Rozwój słuchowo-muzyczny dziecka w wieku przedszkolnym

Do 7 roku życia trwa okres naśladowania i przykładu. Rozwijają się organy i zmysły. Dziecko przyrównuje się w tym czasie do rośliny, którą kierują siły wzrostu. Słuch potrzebuje pobudzania, dziecko próbuje swoich sił w śpiewie i śpiewanie przynosi mu zadowolenie.(1)
Dzieci trzyletnie mają już doświadczenia słuchowe- rozróżniają głosy ludzkie, zwierzęce, różne sygnały i dźwięki znane z życia codziennego.
Ponieważ mają jeszcze niezbyt sprawne narządy głosowe i brak jest koordynacji pomiędzy centrum sensorycznym i motorycznym, nie umieją jeszcze odtworzyć głosem melodii. Skala głosu nie przekracza kwinty.
Dzieci 3- 4 letnie interesuje głównie barwa dźwięku, lubią słuchać niektórych instrumentów, głosów. Bardzo chętnie bawią się przy muzyce, zaspakajając w ten sposób naturalną potrzebę aktywności fizycznej z jednej strony, odczuwając odprężenie i angażując się emocjonalnie – z drugiej.
Na rytmiczną muzykę, reagują ruchem, choć ich ruchy są niedokładne i nieskoordynowane.
Dzieci wzbogacają zasób wrażeń słuchowych o brzmienie niektórych instrumentów t.j. grzechotka, bębenek, dźwięk klawiszy fortepianu.(2)
Dzieci 3-4 letnie potrafią „śpiewać” swoje piosenki, których podstawą jest sytuacja w jakiej się dziecko znalazło, koloryzując je wyobrażeniami dziecięcymi. Także w tym wieku obserwuje się pierwsze przejawy ruchu zgodnego z rytmem usłyszanej muzyki, choć są problemy z utrzymaniem tempa.(3)
Czterolatki mają lepszą wymowę, wydłuża się u nich oddech, poszerza się skala głosu do seksty. Potrafią odtworzyć rytm słuchanych utworów za pomocą gestodźwięków np. tupiąc, klaszcząc czy też stosując proste ruchy- kołysanie, skłony. Wzrasta ich sprawność ruchowa, skaczą z nogi na nogę, utrzymują tempo, lepiej chwytają rytm marsza i biegu. Są w stanie skupić uwagę i wysłuchać kilka zwrotek piosenki, a także rozpoznać piosenkę po melodii granej lub nuconej przez nauczycielkę.
Czterolatki grają na prostych instrumentach perkusyjnych t.j grzechotka, kołatka, tamburyn, bębenek (uderzany palcami).
Dzieci pięcioletnie śpiewają już dokładniej, uwzględniając intonację, rytm i prawidłową dykcję. Skala głosu obejmuje septymę. Wzrasta sprawność ruchowa, dzieci szybciej reagują ruchem, dzięki czemu można podczas zabaw wykorzystywać kilka zmieniających się elementów ruchowych, niektóre figury i kroki taneczne jak np. obroty, cwał, przytup.
Pięciolatki grają na instrumentach uderzanych pałeczką (bębenek, tamburyn, cymbałki).
Ponieważ u dzieci w tym wieku zwiększa się koncentracja uwagi, mogą one słuchać już krótkich utworów instrumentalnych, zaś przez większą wrażliwość muzyczną, mogą uchwycić różnice w dynamice, tempie a także wysokości dźwięków w skrajnych rejestrach instrumentu i ludzkiego głosu.
Dzieci 6- letnie śpiewają dużo dokładniej intonacyjnie, w rytmie
i tempie. Skala głosu obejmuje oktawę. Są zainteresowane zarówno tekstem , jak i melodią piosenki. Piosenkom może towarzyszyć akompaniament perkusyjny.
Dzieci łatwiej odtwarzają i odbierają muzykę, dostrzegając elementy występujące w utworze. Są w stanie samodzielnie określić charakter i nastrój utworu, a także wskazać niektóre instrumenty.(4)
Intensywnie rozwija się u nich słuch wysokościowy (melodyczny), wiele z nich potrafi odróżnić odległości półtonów.(5)
Dzieci tańczą proste tańce ludowe i inne charakterystyczne tańce, w których dopuszczalna jest duża swoboda i wykazanie ich pomysłowości .
Potrafią samodzielnie układać akompaniamenty, wymyślić melodię do tekstów. Trójkąt i talerze – to nowe instrumenty, o które wzbogacamy dziecięce poznanie.
Grupa może zespołowo grać na instrumentach perkusyjnych, na cymbałkach. Oprócz akompaniamentu dzieci są w stanie zagrać proste, krótkie melodie.
Sześciolatki powinny tez wyczuć metrum dwumiarowe i trójmiarowe.(6)

Bibliografia
(1)B . Podolska, Muzyka w przedszkolu , Kraków 2008, Impuls
(2)(4) (6)I. Dudzińska (red), Wychowanie i nauczanie w przedszkolu, Warszawa 1983, WSiP
(3)(5)W. A. Sacher, Słuchanie muzyki i aktywność artystyczna dzieci, Kraków 1999, Impuls