Wypowiedzenia podrzędnie złożone. Konspekt do lekcji języka polskiego w klasie drugiej gimnazjum

Konspekt do lekcji języka polskiego w klasie drugiej gimnazjum.

Temat: Wypowiedzenia podrzędnie złożone (2 godz.lekcyjne).

Cele lekcji:
- wyjaśnienie różnicy między zdaniem złożonym współrzędnie a zdaniem złożonym podrzędnie;
- zapoznanie z rodzajami wypowiedzeń podrzędnie złożonych;
- doskonalenie umiejętności rozpoznawania typów zdań podrzędnie złożonych.

Pomoce dydaktyczne: paski papieru ze zdaniami, podręcznik do kształcenia językowego dla klasy drugiej gimnazjum z ćwiczeniami "Słowa na czasie" Wydawnictwa Nowa Era

Metody i formy pracy: wykład, pogadanka, praca w parach

Przebieg lekcji
I.Wstęp:
powitanie uczniów, zapisanie tematu lekcji, wyjaśnienie celu lekcji - zapoznanie z rodzajami wypowiedzeń podrzędnie złożonych.

II.Część główna:
1.Wspólne przypomnienie części zdania oraz pytań do nich i wyjaśnienie, że rodzaje zdań złożonych podrzędnie mają nazwy oraz pytania takie same jak części zdania (podmiot, orzeczenie, przydawka, dopełnienie, okolicznik).

2.Rozdanie uczniom pasków papieru ze zdaniami podrzędnie złożonymi pociętymi na pół - zadaniem uczniów jest odnalezienie swojej pary tak, aby powstało całe zdanie. Po odnalezieniu swojej "drugiej połowy" uczniowie siadają w parach i na podstawie informacji z podręcznika (str. 55) ustalają, jaki mają rodzaj zdania podrzędnie złożonego.

3.Uczniowie otrzymują kartę pracy, którą będą wypełniać na podstawie zdań, które utworzyli w parach. Każda para po kolei odczytuje swoje zdanie oraz określa typ zdania - pozostali uczniowie oraz nauczyciel kontrolują poprawność. Zadaniem uczniów jest także zapytanie zdaniem nadrzędnym o podrzędne. Po korekcie wszyscy wpisują prawidłową wersję zdania wraz z pytaniem na swoją kartę pracy.

Rodzaje zdań podrzędnie złożonych:

przydawkowe: Cenię ludzi (jakich?), którzy sumiennie pracują.

dopełnieniowe: Nie zaprzątał sobie głowy tym (czym?), że jest słaby i chory.

okolicznikowe miejsca:Tam sięgaj (gdzie?), gdzie wzrok nie sięga.

okolicznikowe czasu: Wyjechali tam (kiedy?), gdy zaczęły się wakacje.

okolicznikowe warunku: Wygrasz (pod jakim warunkiem?), jeśli będziesz miał szczęście.

okolicznikowe sposobu: Powiedzieli to tak (jak?), że się przestraszyliśmy.

okolicznikowe przyczyny: Chciał opisać swoje przeżycia (dlaczego?), ponieważ były ciekawe.

okolicznikowe przyzwolenia: Przeczytałem książkę (mimo czego?), chociaż miałem mało czasu.

okolicznikowe celu: Pojechaliśmy do Portugalii (po co?), żeby zwiedzić Lizbonę.

okolicznikowe stopnia i miary: Film spodobał mi się tak bardzo (jak bardzo?), że ciągle myślałem o nim.

orzecznikowe: Nie zawsze taka byłaś(jaka byłaś?), jaka jesteś.

podmiotowe: Powodzenie osiągnie ten (kto?), kto umie pracować.

III. Podsumowanie - rekapitulacja:
- powtórzenie, jak rozpoznać wypowiedzenie złożone podrzędnie;
- skąd pochodzą nazwy wypowiedzeń podrzędnie złożonych;
- nazwanie rodzajów wypowiedzeń podrzędnie złożonych;
- zadanie domowe: str. 56, ćwicz. 2,3,5.