikowanie swoich potrzeb, zadawanie pytań, wyrażanie uczuć.


Bibliografia.
Cieszyńska J., Korendo M. (2007) ,, Wczesna interwencja terapeutyczna”. Kraków, WE.
Instytut Fizjologi i Patologii Słuchu ,, Informator o słuchu”.
Prożych A., Radziszewska-Konopka M. ,,Dźwięki marzeń”.
Szczepankowski B. (1999) ,, Niesłyszący-głusi-głuchoniemi”. Warszawa, WSiP.
Widex ,, Dzieci i słuch”.