Największym skarbem jest zdrowie. Program autorski

PROGRAM

Z EDUKACJI ZDROWOTNEJ

„ NAJWIEKSZYM SKARBEM JEST ZDROWIE”.


Program własny z edukacji zdrowotnej
dla dzieci 3- 6 letnich


Bożena Michoń
Aneta Szalińska
Beata Lis
Miejskie Przedszkole Nr 2
42 - 200 Częstochowa


Częstochowa, Sierpień 2009.


Wstęp


Aktywne postawy wobec zdrowia mogą być kształtowane od wczesnego dzieciństwa. Zdrowie dziecka jest podstawowym warunkiem pomyślnego procesu wychowawczego.
Dostrzegając wpływ wczesnego dzieciństwa na późniejsze życie człowieka, należy brać pod uwagę fakt, że rozwój dziecka dokonuje się nie tylko na podstawie zadatków wrodzonych, ale także dzięki jego własnej aktywności i różnym oddziaływaniom środowiska w którym dziecko żyje. Edukacja zdrowotna w wieku przedszkolnym powinna być łącznikiem między wiedzą dziecka wyniesioną z domu a tym, co powinno znać i rozumieć, kiedy wkroczy w swoje dorosłe życie w którym jego zdrowie będzie najważniejsze.
Dbałość o zdrowie, sprawność ruchową, harmonijny rozwój, kształtowanie prawidłowej postawy ciała, oraz wyrabianie nawyków higieniczno- zdrowotnych to bardzo ważne zadania wychowania zdrowotnego jakie w naszym przedszkolu są realizowane. Nasze przedszkolaki na co dzień zdobywają informacje o zdrowiu, a także współuczestniczą w definiowaniu własnych problemów zdrowotnych i określaniu czynników wpływających pozytywnie i negatywnie na zdrowie. W kształtowaniu u dzieci zachowań zdrowotnych oprócz edukacji zdrowotnej ważne są sytuacje zdrowotne w przedszkolu, w których nauczyciel jest wzorcem zachowania.. Bardzo ważne jest środowisko przedszkolne, które wspiera edukacje zdrowotną oraz specjaliści w zakresie „ zdrowia” którzy odwiedzają przedszkole.
Bardzo ważną role w edukacji zdrowotnej pełni rodzina. Jeżeli rodzic nie będzie wspierał tego czego dziecko uczy się w przedszkolu i nie będzie kontynuował tego w domu to nasza praca nie będzie w pełni efektywna. Ważne jest współdziałanie rodzica i nauczyciela w tej pracy. Dotyczy to włączanie rodziców do działań prowadzonych w przedszkolu na rzecz promocji zdrowia i właściwych zasad higieny. Ich bliski kontakt emocjonalny z dziećmi, wzmacniany poprzez aktywne uczestnictwo w podejmowaniu wspólnych działań, będzie wpływał korzystnie właściwej postawie prozdrowotnej.
Zamierzamy zapewnić małemu dziecku jak najlepszych wzorców do naśladowania. Nasz Program obejmuje jak najszersze otoczenie w którym dziecko przebywa.
Naszymi walorami są: kompetentna kadra pedagogiczna, piękny ogród, dobre warunki lokalowe, życzliwa i serdeczna atmosfera sprzyjająca dziecku .
Program Edukacji Prozdrowotnej „ Największym skarbem jest zdrowie”, dostosowany jest do pracy z dziećmi 3,4,5,6.letnimi . Program składa się z VI części:

1. Kształtowanie nawyków higieniczno- zdrowotnych. Czystość osobista, zdrowie.
2. Bezpieczeństwo w życiu codziennym, radzenie sobie w sytuacjach trudnych.
3. Właściwe odżywianie dzieci.
4. Propagowanie zdrowego stylu życia poprzez częste przebywanie na świeżym powietrzu.
5. Kształtowanie prawidłowej postawy wobec otaczającego środowiska.
6. Kształtowanie pozytywnych relacji między członkami rodziny i społeczności.

Program został przygotowany zgodnie z Podstawą Programową wychowania przedszkolnego.



OGÓLNE ZAŁOŻENIA PROGRAMU.

„Chcemy wychować zdrowe, wrażliwe, odporne fizycznie i psychicznie dziecko w zdrowym środowisku”.


Cel główny:

- Kształtowanie postaw prozdrowotnych.
- Rozwijanie sprawności ruchowej.
- Kształtowanie nawyków higienicznych.

Cele szczegółowe:

- Kształtowanie u dzieci nawyków dbania o czystość osobistą.
- Wdrażanie do radzenia sobie w sytuacjach trudnych.
- Częste przebywanie dzieci na świeżym powietrzu.
- Wdrażanie do zdrowego odżywiania.
- Kształtowanie prawidłowej postawy wobec otaczającego środowiska.
- Kształtowanie pozytywnych relacji między członkami rodziny.


FORMY I METODY PRACY.

Treści edukacji zdrowotnej w przedszkolu należy wprowadzać poprzez zabawę i w zabawie. Poprzez zabawę dziecko porusza wyobraźnią, budzi uczucia, szybko zdobywa wiedzę, pokazuje co dobre a co złe, zachęca do swobodnego działania. Do najczęściej stosowanych metod realizacji tych zadań należą:

• Metoda przekazu niezbędnej wiedzy.
• Metoda organizacji środowiska.
• Metoda pożądanych zachowań i przyzwyczajeń zdrowotnych.
• Metoda pobudzania zachowań , które sprzyjają zdrowiu.
• Metody aktywizujące.
• Techniki plastyczne, konkursy.


I.KSZTAŁTOWANIE NAWYKÓW HIGIENICZNO ZDROWOTNYCH- CZYSTOŚĆ OSOBISTA, ZDROWIE.

1.Poznanie budowy oraz wybranych narządów człowieka – rozumienie prawidłowego funkcjonowania tych narządów dla życia i zdrowia człowieka.
2.Spotkanie na terenie przedszkola z pediatrą, stomatologiem, pielęgniarką- pogadanki na temat potrzeby stosowania profilaktyki zdrowotnej( okresowe badania , szczepienia ochronne).
3. Zwracanie się o pomoc do osób zajmujących się ochroną zdrowia.
4. Poznanie niektórych przyczyn chorób i możliwościach ochrony przed ich zarażeniem.
• Nie stykanie się z osobą przeziębioną
• Nie korzystanie z przedmiotów osobistego użytku,
• Uczenie dzieci nawyku zasłaniania ust i nosa podczas kichania oraz kaszlu.

5.Codzienne zabiegi higieniczne mające na celu mycie całego ciała oraz dbanie o zęby, mycie i wycieranie rąk o własny ręcznik.
6.Opanowanie umiejętności samodzielnego ubierania się
7.Opanowanie nawyku kulturalnego spożywania posiłków
8.Samodzielne wykonywanie takich czynności jak: wycieranie chusteczką nosa, prawidłowe korzystanie a toalety
9.Kontrolowanie czystości swojego ubrania oraz uczesania.
10.Dbałość o czystość wokół siebie ( zabawki, miejsce gdzie dziecko się bawi )
11. Samodzielne korzystanie z toalety.
12. Poprawne mycie i przechowywanie narzędzi do mycia zębów.
13. Samodzielne składanie ubrania.
14.Zapinanie guzików, zasuwanie zamka.


FORMY PRACY Z DZIEĆMI:

1.Spotkanie ze Stomatologiem – opanowanie lęku przed wizytą ,pokaz prawidłowego mycia zębów, ogólna kontrola zębów u dzieci.
2.Pogadanka z pielęgniarką na temat kształtowania nawyków higieniczno- zdrowotnych.
3.Wykorzystanie codziennych zdarzeń do realizacji treści programowych.
4.Inscenizowanie utworów literackich mówiących o czystości.
5.Zabawy tematyczne.
6.Prace plastyczne wychowanków.


DZIECKO POTRAFI:

• dziecko rozumie i przestrzega konieczności dbania o czyste ciało oraz zęby,
• dziecko potrafi samodzielnie ubierać się,
• kulturalnie i bezpiecznie spożywa posiłki,
• potrafi prawidłowo wytrzeć nos i skorzystać z toalety,
• potrafi dostosować ubranie do panującej pogody,
• dziecko kontroluje swój ubiór i uczesanie,
• potrafi przeciwdziałać zamarznięciu i przegrzaniu oraz chronić skórę przed
słońcem,
• odkłada zabawki na umówione miejsce.
• samodzielnie korzysta z toalety.
• potrafi myć zęby i jak przechowywać przybory.
• Potrafi składać ubranie.
• Prawidłowo zapina guziki i zasuwa zamki.
• Zna niektóre narządy swojego ciała .
• Zna prawidłowy dla jego zdrowia rozkład dnia.

WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI.

Zachęcanie rodziców do zachowania nawyków higieniczno- zdrowotnych u dzieci, częste wizyty u stomatologa, systematyczne badania kontrolne, stosowne ubieranie dzieci w zależności od pogody. Zapraszanie rodziców na spotkania ze Stomatologiem.


LITERATURA POMOCNICZA DLA DZIECI:

1.Opowiadania: „ Czarodziejskie lustro”. A.Kowalska.
„ Dlaczego trzeba być czystym”. M. Kownacka.
Wiersze:” Mydło. L. J.Kern.
„W łazience”
My się wody nie boimy”.
„Komedia przy myciu”. M. Konopnicka.
Inscenizacje:” Brudas i kotki” .H. Bechlerowa
„ O Filipku brudasku” Krzemieniecka.
„ Plama na podłodze” J.Porazińska
„ Wojna z mikrobami” Burakowska.

II . BEZPIECZEŃSTWO W ŻYCIU CODZIENNYM, RADZENIE SOBIE W SYTUACJACH TRUDNYCH.

„Jestem bezpieczny w przedszkolu”

1. Poznanie zasad bezpiecznego poruszania się na terenie przedszkola oraz zasad korzystania z urządzeń terenowych na placu zabaw i nie oddalania się z placu zabaw.
2. Poznanie reguł współżycia w grupie celem bezpiecznej zabawy z rówieśnikami.
3. Bezpieczne posługiwanie się przyborami codziennego użytku.
4. Uświadomienie dzieciom że nie należy:
- rzucać zabawkami,
- wydawać głośnych dźwięków,
- brać do ust drobnych przedmiotów,
- nie bić innych dzieci.

„ Jestem bezpieczny poza terenem przedszkola”.

1. Bezpieczna droga do przedszkola – poznanie podstawowych zasad ruchu drogowego- spotkanie z policjantem.
2. Zachowanie bezpieczeństwa na spacerach i wycieczkach. Prawidłowe przechodzenie przez jezdnię oraz miejscach dozwolonych, zapoznanie z sygnalizacją świetlną, oraz niektóre znaki drogowe.
3. Rozumienie potrzeby zachowania ostrożności w kontaktach z osobami obcymi, powiedzenie NIE w sytuacjach wymagających tego, nie reagowanie na zaczepki dorosłych których nie znamy.
4. Zapoznanie z adresem zamieszkania.
5. Rozumienie zakazu zabawy zapałkami oraz nie zbliżanie się do przedmiotów grożących oparzeniem.
6. Przestrzeganie zakazu zbliżania się do nieznanych zwierząt.
7. Zrozumienie zakazu:
- ślizgania się na jezdni
- ślizganie się na zamarzniętych zbiornikach wodnych
- bezpieczna jazda na sankach, nartach .

FORMY PRACY Z DZIECMI:

1.Gry dydaktyczne.
2. Zabawy tematyczne.
3. Zajęcia dramowe.
4.Korelacja z różnymi zajęciami
5.Rozwiązywanie zagadek.
6. Spacery po mieście z zachowaniem bezpieczeństwa na drogach.
7. Bezpieczne zabawy w ogrodzie przedszkolnym.
8. Wycieczki autokarowe.
9. Wycieczki do Straży Pożarnej w Częstochowie.
10. Ocena postępowania własnego w sytuacjach, które zagrażają zdrowiu i życiu.

DZIECKO POTRAFI:

• Bezpiecznie przyjść do przedszkola pod opieką dorosłych.
• Zna zasady sygnalizacji świetlnej oraz niektóre znaki drogowe.
• Rozumie dlaczego nie należy rozmawiać z osobami obcymi.
• Zna swój adres zamieszkania.
• Rozumie dlaczego nie należy bawić się zapałkami oraz elektrycznością.
• Nie bawi się ze zwierzętami których nie zna.
• Bezpiecznie korzysta z zabaw zimowych.

WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI:

1.Zorganizowanie konkursu plastycznego dla rodziców i dzieci pt: ”Bezpieczne zabawy na śniegu’.

LITERATURA POMOCNICZA DLA DZIECI:

1. „Bezpieczny dom, przedszkole i ulica” E.Malik.
2. „ Poradnik wychowania zdrowotnego dzieci w wieku 3-6 lat.
3. „ Unikanie zagrożeń” K. Mytkoś.



III. WŁAŚCIWE ODŻYWIANIE DZIECI.

1. Częste spożywanie owoców, warzyw, produktów mlecznych, zbożowych oraz udział w przygotowaniu zdrowych posiłków.
2. Mycie owoców i warzyw przed spożyciem.
3. Czy to co jem jest zawsze zdrowe i dobre? Rozumienie potrzeby powstrzymywania się od jedzenia produktów nie sprzyjających zdrowiu np. słodyczy, chipsów, coca – coli.
4. Przestrzeganie dzieci przed spożywaniem nieznanych grzybów i owoców.
5. Należyte przechowywanie produktów żywnościowych.
6. Kulturalne spożywanie posiłków oraz ciche siadanie i wstawanie od stołu.
7. Prawidłowe posługiwanie się sztućcami.
8. Używanie form grzecznościowych: proszę, dziękuje, smacznego, przepraszam.
9. Nie przebywanie w zadymionym środowisku oraz szkodliwości palenia papierosów dla człowieka.
10. Wspólne wykonywanie sałatek owocowych , warzywnych oraz soków.
11. Spotkania z przedszkolną kucharką oraz intendentką, rozmowa na temat przygotowania zdrowych posiłków dla dzieci, spacer do przedszkolnej kuchni z zachowaniem bezpieczeństwa.
12. Pogadanka z Logopedą na temat prawidłowego przeżuwania pokarmów.


DZIECKO POTRAFI:

• Rozumie potrzebę prawidłowego odżywiania.
• Opowiada dlaczego nie należy spożywać grzybów i owoców nieznanego pochodzenia
• Mówi jak należy przechowywać żywność
• Kulturalnie spożywa posiłki
• Należycie posługuje się sztućcami
• Używa form grzecznościowych podczas jedzenia
• Rozumie dlaczego nie należy palić papierosów.
• Potrafi wykonać sałatkę.


WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI:

1.Zaproszenie rodziców do przedszkola celem wykonania surówek wspólnie z dziećmi- degustacja.
2. Spotkanie z przedstawicielem Sanepidu celem pogadanki na temat zdrowego odżywiania.

LITERATURA POMOCNICZA DLA DZIECI:

Wiersze:
1. „ Żołądek” J. Brzechwa.
2. „Nakryjemy do stołu” S.Szuchowa.
3. „ Na straganie „

Opowiadania:
1. „Gdzie się co kupuje” Cz. Janczarski.
2. „Każdemu można pomóc” I.Salach.



IV. PROPAGOWANIE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA POPRZEZ CZĘSTE PRZEBYWANIE NA ŚWIEŻYM POWIETRZU.

1. Gry i zabawy na świeżym powietrzu z wykorzystaniem urządzeń znajdujących się w ogrodzie przedszkolnym. Zapraszanie na zawody dzieci z zaprzyjaźnionych przedszkoli.
2. Prowadzenie ćwiczeń różnymi metodami ( Orfa, Sherborne, Kniessów, Labana itp.)
3. Organizowanie zabaw na śniegu ( kulig w lesie, jazda na sankach, lepienie bałwana w ogrodzie przedszkolnym.
4. Organizowanie toru przeszkód w ogrodzie przedszkolnym przy pomocy rodziców.
5.Dostosowanie ubioru do panującej pory roku temperatury i panującej pogody

Formy pracy z dziećmi:

1.Wykorzystanie codziennych sytuacji do realizacji treści programowych.
2. Rozmowy z wykorzystaniem literatury, która ma na celu uświadomienie dzieciom pozytywnych skutków ruchu na świeżym powietrzu.
3. Uświadomienie dzieciom ,że należy spacerować niezależnie od warunków atmosferycznych.
4.Rozbudzanie u dzieci zdolności ruchowych według pomysłów, doświadczeń i ich możliwości poprzez turnieje sportowe, gry i zabawy na powietrzu.

Dziecko potrafi:

• Uczestniczyć w zabawie z wykorzystaniem różnych eksponatów,
• Chętnie bierze udział w zabawach prowadzonych różnymi metodami,
• Opowiada jak należy zachować się podczas kuligu,
• Opowiada jak należy się zachować podczas lepienia bałwana, kulek śniegowych itp.,
• Chętnie pokonuje tory przeszkód wspólnie z rodzicami,
• Potrafi ubrać się na spacer zgodnie z warunkami pogodowymi.


WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI:

1. Zorganizowanie toru przeszkód dla dzieci i rodziców.
2. Spacery z całą rodziną niezależnie od panującej pogody.


LITERATURA POMOCNICZA DLA DZIECI:

1. Wiersze:
„ Na łące” I, Suchorzewska,
„ Bieg w workach” Cz. Janczarski,
„ Deszcz” S. Karaszewski,

2. Opowiadania:
„ Ślady na śniegu” Cz. Janczarski,
„ Wędrówka do lasu” B. Lewandowska”
„ O parasolu Pawełka” B. Lewandowska.


V. KSZTAŁTOWANIE WŁAŚCIWEJ POSTAWY WOBEC OTACZAJĄCEGO ŚRODOWISKA.

1. Przekonanie dzieci, że woda i powietrze są niezbędnym czynnikiem aby człowiek mógł żyć na ziemi. Poznanie zagrożeń takich jak : efekt cieplarniany, smog, dziura ozonowa.
2. Kształtowanie przyjaznego stosunku do zwierzą t i roślin , które żyją w naszym środowisku- poznanie niektórych gatunków zwierząt i roślin, prowadzenie hodowli roślin w kąciku przyrody.
3. Rozumienie konieczności segregacji odpadów wytwarzanych przez człowieka:
a) rozumienie potrzeby ograniczania ilości śmieci poprzez używanie odpowiednich opakowań,
b) zbieranie puszek,
c) zbieranie makulatury,
4. Czynne uczestniczenie w upowszechnianiu informacji dotyczących ochrony przyrody:
a) Sprzątanie świata.
b) Sadzenie krzewów oraz drzewek na placu przedszkolnym.
c) Światowy dzień ziemi – marsz ulicami miasta.
d) Wykonanie wspólnie z rodzicami tabliczek dotyczących ochrony przyrody, która nas otacza.
e) Organizowanie pochodów, marszy promujących zdrowy styl życia oraz ochronę środowiska.
f) Stała współpraca z: LOP, EKOLUDEK, PRZYJACIEL NATURY.
g) Poznanie instytucji, które wspierają ochronę środowiska.


FORMY PRACY Z DZIEĆMI:

1.Rozmowy z dziećmi na temat ochrony przyrody.
2.Zabawy tematyczne.
3.Korelacja z różnymi zajęciami.
3. Marsze ulicami miasta.
4.Ocena naszego postępowania w stosunku do otaczającej nas przyrody.


DZIECKO POTRAFI:

• Jak należy chronić każdy żywy organizm.
• Potrafi sortować śmieci.
• Zna powody zanieczyszczenia powietrza i wody.
• Rozumie, że niektóre opakowania są wielokrotnego użytku.
• Chętnie uczestniczy w akcjach ochrony środowiska.


WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI:

1. Zachęcanie rodziców do promowania ochrony środowiska.
2. Pomoc rodziców przy wykonaniu transparentów na marsze i pochody związane z ochroną środowiska.
3. Pomoc rodziców przy zbieraniu makulatury i puszek.


LITERATURA POMOCNICZA DLA DZIECI :

1. „ Unikanie zagrożeń” K. Mytkoś.
2. „ Piosenka słowika” H. Zdzitowiecka.
3. „Chora rzeka” J.Papuzińska.
4.” Las zaprasza” Cz.Janczarski.
5. „ Żyj z przyrodą w zgodzie’ W.Leliwa.


VI. KSZTAŁTOWANIE POZYTYWNYCH RELACJI MIĘDZY CZŁONKAMI RODZINY I SPOŁECZNOŚCI.


1.Kształtowanie pozytywnej więzi do swojej rodziny jako podstawy zdrowia psychicznego i fizycznego.

2.Wzmacnianie więzi rodzinnych poprzez wspólne przeżywanie smutków i radości.

3. Wdrażanie do wspólnych posiłków przy jednym stole, wycieczek poza miasto, spacerów ulicami miasta oraz do Parku Jasnogórskiego, wspólne zabawy, oraz zachęcanie rodziców do codziennego czytania dzieciom bajek w ramach akcji: „ Cała Polska czyta dzieciom”.

4.Dostrzeganie i rozumienie potrzeb innych członków rodziny ( pomoc osobom starszym, chorym, opieka nad młodszym rodzeństwem, nie zakłócanie spokoju osobom , które odpoczywają.)

5. Przyzwyczajanie dzieci do zgodnej zabawy, współdziałania w społeczeństwie:
a) okazywanie współczucia, gdy sytuacja tego wymaga,
b) kulturalne i grzeczne zwracanie się do siebie,
c) pomaganie i właściwe odnoszenie się do osób niepełnosprawnych,
d) zapoznanie dzieci z ich prawami i obowiązkami.

FORMY PRACY Z DZIEĆMI:

1. Rozmowy z dziećmi na temat rodziny z wykorzystaniem literatury.
2. Rozbudzanie u dzieci szacunku do osób starszych i niepełnosprawnych.
3. Wpajanie dzieciom, że rodzina jest bardzo ważna.

DZIECO POTRAFI:

• Potrafi okazywać uczucia w kontaktach z różnymi ludźmi.
• Chętnie uczestniczy w życiu rodzinnym, słucha bajek czytanych przez rodziców.
• Rozumie potrzeby członków rodziny, ludzi starszych oraz niepełnosprawnych.
• Potrafi wymienić swoje prawa i obowiązki.

WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI:

1. Zachęcanie rodziców do częstego czytania dzieciom bajek.
2. Rozmowy z rodzicami na temat spożywania posiłków przy jednym stole, spędzanie z dzieckiem jak najwięcej czasu w domu i na spacerach oraz zapoznanie rodziców z prawami dziecka na zebraniu w przedszkolu.

LITERATURA POMOCNICZA DLA DZIECI:

1. Wiersz:

„ Wielki skarb” B.S.Kossuth.
„Nasza mama” Cz.Janszarski.
„ Dobra wróżka” W.Chotomska.

Opowiadanie:
„ Dobra ta chatka gdzie mieszka matka” L. Krzemieniecka.



EWALUACJA TREŚCI KSZTAŁCENIA:

1.Wywiad z dziećmi na temat:” Jak dbać o zdrowie”.
2. Obserwacja dzieci.
3.Zagadki „Zgaduj zgadula”.
4. Spotkanie z Policjantem oraz wycieczka do Straży Pożarnej.
5. Prace plastyczne wykonane wspólnie z rodzicami.
6.Spotkanie z intendentką, kucharką oraz przedstawicielem Sanepidu.
7. Obserwacja pedagogiczna.
8. Zorganizowanie turnieju sportowego z udziałem zaproszonych dzieci.
9. Zorganizowanie zbiórek surowców wtórnych.
10.Udział w akcji „ Sprzątanie świata” oraz ‘ Dzień ziemi”.
11. Ankieta dla rodziców: „ Czy moje dziecko jest zdrowe”.
12. Rozmowy z rodzicami na temat praw dziecka.
13. Zorganizowanie konkursu zdrowotnego między przedszkolnego „ W zdrowym ciele zdrowy duch”.


LITERATURA:

1. „Poradnik wychowania zdrowotnego dzieci w wieku 3-4 lat’- R.Jaworska.
2. „Aktualne kierunki działań i rozwoju promocji zdrowia”- J.B. Karski.
3. Promocja zdrowia w edukacji dzieci przedszkolnych’- K. Żuchelkowska.
4. Bezpieczeństwo cz.I. Poradnik wychowania zdrowotnego dzieci w wieku 3-6 lat, Płock 1995. R. Jaworska.
5. Korzystanie ze świeżego powietrza. Czystość osobista cz III. Poradnik wychowania zdrowotnego dzieci w wieku 3-6 lat. R. Jaworska.