Opis i analiza przypadku dziecka mającego trudności z koncentracją uwagi, motywacją i zaburzeniami mowy

1. Identyfikacja problemu

Hubert przyszedł do przedszkola w wieku 3 lat. Był bardzo mało komunikatywny ze względu na opóźniony rozwój mowy. W wieku 5 lat chłopiec ten trafił do mojej grupy, obecnie ma 6 lat. Obserwując Huberta podczas jego pobytu w przedszkolu, doszłam do wniosku, że muszę poświęcić mu dużo czasu i uwagi.
Wiele trudności sprawiało Hubertowi skoncentrowanie się na wykonaniu podjętych zadań. Koncentracja uwagi i motywacja do ich wykonania były zmienne. Tempo pracy chłopca niejednorodne. Bardzo podatny na rozproszenie uwagi. Czasami pracował nieuważnie, w rozkojarzeniu, od niechcenia, stąd też wyniki jego pracy były niskie. Wiele razy podczas wykonywania zadania, pytał, czy może się pobawić. W trakcie wykonywania zadań stawiał dużo pytań, rozmawiał i wykonywał je dłużej. Gdy napotkał trudność, nie chciał kończyć pracy. Ponadto był dzieckiem o dużej potrzebie ruchu.
Sytuacja Huberta była niepokojąca. Pozostawienie tego problemu dziecku, gdy nie jest ono w stanie samodzielnie sobie poradzić, spowodowało, że zajęłam się tym przypadkiem.

2. Geneza i dynamika zjawiska

Hubert wychowuje się w rodzinie niepełnej, ma starszą siostrę. Z tatą widuje się w wolne dni, mieszka wtedy u niego.
Z wywiadu z mamą dowiedziałam się, że ulubioną formą spędzania czasu Huberta jest granie w gry komputerowe oraz oglądanie telewizji.
W domu nie były podejmowane prace takie jak: wycinanie, malowanie, lepienie, rysowanie, labirynty, itp. Po rozmowie z mamą i uświadomieniu jej problemu, jakie trudności może mieć Hubert, mama obiecała współpracować i zaangażować się w niesienie pomocy dziecku.
Na bieżąco była informowana o prowadzeniu pracy indywidualnej w przedszkolu i o propozycjach zabaw i zajęć z Hubertem w domu.

3. Znaczenie problemu

Wszystkie cechy, jakie przejawiał Hubert wskazywały na brak koncentracji uwagi i motywacji do wykonywania pracy, zaburzoną mowę, a stąd na niski poziom rozwoju psychomotorycznego.
Duże znaczenie miało też to, że chłopiec miał trudności w przekazywaniu komunikatów werbalnych. Dziecko, które źle mówi, niewyraźnie, nie jest rozumiane przez rówieśników i dorosłych, próbuje się zamknąć w sobie, unika kontaktów słownych lub odwrotnie – złości się, że nikt go nie rozumie. Nie podjęcie działań w tym kierunku może prowadzić do bardzo katastrofalnych skutków do tego stopnia, że dziecko może popaść w nerwicę lub depresję albo też reagować agresją.

4. Prognoza

- Negatywna
Nie podejmując żadnych działań można spodziewać się, że dziecko nie będzie się rozwijać na poziomie odpowiednim do wieku.
• Nastąpi stopniowe obniżenie motywacji do nauki,
• Będą problemy z nabyciem umiejętności czytania i pisania oraz innej wiedzy i umiejętności,
• Dziecko nie nabędzie umiejętności niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania w przedszkolu, a później w szkole i w życiu.
• Mogą wystąpić zaburzenia w sferze emocjonalno-uczuciowej i kształtować się negatywna postawa do podjęcia nauki szkolnej.
Ponadto brak korekcji zaburzeń mowy może prowadzić do:
• Zaniechania lub ograniczenia wypowiedzi werbalnych ze względu na brak zrozumienia jego mowy,
• Utrwalenie złych nawyków językowych,
• Izolowanie się, unikanie sytuacji, gdy trzeba wypowiadać się.

- Pozytywna
Podjęcie działań wspierających rozwój dziecka w obszarze mowy oraz oddziaływania motywującego do pracy, a także trening nawyku skupiania uwagi, spowodują:
• Pokonanie barier językowych, poprawią poziom komunikacji, wzbogacenie słownictwa
• Nawiązanie bliższego kontaktu z rówieśnikami,
• Wypracowanie nawyku samokontroli i koncentracji uwagi,
• Harmonijny rozwój dziecka odpowiedni do wieku.

5. Propozycje rozwiązań

Cele:
- Zapewnienie dziecku bezpieczeństwa oraz komfortu psychicznego,
- Wzmacnianie poczucia własnej wartości i wiary we własne siły,
- Dostrzeganie i eksponowanie mocnych stron dziecka,
- Rozbudzanie zainteresowań i wyrabianie motywacji do podejmowania zadań,
- Ćwiczenie pamięci, uwagi i spostrzegania,
- Ćwiczenie koncentracji uwagi,
- Usprawnianie aparatu artykulacyjnego i korygowanie wad wymowy,
- Współpraca z rodzicami, logopedą i innymi nauczycielami oraz z dziećmi w grupie.

Zadania:
- Zapewnienie dziecku sytuacji, gdzie będzie czuło się dowartościowane,
- Stworzenie przyjaznej atmosfery wokół dziecka,
- Zachęcanie do podejmowania różnorodnych działań: plastycznych, muzycznych, ruchowych, i innych,
- Pozytywne wzmacnianie dziecka, pochwalenie go przed grupą, rodzicami, nagroda,
- Przydzielanie zadań na miarę możliwości dziecka,
- Inicjowanie zabaw, które pozwolą dziecku nawiązać kontakt z rówieśnikami,
- Podjęcie pracy logopedycznej z dzieckiem.

6. Wdrażanie oddziaływań

Dążąc do poprawy sytuacji Huberta w przedszkolu, objęłam Go szczególną uwagą. Po wielu rozmowach z mamą oraz po otrzymaniu opinii z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej wytyczyłam kierunki pracy i oddziaływań na dziecko.
Przede wszystkim starałam się nawiązać kontakt słowny z dzieckiem, wzbudzić Jego zaufanie i zapewnić poczucie bezpieczeństwa, a także zainteresować tym, co się dzieje w przedszkolu. Odbyłam rozmowy i zajęcia z grupą rówieśniczą, aby pokazać dzieciom, że należy pamiętać, aby każde dziecko w przedszkolu czuło się dobrze.
Na temat Huberta rozmawiałam z pozostałymi nauczycielkami, które pracowały z moją grupą, w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych.
W pracy z Hubertem stosowałam zasadę indywidualizacji, stopniowania trudności, a przede wszystkim systematyczności. Wiele razy pomagałam mu przekraczać próg trudności i doprowadzać prace do końca. Główny nacisk kładłam na wzmacnianie motywacji Huberta poprzez podkreślanie jego starań, zauważanie pozytywnych przejawów jego aktywności, mocnych stron, pożądanego zachowania. W postępowaniu wychowawczym chciałam zapewnić chłopcu poczucie bezpieczeństwa, akceptacji i uznania.
Ponadto Hubert został objęty pomocą logopedyczną. Rodzice otrzymali zestawy ćwiczeń logopedycznych dla usprawnienia aparatu artykulacyjnego i przygotowujące do wywołania zaburzonych głosek. Hubert systematycznie uczęszczał na zajęcia terapii logopedycznej, gdzie korygował zaburzenia mowy.

7. Efekty oddziaływań

Systematyczna praca z Hubertem, przy współpracy mamy i uczestniczeniu w terapii logopedycznej przyniosła rezultaty.
W efekcie oddziaływań środowiska przedszkolnego na Huberta zaczął On lepiej funkcjonować w nim. Uwierzył w swoje możliwości, nawiązał relacje z dziećmi z grupy przedszkolnej.
Jego uwaga jest skupiona na wykonywanym zadaniu, poprawił tempo wykonywania zadań i ich, jakość. Hubert rozwinął swoje zainteresowania, polubił prace wymagające koncentracji i skupienia uwagi. Jego rozwój psychomotoryczny kształtuje się na poziomie odpowiednim do wieku.
Również terapia logopedyczna przyniosła pozytywne rezultaty, poprawiła się komunikacja werbalna. Hubert będzie kontynuował terapię logopedyczną w szkole.
Stwierdzam, że prowadzone działania przyniosły zamierzony efekt.