Sztuka dekoracji i porządku - konspekt do lekcji plastyki

1. Cele lekcji:
poznawczy: przypomnienie wiadomości na temat cech charakterystycznych stylu w sztuce Barok, zapoznanie uczniów z najpiękniejszym polskim pałacem w Wilanowie, analiza zdjęć z albumu, inspiracja do stworzenia makiety, przypomnienie techniki collage
kształcący: kształcenie umiejętności tworzenia kompozycji przestrzennych w zespołach z uwzględnieniem cech charakterystycznych pałacu, parku barokowego, łączenie różnych materiałów
wychowawczy: wdrażanie do wykonywania prac zespołowych, wyrabianie poczucia dumy z osiągnięć polskich artystów.

2. Temat: Sztuka dekoracji i porządku

3. Zadanie plastyczne: lekcja w trybie podającym

4. Technika

5. Forma: percepcyjna, słowna, oglądowa, praktyczna

6. Środki dydaktyczne: album ,, Wilanów”

Czas trwania: 45 minut


Przebieg lekcji:
1. Czynności organizacyjno- porządkowe, przygotowanie stanowiska pracy.
2. Przypomnienie cech pałacu barokowego z uwzględnieniem jego funkcji reprezentacyjnej. Na przestrzeni wieków powstawały i rozwijały się różnorodne style w kulturze europejskiej. Zwiedzając dziś zabytki starego kontynentu można podziwiać zachowane dzieła sztuki, które przybliżają odległe czasy, obyczaje, osoby wtedy żyjące. Od końca XVI do XIX w na terenie Europy panował styl w sztuce Barok. Barok XVI- XVII wiek był reakcją na renesansowy porządek nawiązujący do idei antyku. Barokowa sztuka szczególnie wiązała się z kościołem katolickim, który po epoce renesansu doznał osłabienia mocnej, pozycji w ówczesnym społeczeństwie. Bogactwo dzieł architektury rzeźby i malarstwa miało pomóc w odzyskaniu potęgi. W architekturze baroku najbardziej charakterystycznymi elementami były: dekoracyjność i przepych form, monumentalność, dynamika i nieregularność kształtu, oraz powiązanie budowli z jej otoczeniem, np. Plac św. Piotra w Rzymie z barokową kolumnadą. Wzorem dla kościołów barokowych stała się świątynia Gesu w Rzymie, której plan wnętrze i fasada zapowiedziały nowy styl. Wzbogacone i zwielokrotnione elementy architektury ożywiały konstrukcje, współpracując z dynamiczną rzeźbą i głębią malowideł. Znane formy architektoniczne, np. kolumny pełniły przede wszystkim funkcję dekoracyjną czyniąc z budowli podziwiane dzieło sztuki. W baroku powstały pałace i rezydencje z rozbudowanymi oknami i schodami prowadzącymi do rozległych ogrodów. Harmonię zieleni z reprezentacyjną bryłą pałacu doskonale widać na przykładzie królewskiego parku w Wersalu pod Paryżem.

Rysunek barokowej fasady Kościoła II Gesu w Rzymie.

Przykładem architektury barokowej w Polsce jest rezydencja króla Jana III Sobieskiego w Wilanowie. Pałac jak również ogród stanowią kompozycję ukazującą przemyślany porządek i dbałość o detale wystroju plastycznego.

Rezydencja króla Jana III Sobieskiego w Wilanowie z XVII w.
Rzeźbę barokową, podobnie jak architekturę cechowała dynamika kompozycji, kontrast światło i ciemno, bogata faktura i wyrazistość. W dekoracjach architektonicznych spotykamy skręcone kolumny ozdobione płaskorzeźbą wyszukane obramowania okien i drzwi. Przykładem rzeźby figuralnej, siłą wyrazu plastycznego, grą uczuć, napięciem, dramatem jest Ekstaza Świętej Teresy- Gianlorenzo Berniniego. Ciała postaci pokazane są w ruchu, który potęgują dynamiczne, wyrzeźbione splątane szaty. Rzeźba z marmuru Ekstaza Św. Teresy -Gianlorenzo Bernini. W malarstwie baroku na plan I wysuwają się dwaj sławni artyści: Peter Rubens ( 1577- 1640 ) i Rembrant van Riju ( 1606- 1669 ) obrazy barokowe charakteryzuje bogata paleta barw, światłocień i iluzja.
określenie kształtu bryły pałacu , skrzydła boczne ustawione do części centralnej, pod kątem prostym, tworzą prostokątny dziedziniec zamknięty od ulicy ozdobną bramą. Bogactwo ozdób- rzeźby pełno plastyczne i płaskorzeźby.
3. Przypomnienie cech ogrodu barokowego :
bogata geometryczna kompozycja – uformowane krzewy w kształcie kul, stożków, walców
krzewy i drzewa tworzą- zielone ściany ciągnące się wzdłuż alei
gabinety- miejsca do posiedzeń na świeżym powietrzu, wydzielone wysokim, uformowanym żywopłotem
partery- wzorzyste kwietniki z niskich roślin zielonych
tunele uformowane przez stykające się korony drzew, sadzawki, fontanny, kaskady wodne
ozdobne rzeźby
4. Oglądanie zdjęć z albumu ,, Wilanów” wyszukiwanie cech charakterystycznych dla budowli barokowych – analiza planu budowli ( rzut z góry ):
park barokowy wokół rezydencji króla Jana III Sobieskiego, prezentacja roślinności i dzieł sztuki ogrodowej ( rzeźby, fontanny ), próba określenia z jakich kształtów składa się plan zespołu pałacowo- parkowego.
5. Utrwalenie wiedzy i zapowiedź na następny
tydzień realizacji zadania plastycznego.
- pożegnanie.