Historia regionu łódzkiego - program edukacyjny

Wstęp

Program edukacyjny ,,Historia regionu łódzkiego ‘’ przeznaczony jest dla uczniów szkół gimnazjalnych.
Podczas mojej pracy w szkolnictwie dostrzegłam zainteresowanie nie tylko „wielką historią”.
Uczniowie chętnie dzielili się ze mną relacjami, wspomnieniami członków rodziny będącymi świadkami ważnych wydarzeń historycznych. Rodziły się pytania związane z historią najbliższej okolicy. Widząc to zainteresowanie rozpoczęłam rozszerzać realizowane zagadnienia związane z historią regionalną w ramach godzin do dyspozycji wychowawcy, podczas wycieczek czy lekcji muzealnych. Program historii regionalnej bazuje na moich dotychczasowych doświadczeniach jest jednak rozszerzony o treści pozwalające uzupełnić obraz historii ,, małej ojczyzny”.
Jak wszyscy wiemy, edukacja w gimnazjum jest to szczególny czas w życiu młodego człowieka. To okres budowy własnego systemu wartości, poszukiwania własnej tożsamości. Młody człowiek oczekuje akceptacji i ważne jak nigdy dotąd, staje się poczucie przynależności do grupy społecznej. Myślę, że na tym etapie edukacyjnym, rozbudzanie więzi z ojczystym regionem powinno zajmować szczególne miejsce. Pomaga uświadomić młodemu człowiekowi naturalną przynależność do lokalnego środowiska.
Przemiany demokratyczne stworzyły wielkie możliwości dla aktywnych i kreatywnych obywateli. Mogą oni kształtować według swoich oczekiwań ,, małą ojczyznę’’. Z tym wiąże się ważne zadanie dla szkół – wychować obywateli świadomych dziedzictwa i odpowiedzialności na nich spoczywającej.

Charakterystyka programu.
Program realizowany będzie podczas dwuletniego cyklu ( jedna godzina tygodniowo)
na zajęciach dodatkowych. Na realizację programu przewidziano 110 godzin.
Struktura programu:
I – Poznajmy swój region.
II – Wstęp do badań historycznych. Historia nam najbliższa.
III - Początki osadnictwa
IV- Wielokulturowość.
V - Czas walki o niepodległość.
VI - II wojna światowa.
VII - Powojenne czasy.

Cele ogólne:

cele poznawcze:

• zapoznanie uczniów z historią, z kulturą etniczną, warunkami naturalnymi, gospodarką i walorami turystycznymi regionu
• doskonalenie umiejętności posługiwania się technikami multimedialnymi w wyszukiwaniu informacji
• doskonalenie umiejętności posługiwania się technikami multimedialnymi w tworzeniu prezentacji
• kształtowanie umiejętności wyszukiwania i selekcji treści
• umiejętności krytycznej analizy informacji
• rozwijanie umiejętności analizy i interpretacji tekstów źródłowych, map, planów

cele wychowawcze:

• kształtowanie postawy szacunku do wartości demokratycznych
• kształtowanie systemu wartości i postaw obywatelskich
• doskonalenie umiejętności pracy w zespole
• kształtowanie postaw aktywnego uczestnictwa w życiu lokalnej społeczności
• kształtowanie postawy patriotycznej
• ukazanie zaangażowania społeczności lokalnej w ważne wydarzenia historyczne
• rozbudzenie zainteresowania przeszłością regionu
• kształtowanie szacunku wobec dziedzictwa
• kształtowanie potrzeby kultywowania tradycji

OSIĄGNIĘCIA
uczeń zna:
• pojęcie regionu, historii regionalnej
• warunki naturalne regionu
• pojęcie źródło historyczne
• źródła historyczne do historii swego regionu
• pojęcie obiekt zabytkowy
• najważniejsze obiekty zabytkowe na terenie swojego regionu i ich historię
• pojęcia secesja, eklektyzm, historyzm
• pojęcie genealogii
• historię swojej szkoły
• tradycje regionalne związane ze świętami
• pojęcia gwara, dialekt
• pojęcia kultura ludowa, folklor
• średniowieczną historię ziemi łęczycko – sieradzkiej
• walory swego regionu
• historię początków osadnictwa w swoim regionie
• postacie związane z powstaniem i rozwojem osad na terenie regionu
• twórców przemysłu łódzkiego
• bohaterów powieści Władysława Reymonta , „Ziemia obiecana”
• daty najważniejszych wydarzeń związanych z walkami i niepodległość w regionie
• daty bitwy nad Wartą i nad Bzurą
• przykłady świadczące o rozwoju regionu po II wojnie światowej
• instytucje wspierające rozwój kulturalny w regionie
• nazwiska reżyserów związanych z Łodzią
• najpiękniejsze łódzkie kamienice
• postacie słynnych ludzi związanych z regionem

uczeń rozumie:
• dlaczego uczy się historii swojego regionu
• proces powstawania torfowiska
• przyczyny objęcia ochroną torfowiska Rąbień
• zasady pracy historyka
• zasady i przyczyny otaczania ochroną obiektów zabytkowych
• znaczenie poszukiwania własnej tożsamości
• znaczenie kultywowania tradycji rodzinnych, regionalnych, narodowych
• przyczyny współistnienia wielu kultur na terenie miasta regionu
• znaczenie bitew nad Wartą i Bzurą
• znaczenie uczestniczenia w życiu kulturalnym miasta, regionu
• znaczenie ośrodka łódzkiego dla rozwoju polskiej kinematografii
• wpływ inwestycji unijnych na rozwój regionu

uczeń potrafi:
• wskazać na mapie województwo łódzkie, wyróżnić powiaty
• opowiedzieć o życiu prehistorycznych myśliwych
• wskazać na planie miasta najważniejsze zabytki
• posługiwać się drzewem genealogicznym
• sporządzić drzewo genealogiczne
• posługiwać się programem multimedialnym do sporządzenia drzewa genealogicznego
• scharakteryzować cechy folkloru wybranych subregionów
• wskazać na mapie ziemię łęczycko –sieradzką
• wyszukać na stronach internetowych materiały do lekcji
• dokonać selekcji materiałów oraz oceny zawartości stron internetowych
• zaprezentować walory swojego regionu
• rozpoznać herby miast powiatowych województw łódzkiego
• scharakteryzować religie judaistyczną i protestancką
• wskazać podstawowe różnice pomiędzy religiami czterech kultur
• wskazać na planie miasta miejsca pamięci związane z działalnością przedstawicieli czterech kultur
• scharakteryzować warunki życia i pracy robotnika w XIX wieku
• przytoczyć legendy związane z regionem
• wskazać na mapie miejsca związane z walką o niepodległość
• podać przykłady zaangażowania aleksandrowian, zgierzan, łodzian w ważne wydarzenia narodowe
• scharakteryzować życie ludności Aleksandrowa, Zgierza, Łodzi w czasie okupacji niemieckiej podczas II wojny światowej
• wskazać na planie miasta granice getta w Łodzi, obozu dla dzieci na ul. Przemysłowej

Wykaz tematów.
I Poznajmy swój region.
1. Po co uczymy się historii regionalnej ?
2. Warunki naturalne naszego regionu.
3. Rezerwat przyrody i stanowiska archeologiczne Torfowisko Rąbień.
II Wstęp do badań historycznych. Historia nam najbliższa.
4. Warsztat historyka. Źródła historyczne.
5. Zabytki – źródła historyczne.
6. Obiekty zabytkowe Aleksandrowa.
7. Aleksandrowskie pomniki.
8. Malownicze zabytkowe dworki okolic Aleksandrowa Łódzkiego.
9. Zabytki Zgierza.
10. Najpiękniejsze pałace Łodzi.
11. Nauki pomocnicze historii. Genealogia.
12. Śladami moich przodków.
13. Historia i społeczność Miejskiego Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Aleksandrowie Łódzkim.
14. Świętowanie w naszym regionie.
15. Czy wszyscy nas rozumieją?
16. Kultura ludowa.
17. Walory turystyczne regionu łódzkiego.
18. Historyczne regiony. Ziemia łęczycko – sieradzka w okresie średniowiecza.
19. Na stronach WWW.
III Początki osadnictwa
20. Aleksandrów. Powstanie osady i lata świetności.
21. Zgierz stolicą polskiego sukiennictwa w XIX w.
22. Łódź. Początki osadnictwa.
23. Rozwój Łodzi przemysłowej.
24. Trzy kultury. Słynni aleksandrowianie.
25. Trzy kultury. Obiekty sakralne. Charakterystyczne święta i obrzędy.
26. Trzy kultury. Cmentarze Aleksandrowa Łódzkiego.
27. Zgierz trzech kultur.
28. Twórcy przemysłu łódzkiego.
29. Życie robotnika. Stare fabryki Łodzi.
30. Wizja Łodzi przemysłowej w powieści Władysław Reymonta ,, Ziemia Obiecana”.
31. Ulica Piotrkowska.
32. Łódzkie nekropolie.
33. Łódź czterech kultur.
34. Regionalne legendy.
V Czas walki o niepodległość.
35. Walka o wyzwolenie narodowe w XIX w. Bitwa pod Dobrą 24 lutego 1863r.
36. I wojna światowa. Operacja łódzka 1914 r.
VI II wojna światowa.
37. Wojna obronna. Bitwa nad Bzurą.
38. II wojna światowa. Wirkheim.
39. Czasy Litzmanstadt.
VII Powojenne czasy.
40. Aleksandrów Łódzki w PRL- u.
41. Rozwój miasta po 1989 r.
42. Życie kulturalne miasta.
43. Aleksandrów na planach.
44. Aleksandrowianie o przyszłości swojego miasta.
45. Hollyłódź.
46. Ulubione miejsca łodzian.
47. Rozwój Łodzi i województwa po 1989 r.
48. Łódź w Unii Europejskiej.
49. Słynne postaci związane z regionem.

Formy oceniania wiedzy, umiejętności i postawy ucznia

Ocenianie uczniów będzie dostosowane do formuły zajęć. Ponieważ są to spotkania nadobowiązkowe, rozwijające zainteresowania, praca ucznia znajdzie wyraz w podwyższonej ocenie z historii, zachowania, ocenach cząstkowych z realizacji projektów czy udziału
w konkursach.

Sprawdziany:

Sprawdzian diagnostyczny przeprowadzony będzie na początku i na końcu danego
półrocza. Wyniki posłużą do celów ewaluacyjnych.

Projekty

Oceniając projekt nauczyciel powinien wziąć pod uwagę:
• poprawność merytoryczną pracy
• pomysł, oryginalność wykonania
• wkład pracy
• umiejętność zaprezentowania wyników pracy
• zaangażowanie ucznia
• umiejętność współpracy
• samoocenę ucznia

Ewaluacja wewnętrzna.

Planowane działania:
- obserwacje zaangażowania uczniów
- karty oceny projektów
- ankiety skierowane do uczniów oraz ich rodziców
- dyskusja
- analiza frekwencji uczniów

Ewaluacja zewnętrzna.

Planowane są zajęcia otwarte, po których przeprowadzeniu hospitujący nauczyciele poproszeni zostaną o wypełnienie ankiet.

Analiza zgromadzonych informacji posłuży do wprowadzenia ewentualnych zmian w treściach, metodach czy formach dydaktycznych.