Dbamy o zdrowie - program edukacji zdrowotnej Oddział Przedszkolny

WPROWADZENIE

Podstawowym warunkiem prawidłowego rozwoju człowieka jest stan jego zdrowia. Zdrowie wpływa nie tylko na aktualne samopoczucie, ale także decyduje o bieżących i przyszłych działaniach człowieka. Dlatego wzbogacanie wiedzy o zdrowiu swoim i innych, nabywanie umiejętności dbania o nie, kształtowanie i utrwalanie przyzwyczajeń prozdrowotnych powinno rozpoczynać się już od najmłodszych lat. Ważnym i nieodłącznym elementem wychowania przedszkolnego jest szeroko rozumiana edukacja zdrowotna, która obejmuje zamierzony ciąg planowanych działań wychowawczych. Podstawa Programowa wśród celów wychowania przedszkolnego wymienia między innymi: „troskę o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną; zachęcanie do uczestnictwa w zabawach i grach sportowych”.
Program ten powstał, aby zaakcentować potrzebę ciągłego oddziaływania i aktywizowania dzieci w kierunku profilaktyki, podtrzymywania i pomnażania zdrowia. Ma na celu zwrócenie uwagi na zagrożenia wynikające z braku aktywności ruchowej, niewłaściwego odżywiania, nieprzestrzegania higieny, nieznajomości zasad bezpieczeństwa. Realizacja treści programu odbywać się będzie przez cały rok, w różnych sytuacjach edukacyjnych z zachowaniem podstawowej formy pracy w przedszkolu jaką jest zabawa.
Podejmowane działania i cele są zgodne ze Szkolnym Programem Profilaktyki oraz Programem Wychowawczym Szkoły, mają także odzwierciedlenie w treściach edukacyjnych znajdujących się w Programie edukacji przedszkolnej wspomagającej rozwój aktywności dzieci „Nasze przedszkole’’ Małgorzaty Kwaśniewskiej i Wiesławy Żaba-Żabińskiej.

ADRESAT PROGRAMU
Program przeznaczony do realizacji w grupie dzieci 5 i 6- letnich w Oddziale Przedszkolnym w Szkole Podstawowej Nr 9 im. J. Kasprowicza w Zakopanem.

CELE PROGRAMU
Cele ogólne:
Wzbogacanie wiedzy z dziedziny zdrowia i kształtowanie postawy prozdrowotnej
Cele szczegółowe:
Dziecko
Bezpieczeństwo
• Potrafi bezpiecznie poruszać się po szkole
• Sygnalizuje potrzebę oddalania się z miejsca zabawy
• Rozumie potrzebę zachowania ostrożności na drodze
• Zna zagrożenia wynikające z zabaw w miejscach niedozwolonych
• Zna zasady warunkujące bezpieczeństwo: nie zbliżanie się do nieznanych psów, ostrożność w kontaktach z nieznajomymi ludźmi, unikanie zabaw zapałkami, unikanie manipulowania przy urządzeniach elektrycznych
i gazowych
• Rozumie konieczność nie ujawniania swoich danych: adresu, nazwiska, numeru telefonu osobom postronnym
• Zna swój adres zamieszkania
Zdrowe odżywianie
• Zna konieczność spożywania niektórych potraw: surówki, soki owocowe, mleko
• Wie jakie produkty wspomagają rozwój, a jakie mu nie służą
• Rozumie, dlaczego nie wolno spożywać nieznanych owoców, roślin, czy grzybów
• Potrafi poprawnie zachowywać się przy stole
Higiena
• Rozumie potrzebę kontrolowania i leczenia zębów
• Potrafi umyć zęby
• Rozumie potrzebę odpoczynku
• Potrafi nazywać i wyciszyć przeżywane emocje
• Myje samodzielnie ręce
• Rozumie konieczność chronienia skaleczonych miejsc przed zabrudzeniem
• Zna działania profilaktyczne zapobiegające chorobom

Zdrowy styl życia
• Bierze udział w zabawach na świeżym powietrzu
• Korzysta z aktywnych metod wypoczynku: zabawy, gry, spacery, wycieczki
• Potrafi bezpiecznie bawić się na śniegu
• Rozumie konieczność chronienia własnego zdrowia przed szkodliwym wpływem dymu tytoniowego
Środowisko przyrodnicze
• Rozumie potrzebę dbania o czyste środowisko
• Uczestniczy w usuwaniu zanieczyszczeń z najbliższej okolicy

ZADANIA EDUKACJI ZDROWOTNEJ
1. Nabywanie wiedzy o zdrowiu
2. Dostrzeganie zależności między sprawnością ruchową, a zdrowiem
3. Doskonalenie sprawności ruchowej
4. Wykształcenie nawyków higienicznych
5. Poznanie przez dziecko sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych, niebezpiecznych, zagrażających zdrowiu i bezpieczeństwu
6. Kształtowanie prawidłowych przyzwyczajeń żywieniowych
7. Kształtowanie umiejętności ochrony swojego zdrowia
8. Wykształcenie nawyków kultury zdrowotnej w miejscu zabawy i wypoczynku
9. Kształtowanie umiejętności bezpiecznego zachowania się na drodze

TREŚCI PROGRAMOWE
WRZESIEŃ
- Przyzwyczajenie dzieci do bezpiecznego poruszania się po sali oraz na terenie szkoły
- Przestrzeganie zasady nieoddalania się od nauczyciela bez pozwolenia i określonej przyczyny
- Bezpieczne poruszanie się po drogach i ulicach
- Spotkanie z policjantem- zrozumienie potrzeby zachowania ostrożności na drodze

PAŹDZIERNIK
- Uświadomienie dzieciom konieczności spożywania niektórych potraw, pokonywanie uprzedzeń przez próbowanie
- Mycie owoców i warzyw przed jedzeniem
- Spożywanie surówek, kiszonej kapusty, soków owocowych
- Zachowanie umiaru w jedzeniu słodyczy
- Rozumienie zakazu spożywania nieznanych owoców, roślin czy grzybów
- Unikanie picia nie przegotowanej wody

LISTOPAD
- Przestrzeganie zakazów dotyczących samowolnego korzystania z urządzeń elektrycznych i gazowych, niebezpieczeństw wynikających z zabaw zapałkami
- Organizowanie zabaw nie wywołujących hałasu
- Opanowanie chęci krzyku i głośnych rozmów
- Stosowanie zabaw wyciszających oraz ćwiczeń relaksacyjnych

GRUDZIEŃ
- Dbanie o czystość całego ciała
- Poznanie środków ostrożności chroniących przed zarażeniem się chorobą i zarażaniem innych: zasłanianie ust rękami w czasie kaszlu i kichania
- Zapoznanie z koniecznością chronienia miejsc skaleczonych przed zabrudzeniem
- Opanowanie umiejętności prawidłowego korzystania z chusteczek higienicznych

STYCZEŃ
- Nabywanie przekonania o ważnym znaczeniu dla zdrowia zabaw na świeżym powietrzu
- Przestrzeganie zasad bezpiecznej zabawy na śniegu
- Umiejętne przeciwdziałanie marznięciu w zimie przez wzmożony ruch, rozcieranie rąk
- Ukazanie dzieciom zagrożeń wynikających z zabaw w miejscach niedozwolonych

LUTY
- Organizowanie zabaw ruchowych na powietrzu
- Podejmowanie prób nauki na nartach, łyżwach- udział w dniu sportu szkolnego
- Kulturalne zachowanie się podczas posiłków
- Rozumienie konieczności zachowania czystości podczas spożywania posiłków
- Uświadomienie dzieciom konieczności spożywania produktów bogatych w witaminy- Dzień Marchewki
MARZEC
- Rozumienie konieczności kontroli i leczenia zębów
- Przyzwyczajanie dzieci do systematycznego czyszczenia zębów
- Przezwyciężanie lęku przed zabiegami stomatologicznymi
- Spotkanie z pielęgniarką- uświadomienie konieczności dbania o swoją higienę

KWIECIEŃ
- Rozumienie konieczności dbania o czyste środowisko
- Uświadomienie dzieciom, jakie niebezpieczeństwa grożą środowisku ze strony człowiek
- Czynne uczestnictwo w usuwaniu skutków bezmyślności człowieka: udział w akcji „sprzątanie świata”

MAJ
- Czyste powietrze wokół nas- wykształcenie umiejętności rozpoznawania różnych źródeł dymu
- Zwiększenie wrażliwości dzieci na szkodliwość dymu papierosowego
- Umiejętność radzenia sobie w sytuacjach, w których inni palą papierosy
- Przyzwyczajanie dzieci do częstego i aktywnego przebywania na świeżym powietrzu (zabawy, gry, spacery, wycieczki)


CZERWIEC
- Rozumienie konieczności zachowania ostrożności w nieznanym środowisku przyrodniczym, technicznym lub społecznym
- Uświadomienie dzieciom konieczności zachowania ostrożności w kontaktach z nieznajomymi osobami, zakazu zbliżania się do nieznanych zwierząt np. psów
- Zapamiętanie własnego adresu zamieszkania
- Uświadomienie dzieciom, w jakich okolicznościach mogą ujawnić swój adres, nazwisko i numer telefonu
- Próby oceniania własnego zachowania oraz zachowania innych pod względem bezpieczeństwa

FORMY I METODY REALIZACJI
- Zajęcia z całą grupą i w zespołach
- Praca indywidualna
- Gry i zabawy
- Wycieczki, spacery
- Quizy, konkursy
- Drama
- Pokaz
- Imprezy (Dzień Sportu, Dzień Marchewki)
- Inscenizacje i przedstawienia
- Czynności samoobsługowe
- Spotkania z zaproszonymi gośćmi (policjant, pielęgniarka)
- Twórczość artystyczna
- Zajęcia otwarte

PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA
Po realizacji programu dziecko powinno:
1. Wiedzieć co sprzyja, a co zagraża jego zdrowiu
2. Dbać o higienę osobistą
3. Przestrzegać w praktyce zasad zdrowego żywienia (ograniczenie słodyczy, chipsów, zwiększenie spożywania owoców i warzyw)
4. Umieć kulturalnie zachowywać się w czasie posiłku
5. Rozumieć potrzebę ruchu i aktywności całego ciała, jako źródła zdrowia

EWALUACJA
Obserwacja bieżąca zachowań dzieci
Analiza wytworów pracy
Wystawa prac artystycznych
Quiz dla dzieci -wiedzy o zdrowiu i bezpieczeństwie
Rozmowa kierowana z dziećmi
Rozmowa z rodzicami dzieci


LITERATURA
1. Dudkiewicz K., Kamińska K. „Edukacja zdrowotna-program przeznaczony dla przedszkoli”, Warszawa 2001, Nasza Księgarnia
2. Frątczakowie E.iJ. „Edukacja zdrowotna dzieci przedszkolnych”, Turpess Toruń 1996
3. Kwaśniewska M., Żaba-Żabińska W. „Nasze przedszkole”- program edukacji przedszkolnej wspomagający rozwój aktywności dzieci, Grupa Edukacyjna S.A. 2009
4. Praca zbiorowa. „Czyste powietrze wokół nas” Program przedszkolnej edukacji antytytoniowej, Warszawa 2011
5. Żuchelkowska K.,Wojciechowska K. „Promocja zdrowia w edukacji dzieci przedszkolnych”, Wydawnictw Mografsen, Bydgoszcz 2000