Czynniki wpływające na rozpuszczanie substancji - scenariusz zajęć

Temat : Czynniki wpływające na rozpuszczanie substancji.
Czas trwania :45 minuta
Podstawa programowa: Podstawa programowa: bada doświadczalnie czynniki wpływające na rozpuszczanie substancji: temperatura i mieszanie
Cele ogólne
- zrozumienie, że zjawiska rozpuszczalności substancji powszechnie występują w przyrodzie
-bada doświadczalnie czynniki wpływające na rozpuszczanie substancji: temperatura, wielkość ziaren substancji i mieszanie
Cele szczegółowe
Uczeń:
- rozpoznaje przykłady rozpuszczalności substancji w życiu codziennym
- umie czytać instrukcję ze zrozumieniem,
- potrafi wykonać doświadczenie i obserwować jego przebieg
-potrafi wyciągnąć wnioski z przeprowadzonego doświadczenia
-potrafi przestrzegać zasad BHP podczas zajęć
 -potrafi interpretować wyniki obserwacji i eksperymentów(poziom ponadpodstawowy)pp
Metody pracy: problemowo -badawcza. 
Forma organizacji pracy: praca w 3 osobowych zespołach uczniowskich, doświadczenia  
Środki dydaktyczne: 10 szklanek, gorąca i zimna woda, 5 pojemniczków barwnika (np. tusz lub atrament), cukier ok.1 szklanka, cukier puder ok.1 szklanka,5 łyżeczek, ciepła i zimna woda.5 przezroczystych pojemników np. akwarium, 5 szklanych słoiczków z zakrętka, atrament 5 pojemniczków -naboi,

Przebieg zajęć:
1.Sprawy organizacyjne aranżacja sali : podwójnie stolików przygotowanych do pracy grupowej z kartami pracy Podział uczniów na 5 grup.
2. Zapoznanie uczniów się z tematyką i formą zajęć, którą będzie praca przebiegała równocześnie we wszystkich grupach.
3.Rozdanie instrukcji i kart pracy
4.Wykonywanie doświadczeń w zespołach badawczych pod kierunkiem nauczyciela- równocześnie w 5 grupach. Uczniowie przechodzą do następnego doświadczenia po wspólnej dyskusji, wyciągnięciu wniosków i wypełnieniu karty pracy dotyczącej przeprowadzonego doświadczenia. Uczniowie grupy podstawowej kończą wykonywanie doświadczeń na doświadczeniu3 ,uczniowie grupy ponadpodstawowej mają możliwość wykonania 4 doświadczeń.
Podsumowanie: Uczniowie podają przykłady rozpuszczania substancji jakie obserwują w życiu codziennym.
Bibliografia: praca własna nauczyciela.

MATERIAŁY DLA NAUCZYIELA
czynniki wpływające na rozpuszczalność substancji
- rozdrobnienie substancji
- temperatura
- mieszanie
- rodzaj rozpuszczalnika
- ciśnienie ( dla gazów)

KARTA PRACY 1 Doświadczenie 1
Potrzebne : 2 szklanki, gorąca i zimna woda, barwnik (np. tusz lub atrament)
Co zrobić?1.Napełnij szklanki - jedną gorącą wodą, a drugą zimną.
2. Postaw szklanki i poczekaj, aż woda się ustoi.
3. Wlej do każdej ze szklanek po kropli barwnika.
Co się dzieje?
W obu szklankach woda się zabarwi, ale w szklance z ciepłą wodą stanie się to
dużo szybciej.
Dlaczego? W zimnej wodzie cząsteczki poruszają się dużo wolniej niż w gorącej, dlatego barwnik rozprzestrzeni się szybciej w szklance z gorącą wodą.

KARTA PRACY 2 Doświadczenie 2
Potrzebne : 2 szklanki, cukier i cukier puder
Co zrobić? Napełnij szklanki ciepłą wodą wodą. Do jednej szklaki wsyp cukier zwykły do drugiej cukier puder -zamieszaj , następnie poczekaj.
.Co się dzieje?
Szybciej rozpuści się cukier w szklance z małymi kryształkami cukru.
Dlaczego? Szybkość rozpuszczania substancji zależy od wielkości ziaren .

KARTA PRACY 3 Doświadczenie 3
Potrzebne : 2 szklanki, cukier .
Co zrobić? Napełnij szklanki ciepłą wodą wodą.
Do obu szklanek wsyp cukier, jeną z nich zamieszaj łyżeczką.
Co się dzieje?
Szybciej rozpuści się cukier w szklance , którą mieszaliśmy..
Dlaczego?
Szybkość rozpuszczania substancji zależy od mieszania.
Spróbuj KARTA PRACY4 Doświadczenie 4
Potrzebne: przezroczysty pojemnik np. akwarium, szklany słoiczek z zakrętka, atrament, woda
Co masz zrobić:
Wlej do słoika kilka kropli atramentu i napełnij go gorąca wodą
postaw słoiczek na dnie pojemnika z zimną wodą i zdejmij nakrętkę.
Co się dzieje;
Zabarwiona oda wypływa ze słoika i unosi się ku gorze. rozpraszając się w pobliżu powierzchni wody w pojemniku. po pewnym czasie zaczyna opadać i łączy się zresztą wody.
Dlaczego ?: Woda składa się z małych cząsteczek. Ciepło zwiększa ich prędkość, oddalają się wtedy od siebie, i woda staje się rzadsza, a więc lżejsza. Dlatego zabarwiona woda unosi się nad ziemią i dopiero gdy odda ciepło i nastąpi wyrównanie temperatur opada i miesza się zresztą wody.

KARTA PRACY 1
Doświadczenie 1

Potrzebne : 2 szklanki, gorąca i zimna woda, barwnik (np. tusz lub atrament)
Co zrobić?
Napełnij szklanki - jedną gorącą wodą, a drugą zimną.
2. Postaw szklanki i poczekaj, aż woda się ustoi.
3. Wlej do każdej ze szklanek po kropli barwnika.

Co się dzieje?........................................
Dlaczego?........................................

KARTA PRACY 2
Doświadczenie 2
Potrzebne : 2 szklanki, cukier i cukier puder.
Co zrobić?
Napełnij szklanki ciepłą wodą wodą. Do jednej szklaki wsyp cukier zwykły do drugiej cukier puder zamieszaj , następnie poczekaj.

Co się dzieje?
........................................
Dlaczego?........................................

KARTA PRACY 3
Doświadczenie 3
Potrzebne : 2 szklanki, cukier .
Co zrobić?
Napełnij szklanki ciepłą wodą wodą. Do obu szklanek wsyp cukier, jeną z nich zamieszaj łyżeczką.

Co się dzieje?
........................................
Dlaczego?........................................

KARTA PRACY 3
Doświadczenie 3
Potrzebne : 2 szklanki, cukier .
Co zrobić?
Napełnij szklanki ciepłą wodą wodą. Do obu szklanek wsyp cukier, jeną z nich zamieszaj łyżeczką.

Co się dzieje?
........................................
Dlaczego?........................................
Spróbuj

KARTA PRACY4
Doświadczenie 4
Potrzebne: przezroczysty pojemnik np. akwarium, szklany słoiczek z zakrętka, atrament, woda
Co masz zrobić:
wlej do słoika kilka kropli atramentu i napełnij go gorąca wodą
postaw słoiczek na dnie pojemnika z zimną wodą i zdejmij nakrętkę.
Co się dzieje?
........................................
Dlaczego?........................................