Profilaktyka zaburzeń mowy - scenariusz pogadanki dla dzieci

Temat: Profilaktyka zaburzeń mowy
Cele:
• zapoznanie dzieci z okresami rozwoju mowy
• zapoznanie dzieci z przyczynami powstawania wad wymowy
• zapoznanie dzieci z budową i higieną narządu mowy
• usprawnianie narządu oddechowo-fonacyjno-artykulacyjnego
Metody: słowna, rozmowa, praktycznego działania
Forma: zbiorowa

Przebieg zajęć
1. Powitanie
2. Zajęcia właściwe
• Mowa jest podstawowym środkiem porozumiewania się ludzi między sobą. Umożliwia ona przekazywanie informacji i zapewnia prawidłowe funkcjonowanie człowieka. Szczególne znaczenie ma mowa w przypadku dzieci. Dlaczego? (na to pytanie próbują odpowiedzieć dzieci). Mowa dziecka kształtuje się stopniowo.
Stadia rozwoju mowy:
- okres melodii - czas od urodzenia do 12 miesiąca
Pierwszy dźwięk to płacz i krzyk, za pomocą, którego dziecko komunikuje swoje potrzeby. W 2-3 miesiącu życia dziecko zaczyna głużyć, czyli wydawać pojedyncze dźwięki, którym zazwyczaj towarzyszą ruchy całego ciała. Około 6-7 miesiąca życia głużenie dziecka przekształca się w gaworzenie. Charakteryzuje się ono wydawaniem przez dziecko dźwięków o charakterze sylab lub przypadkowo dobranych zbitek głoskowych. Pod koniec okresu melodii w mowie dziecka pojawiają się pierwsze wyrazy o prawidłowym lub zniekształconym brzmieniu (da, ma, am). Już w tym pierwszym okresie w mowie dziecka mogą wystąpić pewne niepokojące objawy. Jakie? (na to pytanie próbują odpowiedzieć dzieci).
- okres wyrazu - od 1 do 2 roku życia dziecka
Podstawowy mechanizm dla mowy, który w tym okresie się pojawia to echolalia. Jest to powtarzanie przez dziecko prostych słów. Początkowo jest to tylko odtwarzanie brzmienia wyrazów, później następuje skojarzenie wyrazu z określonym znaczeniem. Co trzeba, więc robić? (na to pytanie próbują odpowiedzieć dzieci).
- okres zdania - od 2 do 3 roku życia dziecka
Mowa dziecka ulega dalszemu doskonaleniu. Dziecko wymawia już zazwyczaj ogół głosek (z wyjątkiem sz, rz, cz, dż, r) oraz operuje zdaniami. W okresie zdania dziecko zaczyna utrwalać zasady funkcjonowania języka, którym mówi jego najbliższe otoczenie. Z uwagi na to mowa rodziców i rodzeństwa powinna być:......... (dzieci próbują dokończyć zdanie). Nie wolno również....... (dzieci próbują dokończyć zdanie).
- okres swoistej mowy dziecięcej - od 3 do 7 roku życia dziecka
W jego początkowej fazie pojawiają się głoski sz, rz, cz, dż oraz utrwala się ich artykulacja w mowie spontanicznej. Dziecko zadaje wiele pytań, wskutek czego pojawia się mowa dialogowa. Zazwyczaj około 5-6 roku życia dziecko wymawia już poprawnie wszystkie głoski. Jeśli jednak tak nie jest to konieczne jest........ (dzieci próbują dokończyć zdanie)
• Przyczyny powstawania wad wymowy:
- nieprawidłowa budowa aparatu artykulacyjnego
- nieprawidłowe funkcjonowanie narządów mowy
- nieprawidłowa budowa i funkcjonowanie narządu słuchu
• Budowa narządu mowy
- aparat oddechowy - przepona, płuca, oskrzela i tchawica
- aparat fonacyjny - krtań, więzadła głosowe
- aparat artykulacyjny - nasada, która składa się z 3 jam (gardłowej, ustnej, nosowej)
• Higiena narządu mowy
• Zabawy i ćwiczenia usprawniające aparat oddechowo-fonacyjno-artykulacyjny
• Pytania do dzieci, od dzieci
3. Podsumowanie zajęć
4. Zakończenie zajęć
Zabawa pt. „Mistrz słuchowy” - próba rytmu Stanback.
I.Styczek "Zarys logopedii"Warszawa 1970 PWN
G.Demel "Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola"Warszawa 1996 WSziP