Czasem trzeba powiedzieć nie! - warsztaty dla rodziców

1.Temat zajęć: „Czasem trzeba powiedzieć nie!”
Autor : Natalia Rakowska
Grupa docelowa: Rodzice
Czas trwania: 3 godziny
Uwagi: Poszczególne zadania można przeprowadzać wg potrzeb i możliwości czasowych i indywidualnych predyspozycji grupy.

Cele ogólne:
- poszerzenie wiedzy dotyczącej pojęcia asertywność
- kształtowanie umiejętności przyjmowania krytyki
- rozwijanie umiejętności proszenia, odmawiania, wyrażania własnych poglądów
- wzmocnienie poczucia własnej wartości

Pomoce dydaktyczne: pisaki, kartki, arkusze papieru, nagrania CD, zdjęcia osób z różna mimiką, stylem ubierania się, kwestionariusz dla każdego uczestnika, karteczki z treścią scenki , koperty podpisane imieniem każdego uczestnika, róża
Metody pracy:
- słowne
- oglądowe
- praktyczne

II. Przebieg zajęć:
1.„Co oznacza słowo asertywność”
Prowadzący daje grupie siedzącej w kole długą ( z posklejanych paru kartek ) kartkę i długopis. Każdy uczestnik ma za zadanie wpisać swoją definicję asertywności, zagiąć w tym miejscu tak aby nikt inny nie mógł odczytać i przekazać ją kolejnej osobie siedzącej obok. Ta osoba postępuje tak samo jak poprzednia. Zabawa się kończy w momencie, gdy kartka powróci do pierwszej osoby. Wtedy prowadzący prosi jedną osobę z grupy o odczytanie na forum wszystkich wypisanych wypowiedzi.

2.Ćwiczenia „Zgadnij jaki jestem?”
Prowadzący wiesza na tablicy ponumerowane zdjęcia osób z różną mimiką, postawą, stylem ubierania się itp. Uczestnicy podzieleni na małe grupy mają za zadanie wybrać numery zdjęć osób, które wg nich wydają się asertywne.
Prowadzący nawiązuje rozmowę dotyczącą wyborów dokonanych przez uczestników. Tłumaczy, że jest to tzw. asertywność niewerbalna, dzięki której bez słów możemy przypuszczać w jaki sposób ktoś może się zachować. Nie gwarantuje nam to oczywiście stuprocentowej pewności, bo jak mówi znane powiedzenie „Nie szata zdobi człowieka”

3.„Jak ja to mówię?”
Prowadzący włącza nagrania osób ( np. zdanie „Proszę przygotować sprawozdanie na cały rok”), które mówią te same zdania w sposób asertywny, agresywny, uległy. Uczestnicy muszą wywnioskować sposób zachowania tych osób na podstawie tonu głosu, płynności wypowiedzi, rytmie mowy itp. Swoje spostrzeżenia oraz numer osoby wypowiadającej się spisują w tabelce, i odpowiednio dostosowują do rubryki: postawa asertywna, agresywna, uległa. Po ćwiczeniu prowadzący podaje prawidłowe wyniki, uświadamiając uczestników, iż jest to tzw. asertywność werbalna.

4.Ćwiczenie „Rozprawa nad asertywnością”
Prowadzący wybiera 3 grupy składające się z uczestników – adwokatów asertywności, uległości i agresywności. Poszczególne grupy mają za zadanie odpowiadać na pytania sędziego i swoich przeciwników, tak jak to się robi na sali rozpraw. Pytania mogą być następujące: co tracę, co zyskuję, co jest korzystniejsze i dlaczego.

5.Ćwiczenie „Powiedz nie, jeśli chcesz, poproś o co chcesz ”
Prowadzący łączy uczestników w pary i każdemu daje gotowy scenariusz do zagrania,
np.: 1 osoba- Pożycz mi proszę 50 zł, ostatni raz na pewno ci oddam ( nigdy jeszcze nic nie oddał”, 2 osoba- musi odmówić w sposób asertywny )
Przykładowe zdania: Błagam, nie mów szefowi, że to nie ja zrobiłem ten projekt. Narysujesz mi pracę na zaliczenie, tylko ty masz taki talent. Możesz w sobotę zabrać moje dzieci do kina?., Podoba mi się twoja nowa sukienka, mogłabyś mi ją pożyczyć?
1 osoba- masz za zadanie poprosić o jakąś przysługę
2 osoba- masz odmówić lub zgodzić się ( następnie pary się zamieniają )
Pod koniec zadania następuje wspólne omówienie czyli co odczuwali poszczególni uczestnicy, co spowodowało, że ktoś odmówił, zgodził się itp.

6.Ćwiczenie „Masz prawo do...”
Na arkuszu papieru uczestnicy mają za zadanie wypisać po jednym asertywnym prawie, które przekonuje go najbardziej np.: mam prawo do własnych myśli, własnego zdania, opinii, do radości, do odmawiania, gdy nie mam na coś ochoty bez poczucia winy.

7.Ćwiczenie „Moja postawa- mój sukces”
Prowadzący zachęca do przeprowadzenia krótkiej analizy własnych reakcji poprzez wypełnienie kwestionariusza na podstawie konkretnych pytań. Po zadaniu prowadzący omawia razem z chętnymi uczestnikami poszczególne postawy. Cała grupa podejmuje dyskusje na temat przyczyn błędnych zachowań, oraz korzyści jakie niesie ich zmiana.
Co robię, co czuję, jaką wykazuję postawę? Co należy zrobić?
Sytuacja nr 1
Stoisz w kolejce po chleb, bardzo się spieszysz, kiedy już zbliża się twoja kolej starszy od ciebie mężczyzna wchodzi przed tobą bez kolejki i jakby nic się nie stało dokonuje zakupów

Sytuacja nr 2
Koleżanka prosi cię o opiekę nad dzieckiem. Zgadzasz się. Po paru dniach ty potrzebujesz jej pomocy i prosisz o to samo. Koleżanka wykrzykuje ci nie ma czasu i ochoty na zabawy z dziećmi, odmawia.

Sytuacja nr 3
Wykonałaś projekt, dzięki któremu firma osiągnęła duże zyski. Dyrektor wzywa wszystkich członków zespołu i daje nagrodę pieniężną wszystkim poza tobą. Masz wrażenie, że dyrektor nie dostrzega twoich zasług i przypisuje wygraną twojej koleżance.

8.Ćwiczenie „Jestem w centrum zainteresowania”
Uczestnicy siedzą w kole, wybierają jedna osobę która siada w środku na krześle. Zadają jej szczere pozytywne pytania typu czy zawsze masz taki piękny uśmiech?. Dzięki temu ćwiczeniu każdy uczestnik choć przez chwile jest w centrum uwagi. Po ćwiczeniu prowadzący omawia razem z uczestnikami uczucia, które im towarzyszyły podczas zadania.

9.Ćwiczenie „Jestem super”
Ponieważ podczas zajęć uczestnicy mają już pewne informacje dotyczące innych, prowadzący zachęca ich, aby napisali na kartkach jakieś szczere pozytywne strony wszystkich osób i następnie włożyli je do odpowiednio podpisanych kopert z imionami. Chętne osoby odczytują na forum grupy swoje zalety. Dzięki temu ćwiczeniu wzmacniamy poczucie wartości każdego uczestnika, dodajemy otuchy i pewności siebie.

10.„ Róża”
Uczestnicy siedzą w kręgu, przekazują sobie kolejno różę mówiąc o tym, co najbardziej zapamiętali z zajęć, co postarają wykorzystać w codziennym życiu. Podziękowanie za udział.