Scenariusz lekcji historii dla kl. I - Sukcesy i porażki Bolesława Chrobrego

* CELE LEKCJI:
Uczeń:
- rozumie i prawidłowo stosuje pojęcia: metropolia, biskupstwo, arcybiskupstwo, kanonizacja, relikwie
- zna działalność postaci: Bolesława Chrobrego, św. Wojciecha, Ottona III, Radzyma Gaudentego, Henryka II
- zna i rozumie znaczenie dat: 997r., 1000r., 1018r., 1025r.,
- rozumie znaczenie uzyskania przez Polskę własnej metropolii
- rozumie znaczenie koronacji
- potrafi wyjaśnić zależności pomiędzy polityką zagraniczną a sytuacją wewnętrzną państwa
- potrafi interpretować przekazy źródłowe oraz korzystać z mapy historycznej

* ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
- podręcznik do historii dla kl I gimnazjum
- mapa ścienna do omawianego okresu np. ,,Polska X- XII wieku”
- mapki konturowe Polski dla uczniów ( dla każdej grupy 1 egzemplarz)
- teksty źródłowe: fragm. Kroniki Galla oraz Kroniki Thietmara
- materiał ikonograficzny - portret Bolesława Chrobrego, ilustracja Drzwi Gnieźnieńskich
- drzewo genealogiczne Piastów

* METODY:
- praca z podręcznikiem
- praca z mapą
- praca ze źródłami historycznymi
- rozmowa nauczająca
- praca w grupach

* PRZEBIEG LEKCJI:

I. Wprowadzenie:
1.Czynności organizacyjne, zapis tematu lekcji.
2.Uczniowie przypominają, jakie było znaczenie panowania Mieszka I

II. Rozwinięcie:
1. Uczniowie na podstawie wiadomości z podręcznika oraz drzewa genealogicznego Piastów wymieniają okoliczności przejęcia władzy przez Bolesława Chrobrego, podają daty jego panowania.
Nauczyciel prezentuje portret Bolesława Chrobrego np. autorstwa Jana Matejki.
2.Omawiamy wspólnie z uczniami misję św. Wojciecha do Prus na podstawie podręcznika oraz znanych uczniom już faktów ze szkoły podstawowej.
Nauczyciel prezentuje materiał ikonograficzny- ilustracje przedstawiające Drzwi Gnieźnieńskie.
3. Podział uczniów na 4- osobowe zespoły i przydział zadań.
› Uczniowie otrzymują odpowiednio fragm. Kroniki Galla lub Thietmara dotyczące zjazdu gnieźnieńskiego wraz z poleceniami / teksty kronik polecenia do nich w załączniku /
› Każda grupa otrzymuje mapkę konturową Polski, która będzie uzupełniać odpowiednio do omawianych wydarzeń.
4. Wspólna interpretacja tekstów źródłowych, ew. uzupełniamy wiadomościami z podręcznika.
Zwracamy uwagę na różnice występujące w przekazach kronikarskich i szukamy ich przyczyn.
5. Omawiamy wspólnie z uczniami znaczenie zjazdu gnieźnieńskiego.
Uczniowie nanoszą na mapkach konturowych nową organizację kościelną w Polsce w 1000r.
6. Nauczyciel omawia stosunki polsko - niemieckie po śmierci Ottona III oraz przebieg wojen w latach 1002- 1018 oraz inne podboje Bolesława Chrobrego. Uczniowie zaznaczają odpowiedni wymienione tereny oraz miejscowości na swoich mapkach.
7.Nauczyciel przedstawia znaczenie koronacji Bolesława Chrobrego.

III. Podsumowanie:
1. Uczniowie wspólnie dokonują bilansu panowania Bolesława Chrobrego, wykonując tabelę zeszytach - ,,Sukcesy i porażki Bolesława Chrobrego”.
2. Ocena aktywności uczniów zna zajęciach i podanie pracy domowej:
- Przeprowadź wywiad z królem Bolesławem Chrobrym - ,,Człowiek 1025 roku”.

ZAŁĄCZNIK - TEKSTY DO PRACY W GRUPACH

Nr1 - Kronika Thietmara:

,,Następnie cesarz na wieść o cudach, jakie Bóg działał przez miłego sobie męczennika Wojciecha, pośpieszył tamże celem pomodlenia się przy jego grobie….Wyjechał na jego spotkanie Bolesław….W jaki zaś sposób cesarz przez niego wówczas podejmowany i przez jego kraj aż do Gniezna wiedziony, rzecz to nie do uwierzenia i wprost nie da się opowiedzieć…I niezwłocznie ustanowił tam arcybiskupstwo….Oby dobry Bóg przebaczył cesarzowi, że czynszownika Bolesława czyniąc udzielnym panem do tego stopnia go wywyższył….”

Pytania do tekstu:
-kim są wymienione w tekście postacie?
- jaki był cel przyjazdu cesarza do Polski?
- jak cesarz został przyjęty w Polsce?
- jaki gest cesarza wobec Bolesława ma na myśli kronikarz w ostatnim zdaniu?
- jaki jest stosunek kronikarza do czynu cesarza?

Nr2 - Kronika Galla Anonima:

,, … cesarz przybył do grobu św. Wojciecha dla modlitwy i pojednania, a zarazem w celu poznania sławnego Bolesława…Bolesław przyjął go tak zaszczytnie i okazale, jak wypadało przyjąć króla, cesarza rzymskiego
i dostojnego gościa. …Zważywszy jego chwałę, potęgę i bogactwo, cesarz rzymski zawołał w podziwie:,, Na koronę mego cesarstwa! To, co widzę, większe jest niż wieść głosiła! I dodał następnie:,, Nie godzi się takiego i tak wielkiego męża, jakby jednego spośród dostojników księciem nazywać lub hrabią, lecz wypada chlubnie wynieść go na tron królewski i uwieńczyć koroną”….”

Pytania do tekstu:
-kim są wymienione w tekście postacie?
- jaki był cel przyjazdu cesarza do Polski?
- jak cesarz został przyjęty w Polsce?
- jaki gest cesarza wobec Bolesława ma na myśli kronikarz w ostatnim zdaniu?
- jaki jest stosunek kronikarza do czynu cesarza?