Taniec lekiem najlepszym na wszystko

Każdy z nas choć raz w życiu zapewne miał do czynienia z tańcem. Nie trzeba być wybitnym tancerzem by móc poczuć jego moc. Gdy tańczysz możesz pozwolić sobie na luksus bycia sobą. Nie ogranicza Cię nic poza Twoją wyobraźnią no i może sprawnością. Każdy ruch przynosi Ci ukojenie. Słyszysz pierwsze takty muzyki i pozwalasz się jej ponieść. A ona niesie Cię w nieznane. Najpiękniejsze w tańcu jest to, że każdy jest równy. Nikt Cię nie ocenia po prostu tańczysz czasem nieświadomie fundując sobie terapię-najlepszą ze wszystkich możliwych.Taniec należy do bardzo skutecznych metod oddziaływania na człowieka, a jego efekty utrzymują się stosunkowo długo. Jego „lecznicza formuła” została wykorzystana w choreoterapii czyli terapii poprzez taniec. Moja krótka wypowiedz będzie małą formą wprowadzenia w cudowny świat choreoterapii. Artykuły, które wybrałam by jak najlepiej przybliżyć ten temat można podzielić na 2 grupy. Takie które przybliżają nam istotę choreoterapii i te które mówią o tym jak ona wpływa na rozwój głównie dziecka.
Na czym polega choreoterapia?
Terapia tańcem nie opiera się na nauce technicznej kroków czy kombinacji, polega na odnajdowaniu własnego rytmu i uwalnianiu się od codziennych napięć. Choreoterapia wywodzi się z tańca współczesnego, nawiązuje także do starych tańców szamańskich i plemiennych. Odwołuje się do czasów, kiedy taniec był ważną częścią życia każdego człowieka, naturalnym sposobem wyrażania emocji. Znaczący wpływ na terapie tańcem miał Rudolf Laban, który przedstawił zwarty system analizy i obserwacji ruchu. Przyjął on, że ruch sprzyja osiąganiu harmonii i dlatego niepodważalnie staje się czynnikiem terapeutycznym. Poza tym „jest multisensorycznym komunikatem zwrotnym pomagającym rozwinąć poczucie własnej wartości oraz stanowi medium, przez które płyną wewnętrzne impulsy człowieka”[1]. Wśród znawców z dziedziny psychologii istnieje przekonanie o funkcjonalnej jedności psychiki i ciała. Wilhelm Reich ukazał, że psychiczna obrona przed niepokojącymi, bolesnymi emocjami objawia się „ jak to określił w postaci pancerza charakteru i chronicznym napięciem mięśniowym, hamującym w ten sposób przepływ energii i odcinającym obszary konfliktu od świadomości”[2]. Występuje również koncepcja, reprezentowana przez wszystkich terapeutów tańcem i niezależna od wyżej wymienionych teorii, uznającą kompleksową interwencję i wzajemną zależność duszy i ciała. Choreoterapeuci uważają, że każdy człowiek ma doświadczenia z okresu pozawerbalnego (bardzo wczesne dzieciństwo), które są skorelowane z odczuciami i ruchem. Uważają oni, że „ciało jest pamięcią dla wspomnień z tego okresu i starają się je uchwycić przez ruchy ciała. Tak więc terapia tańcem tworzy płaszczyznę połączeń jaką jest ruch i oddaje człowiekowi do dyspozycji materiał prewerbalny bez filtrowania przez język”[3] . Najbardziej znacząca jest choreoterapia psychologiczna, a jej zadaniem jest pomoc w podejmowaniu przez pacjentów różnego rodzaju ról życiowych. Według Zofii Aleszko kierowana aktywność ruchowa może pełnić różne funkcje: aktywizujące, korygujące, rozładowujące, stymulujące, regulujące lub poznawcze. . Wszystkie można jednak ograniczyć do 3 kluczowych funkcji: diagnostycznej, profilaktycznej i terapeutycznej[4].
Rola tańca w rozwoju dzieci
Terapia tańcem zaspokaja nie tylko ruchowe potrzeby dziecka, ale wpływa także na jego rozwój psychofizyczny. Wspomaga kreowanie się kompetencji takich jak pamięć, koncentracja, spostrzegawczość, szybka reakcja, koordynacja wzrokowo-ruchowa, orientacja w schemacie własnego ciała i w przestrzeni. Rozwija wyobraźnię, pobudza do działania i rozwiązywania zadań według swojego, nienarzuconego pomysłu. Taniec, który ujęty jest w programach nauczania w ramach ćwiczeń muzyczno- ruchowych od pierwszych lat spędzonych w szkole wpływa na wyrabianie u dzieci poczucia rytmu, słuchu, płynność ruchów, lekkości, swobody. A ćwiczenia muzyczno- ruchowe ułatwiają uzyskanie elastyczności, harmonijności ruchowej, która będzie przeciwdziałała niedołężności ruchowej wczesnego wieku. Terapia tańcem dostarcza nowych doznań z zakresu komunikacji i współdziałania w grupie, wyrabia dyscyplinę wewnętrzną, pomaga w rozwijaniu świadomego panowania nad ruchem ciała. Swoboda, niewymuszona dyscyplina i nastój radości pozwalają dzieciom dynamicznym (nadpobudliwym) na ruchowe wyładowanie się, a tym zamkniętym w sobie (introwertykom) na pokonywanie swej nieśmiałości. A zarazem jednym i drugim na rozwijaniu wiary w siebie i odwagi w poszukiwaniu własnych, twórczych form i estetyki ruchu. Ponad to daje szansę na zmniejszenie się, a nawet pozbycie zahamowań psychicznych czy też napięć w ciele jakie powoduje „sztywna”, niezmienna postawa ciała. Główne, a wręcz zasadnicze elementy tańca- rytm i ruch mogą pomóc dziecku w wyrażaniu bez słów emocji, przeżyć, doświadczeń. W rozwijaniu myślenia kreatywnego, twórczego. Dziecko gdy „posługuje” się swoim ciałem w różnych, naturalnych sytuacjach, nie tylko eksploruje je, ćwiczy czy doskonali, ale też- poprzez swą żywiołowość poznaje siebie i swoje otoczenie, uczy się i zdobywa wiedzę o świecie. Choreoterapia wpływa na osiągnięcie harmonii we wszystkich sferach osobowości. Jak widać wpływ tańca na dziecko jest wielostronny. Co więcej taniec to nie tylko umiejętność stawiania kroków i ruchu ciała w rytm muzyki, to również nauczanie form takich jak: przedstawienie się, przywitanie, pozdrowienie, proszenie do tańca i dziękowanie za wspólny taniec czyli jest to forma przygotowania do życia codziennego.
Jaka jest rola choreoterapeuty?
Funkcja terapeuty w choreoterapii polega na pełnieniu roli pomocnika i pośrednika, który za pośrednictwem ruchu tworzy połączenie między świadomością a nieświadomością dziecka, światem werbalnym a niewerbalnym. Ułatwia mu odzwierciedlać swoje uczucia poprzez wzajemną wymianę ruchową w tańcu. Zazwyczaj uczestniczy on w tańcu wraz z dzieckiem/pacjentem. Co więcej ma zadanie reagować i odpowiadać na potrzeby ruchu i komunikacji pozawerbalnej dziecka, wspomagać rozwój ruchu i nauczać mowy ciała. Ważną rolę w tego typu terapii odgrywa osobowość terapeuty, który musi łączyć w sobie dydaktyka i pedagoga. Wymaga się od niego bardzo wiele, ponieważ jest on łącznikiem pomiędzy sztuką a dzieckiem. Powinien sam kochać taniec, aby rozbudzać zainteresowanie i sympatię. Terapeuta musi wykazać wiele taktu i umiejętności podejścia do dzieci i młodzieży, aby zostać obdarzonym szacunkiem i zaufaniem.
O choreoterapii można mówić wiele, świadczą o tym liczne artykuły i książki napisane na ten właśnie temat. Niestety ta forma terapii, nie jest zbytnio rozpowszechniana w naszym kraju, przez co można powiedzieć wiele nam ucieka. Mam nadzieje, ze to się zmieni i coraz więcej osób dowie się o tej „tanecznej leczniczej formule”. A choreoterapia pozwali milionom ludzi uwolnić się od swoich problemów i trudności. Bo nie ma nic piękniejszego niż szczęśliwy człowiek wirujący w tańcu.


Przypisy:
[1]Konieczna E. „Choreoterapia – taniec leczący duszę”, „Edukacja i dialog”, 2003r, nr 8 str. 60
[2]Tamże str. 60
[3]Tamże str. 61
[4]Tamże str. 62

Bibliografia:
1. Golec J. „Taniec- środek i cel integracji”, „Nowe w szkole”, 2003, nr 1 str. 14-15
2. Konieczna E. „Choreoterapia – taniec leczący duszę”, „Edukacja i dialog”, 2003, nr 8
str. 60-64
3. Koziełło D. „Terapia tańcem”, „Kultura fizyczna”, 1997r. nr 1 str. 20-24
4. Kulesza B. „Rola tańca w wychowaniu młodzieży”, Kultura fizyczna, 2003, nr 3-4 str. 22-26
5. Marszałek C. „Rola tańca w rozwoju dziecka”, „Wychowanie w przedszkolu”, 1999, nr 2
str. 104-108